شوشان - علی رحیمی فر :
در تمام حکومتها چه حکومت های پادشاهی که در رأس آنها شخصی بنام شاه قرار دارد و چه حکومت های دینی و مبتنی بر رهبران ایدئولوژیک و چه حکومت های دموکراسی و مبتنی بر رأی مردم بدون شک برای ادامه فرمانروایی خویش نیازمند یک سرمایه اجتماعی محکم و خلل ناپذیرند که این سرمایه اجتماعی چیزی نیست جز مردمانی که در آن سرزمین ساکنند و پذیرفته اند تحت لوای آن حکومت زندگی کنند ، سرمایه اجتماعی نه قانون مدون و نوشته شده ای دارد و نه ارتش و وقوای نظامی قدرتمندی جهت دفاع و بازدارندگی ، سرمایه اجتماعی در یک عبارت مختصر باورهای منسجم و محکم توده ها و لایه های یک جامعه است که براساس این باورها همانند یک دژ مستحکم دربرابر همه حوادث و ناملایمات طبیعی ، اقتصادی اجتماعی و سیاسی و جنگها و ناآرامی ها ایستاده اند و مادامی که این باورها پایدار باشند و دچار اضمحلال و پوسیدگی و ناباوری نگردند آن حکومت محکم و خدشه ناپذیر برجای خواهد ماند و در طول تاریخ هر گاه حکومتی مرگش فرارسیده است علت مرگش را باید در ریزش سرمایه های اجتماعی آن جامعه جستجو کرد و جالب اینجاست که نظر قرآن کریم نیز این مدعا را تصدیق مینماید .
وَ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذا جاءَ أَجَلُهُمْ لا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ «34»اعراف
"و براى هر امّتى اجل و سرآمدى است. پس هرگاه اجلشان فرا رسيد، نه مىتوانند لحظهاى تأخير اندازند و نه پيشى گيرند.
****
بر اساس اين آيه از قرآن، نه تنها افراد، بلكه حکومتها دولتها، ملّتها، امّتها و تمدّنها نيز سرآمد و أجلى دارند.مانند آنچه که بر سر امتهایی مثل قوم عاد و ثمود و لوط آمده است و در قرآن به عنوان داستان و عبرت برای آیندگان نقل شده است.
أجل چون فرو آيد از پيش و پس/
پس و پيش نگذاردت يك نفس/
پیام های این آیت الهی
۱- به دنيا و عناوين آن مغرور نشويم و از حرامها پرهيز كنيم.
إِنَّما حَرَّمَ رَبِّيَ ... لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ
۲- در هستى، هيچ تحوّلى، تصادفى و خارج از تدبير و نظم دقيق و حساب شدهى الهی نیست، بر امتها نیز قوانینی حاکم است
" لکل اُمَةِ اَجَلُ"
۳ - فرصت و امکاناتی که در دست ماست رفتنی است پس تا حد توان صحیح ترین استفاده را ببریم
۴ - ستمگران مهلت الهی را نشانه لطف او بر خود ندانند و گمان نکنند که خداوند مهلت بیشتری به آنان عطا فرموده تا بیشتر ستم کنند بلکه این فرصت فقط یک آزمون برای سنجش ظرفیت آنهاست واگر در این آزمون به سلامت بیرون نیامدند آنگاه هست که غضب الهی بر آنان فرود می آید ،
لذا سرمایه اجتماعی موجود در هر جامعه ای که همانا مردمان آن سرزمین هستند ضامن حراست و حمایت از حاکمینی است که بدون ظلم و ستم در چارچوب قوانین و مقرراتی که خود برای اداره آن تدوین نموده اند میثاق بسته اند که صادقانه در خدمت آن مردم باشند ، پس بر حاکمین و والیان است که در حفظ و حراست این سرمایه های اجتماعی کوشا باشند به طوری این سرمایه بزرگ هرگز احساس تنهایی و بی پناهی و بیکسی نکند وهمیشه حاکم یا والی را در کنار خود ببیند و حامی و پشتیبان خود بداند !!!
چنین کشوری و چنین مردمانی درسایه برنامه ریزی و مدیریت حاکمان خود هرگز رنگ فقر و تبعیض و ظلم و ستم و بی عدالتی را نخواهند دید و همواره ملتی شاداب و راضی و خوشنو خواهند بود ، مانند کشورهای کوچک اروپایی که در اثر برخورداری از بعضی ثروتها و داشتن برنامه های مدیریتی صحیح و مدیران کاردان و لایق مردمانشان در کمال آرامش و آسایش و رفاه زندگی میکنند . کشوری مثل ایران با این همه ثروتها و گنجهای نهفته باید مردمانش واجد چنین زندگی هایی باشند که توصیف شد.