شوشان - ابراهیم مکوندی (سکوت) :
پژوهشی مختصر در باب واژگان سیاسی واجتماعی، برای درک بهترِ آحاد و افراد جامعه امروزی، از مسائل ، موضوعات و آگاهی بخشی تئوریک سیاسی در شرایط کنونی جامعه
- نیک می دانیم که پرداختن به موضوعات سیاسی و اجتماعی در شرایط حساس و بزنگاه خاص جهان نوین، خصوصاً جامعه ی در حال توسعه ی ایران زمین و لزوم آگاهی بخشی به مردمِ جامعه ی روشن ضمیر ایرانی ، بسیار واجب و لازم می باشد.لذا جامعه ی جوان و نوجوان امروزی باید در زمینه ی فرهنگی، علمی و سیاسی آگاهانه و باتدبیر صحیح و اصولی عمل نمایندتا در دامِ تبلیغات و پروپاگاندای پوچ و تبلیغات بی اساس دشمنان ایران زمین قرار نگیرند.ما در شرایط حساس کنونی به اتحاد، همبستگی ملی و قومی و همچنین به آگاهی صحیح و اصولی از شرایط جهان پیرامون خویش، و تحولات جاری در منطقه و دنیا نیازمند هستیم.
تا با درایت و روشن ضمیری، با روش های درست ، اصولی و با استفاده از علم پیچیده ی سیاست (پولتیکال) ، به بی راهه نرویم.
و آگاه باشیم که در این بزنگاه سخت و نفس گیر، گرفتار مصیبتی دیگر نگردیم.
۱- *پراگماتیسم* :
- اصالت دادن به عمل، در مقابلِ فکر و عقیده ( ضد متافیزیک )
۲- *پولیتیک* :
(پولتیکال)؛
- علم سیاست ؛
تدبیر اندیشیدن.
۳- *پسی فیسم* :
- صلح طلب ؛مخالف جنگ به هر نوع وشکلی که باشد.
۴- *پروونسیالیسم* :
- اعتقاد به عدم تمرکزکارها در مرکز کشور و اعتقاد به ناحیه ای شدن.
۵- *تاکتیک* :
- شیوه و فنون عملیات.
۶- *ترور* : (ترویسیم)؛
- ایجاد رعب و وحشت و از بین بردن مخالفان.
۷- *توتالیتاریونیسم* :
- اعتقاد به حکومتِ جمعی و دخالت در کلیه شئون زندگی افراد.
۸- *داینامیسم* :
- اصالت روح وتشکیل جهان از ذرات آن.
۹- *دموکراسی* :
- حکومت مردم بر مردم. این مکتب و شیوهدی حکومت داری پس از قرون وسطی و در اروپا رواج پیدا کرد.
که مکاتب دیگری نیز از آن منشعب گردید.
به افراد و جامعه ی طرفدارِ دموکراسی، دموکرات نیز گفته می شود.یعنی خواهان حکومت مردم بر مردم.
اکثر کشورهایی که نام جمهوری برای ساختار سیاسی و اجتماعی خویش، برمی گزینند.
از روش دموکراسی و حکومت مردم بر مردم با برگزاری رفراندوم و رای گیری برای نظام سیاسی و اجتماعی خویش، استفاده می نمایند.
۱۰- *دگماتیسم* :
- فلسفه ی جَزم و یقین ( حقایق ذهنی اند یا عینی ؟ ).
- در وجهی دیگر به جماعتی اطلاق می گردد.که بر سَرِ یک موضوع خاص،(اکثراً اعتقادی) پافشاری می نمایند.و هیچ گونه اصلاح یا اصول دیگری را پذیرا نمی باشند.
و در اين راه، تا پای جان ، مقاومت می نمایند.به هر حال، این هم نوعی اعتقاد و طرز تفکر می باشد. ( ما به درست و غلط بودنِ آن نمی پردازیم).
۱۱- *دِمونستراسیون* :
- تظاهرات به وسیله ی سخنرانی و راهپیمایی، برای بدست آوردن تقاضاها و به طور کلی، اعتراض مسالمت آمیز و بدون درگیری ، برای حصول و رسیدن به خواسته های افراد معترض در مسائل و موضوعات اجتماعی و سیاسی یک جامعه را شامل می گردد. که همراه با سخنرانی آگاهانه و منطبق با اصول علمی و صحیح می باشد.
۱۲- *دیالکتیک* :
- مباحثه و جدل؛ بررسی و روشن نمودنِ مطلبی به وسیله ی روش منطقی.
در کل، دیالکتیک ، به موضوعات اعتقادی و سیاسی وابسته است.
که انواع مختلفی دارد.از جمله دیالکتیک مذهبی و...
۱۳- *دیپلومات* : (دیپلُمات)
- سیاستمدار ؛سیاسی .- به افرادی گفته می شود که دارای تحصیلات و یا سابقه ی سیاسی در زمینه ی سیاست گزاری در امورات کشورداری را باشند.
۱۴- *دیکتاتور* :
(دیکتاتوریسیم)
- مستبد و خودرای.
- به حکومت هایی گفته می شود. که یک فرد یا گروهِ خاص، با طرز تفکری خاص، زمامِ تمامی اموراتِ یک کشور را در دست می گیرند.و به صورت مستبدانه و خودرایی، بدون در نظر گرفتن آرا و نظرات توده های مردم و جامعه ، دستورات و تفکراتِ خویش را با امر و نهی نمودن زیردستان و افراد تحت امر خویش،
به مرحله ی اجرا در می آورند.و هرگونه اعتراض و عدالت خواهی را شدیداً ،سرکوب و منکوب می نمایند.
- به طور کلی؛ در این گونه حکومت ها و نظام ها ، خفقان حاکم است. و هرگونه صدای عدالت طلبی و آزادی خواهی را به بدترین شکلِ ممکن،محکوم
و سرکوب می کنند.
۱۵- *رئالیسم* :
- واقع گرایی؛ حقیقت طلبی.
- طرفداران این مکتب که زمینه های هنری ، ادبی و سیاسی را شامل می گردد.معتقدند که باید در تمام امورات رایج یک جامعه ، واقع گرا و حقیقت طلبی پدیده ی غالب و برتر باشد.و هرگونه موضوع و مسئله ایی که از دایره ی واقعیات و حقایق خارج باشد.را شدیداً رَد و انکار می نمایند.
۱۶- *رادیکالیسم* :
- خواهان تغییر سیستم و نظام اجتماعی،
- طرفداران این مکتب بر این عقیده اند.که سیستم و حاکمیت موجود،(در هرجامعه ایی) ناکارآمد و واپس گرا می باشد.و باید لزوما این نوع حاکمیت تغییر و یا متحول گردد.
- به تعبیری به افراد تندرو و افراطی نیز اطلاق می گردد.
۱۷- *راسیونالیسم* :
- اعتقاد به برتری عقل بر همه چیز.
- طرفداران این مکتب، معتقدند که عقل و خرد، بالاترین درجه ی سنجشِ مسائل و موضوعات اجتماعی و انسانی را دربر می گیرد.
و هیچ چیز را بدون تعقل و تفکر، مقبول و موجه نمی دانند.
۱۸- *رفراندوم* :
- مراجعه به آرای عمومی برای دست یابی به اکثریت آرا.
( رِفراندوم؛ یک نوع از دموکراسی می باشد که دولت ها و حکومت ها برای این که به نظرات و انتقادات احترام بگذارند. یک موضوع مشخص و از پیش تعیین شده را به عنوان پیشنهاد به رای گیری و توجه به آرا مردم یک جامعه می گذارند.
در اکثر مواقع، برخی دولت ها و حکومت ها برای این که نوع حکومتِ خویش را برای جلب توجه جامعه ی جهانی، موجه و کارآمد ، جلوه دهند.رفراندوم سراسری برگزار می نمایند.
۱۹- *رفرم* : (رفورم)
- تغییرات( تحولات) واصلاحاتِ
اساسی، بدون استفاده از زور و قدرت.
(ترفند و واژه ی رفرم یا رِفورم، در مواردی به کار می رود که دولت ها یا حکومت ها، در موارد و موضوعاتِ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، به بن بست بغرنجی برخورد نموده باشند.
و برای برون رفت از این معضلات، راهی جز اصلاح و بازنگری در امورات کشورداری خویش، ندارند. و برای رهایی از این معضلات، رفرم یا اصلاح و تغییر و تحولات اساسی را در کشور متبوع خویش ، اعمال می نمایند.
۲۰- *رنسانس* :
نوزایش ؛ نهضتِ تجدید حیات علمی و ادبی که پس از قرون وسطی و در اروپا شعله ور گشت.
این مکتب، که مکتبی مبتبی بر عقل گرایی و دانش گرایی می باشد.
موجب تحولات بسیار سازنده ایی در کشورهای اروپایی گردید.به طور کلی یک انقلابِ فرهنگی، علمی و اقتصادی را در دورانِ نوزایی و شکوفایی اروپا و سپس در جهان رقم زد.
۲۱- *رویالیسم*:
- سلطنت طلبی ؛ ترجیح دادن سلطنت به جمهوریت.
( طرفداران مکتب سلطنت طلبی در واقع معتقدند که باید یک فرد به عنوان پادشاه ، خواه پادشاهی مطلقه یا پادشاهی مشروط ، برتمامی امورات جامعه تسلط داشته باشد).
۲۲- *رومانتیسم* :
- جلوه گر ساختن به نحو و گونه ایی دل انگیز و خاطره انگیز.
( رؤیا پردازانه ، متصور شدنِ جامعه ایی همانند مدینه ی فاضله و جامعه ایی رویایی و عالی).
۲۳- *ریتوآلیسم* :
- اعتقاد به لزوم رعایت و به کار گیری آداب و رسوم گذشته، در حد افراط در تمامی اموراتِ جامعه و اجتماع. (به نوعی رابطه ی نزدیکی با فناتیسم دارد).
۲۴- *ژئوپولیتیک* :
رابطه بین علم جغرافیا، محیط زیست وقدرت ها.( در این مکتب، جغرافیای انسانی، مکانی ، محیط زیست انسانی و جانوری ، همچنین رابطه این دو با چگونگی سلطه ی قدرت های برتر بر جهان را تبیین می نماید.
( روش سلطه ی جغرافیایی و زیست محیطی بر جهان).
۲۵- *سکولاریسم* : (سکولاریزم)
- اعتقاد به اصالت امور دنیوی و رد غیر آن.
در واقع پیروان این مکتب اعتقاد دارند که دین از سیاست جدا می باشد. ( به تعبیری، روشنفکران دینی).
۲۶- *سوسیالیسم* : (سوسیالیزم).
- اعتقاد به جمعی بودنِ جامعه و مالکیت دولت به وسایل تولید می باشد.
( یک نوع مکتب که منشعب شده از مکتب مارکسیسم و کمونیسم است).
۲۷- *سیپتی سیسم* :
- مکتبِ شک در مقابل واقعیت ها.(در این مکتب ، اصول آن وابستگی همیشگی و افراطی به شک و تردید در قبالِ واقعیات و حقایقِ جهان دارد).
۲۸- *فاشیسم* :
- هرج و مرج وآشوب طلبی ( در زمان موسو لینی احیا شد ).
- به طور کلی به حکومت های دیکتاتوری که در آن هرج و مرج زیادی دیده می شود . نیز می گویند.
۲۹- *فئودالیسم* :
حکومتِ ملوک الطوایفی، حکومت مالکان بر رعایا.
( فئودال = زمین دار، مالک زمین)
۳۰- *فاکسیونالیسم* :
- حزب پرستی ؛ اعتقاد شدید به حزب گرایی.
طرفداران این مکتب معتقدند که باید تمامی تصمیم گیری ها و امورات جامعه براساس برتری احزاب سیاسی انجام پذیرد.
۳۱- *فناتیسم*:
(فاناتیسم) : متعصب ؛ تعصب به آداب و رسومِ گذشته، و همچنین تاکید بر احترام و قرار دادنِ رسومات پیشینیان برای تصمیم سازی در تمامی امور اجتماعی.
۳۲- *فرکسیون* :
یا (فراکسیون)؛
-گروهی هم فکر که به صورت حزبی و سازمان یافته فعالیت می نمایند. ( اکثراً در مجالسِ ملی کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه، فراکسیون هایی به جهت همگرایی نمایندگان مجلس ، شکل می گیرد. که این گونه فراکسیون ها به دنبال هدف و به نتیجه رساندن آرا و نظراتِ از پیش تعیین شده خود مي باشند.و تا حصول نتیجه، پیگیر هدف خویش، خواهند بود.
مثل: (فراکسیون نمایندگان مجلس از شهرهای جنوبی ایران)
۳۳- *فراماسونری* :
گروهی سِری که فعالیت های سیاسی داشته باشند.(به طور کلی، فراماسونری یک تَشکلِ سازمان یافته و مخفی می باشد. که کلیه ی زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی ، ورزشی، هنری و خصوصاً تلفیق سیاست در رسانه (مدیا)، در سراسر جهان به صورت بسیار سِری و مخفیانه فعالیت های مهم و تاثیرگذاری انجام می دهد. وبه نقلی اکثر چهره های سیاسی، ورزشی و هنری جهان را تحت سیطره و پوشش مذبوحانه ی خود قرار می دهند.این تَشکل فوقِ سِری، در همه ی امورات جهان تاثیر می گذارند. و نقشِ کلیدی در انجام ماموریت های خویش در سراسر دنیای امروز را بازی می کنند.
۳۴- *کاپیتالیسم* :
- اعتقاد به سرمایه داری و وجود قدرت در دست سرمایه داران.(نظام سلطه ی سرمایه داران بر جامعه)
۳۵- *کاپیتولاسیون* :
- دادن حق کنسولی و برائت به برخی از نمایندگان دول خارجی در یک کشور.( امتیاز برتری نژادی و فرهنگی اتباع یک کشور در کشور دیگر).
۳۶- *کمونیسم* :
- حق مالکیت اشتراکی توده ها و مردم یک جامعه،نسبت به تولیدات داخلی،خرید و فروش و تمامی امورات اقتصادی و مالی با نظارت دولت. یعنی دولت در کلیه ی کارها و امورات مالی و اقتصادی افراد جامعه دخالت نماید.(یک مکتب سیاسی است که توسط رهبران اتحاد جماهیر شوروی همچون لنین، استالین و مارکس، پایه ریزی شد.البته در عمل، با شکست مواجهه گردید.
۳۷- *کنفدراسیون* :
- اتحادیه چند کشور و اداره آن بصورت واحد، با حفظ استقلال داخلی کشورها.(در ورزش هم کارآیی و کاربرد دارد).
۳۸- *کنوانسیون* :
- موافقت نامه و توافق نامه هایی که بین کشورها در امور اقتصادی وسیاسی منعقد می گردد.
۳۹- *کودتا* :
- تغییر ناگهانی رژیم و حکومت، و بدست گرفتن قدرت توسط عده ای دیگر.
(ترجیحاً قوای نظامی).
۴۰- *کلکتیویسم* :
اعتقاد به اداره کشور بطور گروهی و تشریک مساعی(خرد جمعی).
۴۱- *لیبرالیسم*:
فلسفه آزادی طلبی ؛ اعتقاد به اصل آزادی انسان ها در جامعه .
۴۲ - *ماتریالیسم* :
ماده پرستی ؛ توجه به مادیات ؛ اعتقادِ اصالت دادن به ماده.
۴۳- *میتینگ* :
جمع شدن مردم برای سخنرانی و مذاکره،
(دورهمی انتخاباتی و سیاس به جهت تصمیم گیری برای امورات سیاسی و حزبی).
۴۴- *متروپل* :
به کشورهایی دارنده مستعمرات هستند.گفته می شود.
۴۵- *مرکانتالیسم* :
اعتقاد به قدرتمندی کشور وجامعه در افزونی صادرات بر واردات.
۴۶- *میلیتاریسم* :
اعتقاد به آماده باشِ جنگی به عنوان مهمترین وظیفه ی یک جامعه.
۴۷- *ناسیونالیسم* :
ملیت پرستی – اعتقاد به برتری ملت خودی بر ملل دیگر(به نوعی نژاد پرستی هم معنا می گردد).
۴۸- *ناتورالیسم* :
گرایش به طبیعت ( طرفداران و معتقدان به طبیعت گرایی).
۴۹- *هیومنیسم*؛ ( اومانیسم ) :
اعتقاد به برتری انسانها و قدرت آن در جامعه.(انسان گرایی).
۵۰- *فمنیسیم*:
طرفداران جنبش هایی که به برتری زنان در امورات جامعه اعتقاد راسخ دارند.(افراط در دخالت زنان در تمامی امورات اجتماع).این شیوه ی تفکر در عصر جدید طرفداران بسیاری در نقاط مختلف جهان پیدا کرده است.
اینان براین باورند که دوران حکومت و ریاست مردان بر جهان و کشورها، به پایان رسیده است.و باید زین پس، حکومت و برتری در دست زنان و بانوان قرار گیرد.
- شایان ذکر است که این فرهنگ واژگان ، تعابیر و تعاریف کوتاه و مختصری از واژگان سیاسی می باشد.که به جهتِ آشنایی علاقمندان به مسائل سیاسی و اجتماعی ، بسیار کاربردی و مهم خواهند بود. به هرحال، برگِ سبزی است تحفه ی درویش