در جستجوی دست بالا در مذاکرات پس از جنگ بزرگ بهار آینده

اوکراین آخرین تکه موزائیک از هم پاشیده بلوک شرق بود که خود را از زیر آوار خرد کننده حاکمیت داس و چکش بیرون آورد، سرزمین که تا قبل از استقلال از حاکمیتی مستقل برخوردار نبود، نوادگان خاقان های  مغول، خوانین کریمه، دوک نشین های لیتوانی، روسیه تزاری، آلمان نازی و نهایتاً اتحاد جماهیر سوسسیالیستی شوروی بر این سرزمین حکم راندند، دوره گذار پس از تولد اوکراین نوین با اقتصاد مفلوج و نابسامانی های سیاسی همراه بود، در این دوره روسیه با مشکلات اساسی پس از فروپاشی شوروی روبرو بود و این زمان محیطی را برای رشد نسبی اوکراین فراهم ساخت.

در سال های نخست پس از فروپاشی شوروی بانک جهانی در گزارشی تصریح نمود اوکراین مستعد تبدیل شدن به یکی از ثروتمندترین دولت های جهان است، علی رغم محقق نشدن این پیش بینی در سال های اولیه، اوکراین پس از سپری شدن دوره گذار و کش و قوس های سیاسی  به دلیل مشکلات حاد اقتصادی و انقلاب رنگی با بزرگترین چالش حیات خود یعنی دخالت نظامی روسیه و جدایی کریمه از خاک خود مواجه شد، درخواست الحاق به ناتو به مثابه آتش زیر خاکستری بود که جمهوری روسیه از مرزهای غربی خود احساس کرد و جنگ کنونی حاصل مشکلات تاریخی روس زبان ها و احساس خطر حامی آنها یعنی دولت روسیه است. بحران اخير اوکراين با استحاله سياسي و تثبیت دولت غربگرا در کيف در سال ۲۰۱۴ و سپس الحاق شبه جزيره کريمه به روسيه توسط پوتين و همچنین شروع فرآيند گریز از مرکز روس زبان های شرق اوکراین در همان سال، آغاز شد. وقايع مزبور باعث شکل گيري و توسعه اضطراب مداوم تهديد روسيه براي اوکراين در بين دولتمردان، نخبگان سیاسی و نيز شهروندان اوکرايني تبار گرديد و آنها را به سمت رقيب و معارض همیشگی روسيه يعني ایالات متحده، اروپا و ناتو متمايل ساخت. فرآيند دور شدن و احتراز اوکرايني ها از روسيه و تمایل  آنها به غرب و نيز حمايت رهبران و متحدين غربی از اوکراين، بر حساسيت روسيه افزود و طي سال هاي بعد باعث گسترش بحران و پيچيده شدن آن گرديد. در اين فرايند، شراره های جنگ افروزی لحظه به لحظه  فزونی يافت که منتج به تقویت انديشه پیوستگی اوکراين به پيمان نظامي ناتو و ساير نهادهاي غربي نظير اتحاديه اروپا گرديد، این امر موجبات نگراني امنيتي روسيه را فراهم کرد. پس از فروپاشي نظام دو قطبي دوره جنگ سرد و آغاز دوره گذار جهان در آستانه هزاره سوم، دو بلوک در پهنه قدرت جهانی در حاشیه گسل بزرگ در شرق و غرب اوراسيا هویدا شده اند. کشور های محوری مستقر در حاشیه شرقی این گسل، یعنی چین، روسیه و متحدین آنها  مستقر و  در حاشیه غربی گسل ایالات متحده، اتحادیه اروپا و ناتو با اتخاذ دو راهبرد دریا محور و زمین محور در حال رقابت تنگاتنگ در عرصه های اقتصادی، سیاسی و نظامی می باشند که هر کدام مصرانه در حال تلاش جهت گسترش هژمونی و بسط و توسعه شرایط براي خود و و ایجاد محدودیت و انقباض برای ديگری داشته تا رقيب را در شرايط ضعف ژئوپليتيکی قرار دهند تا در نهایت مديريت سياست جهانی را به چنبره کنترل خود در آورند. ادراک و فهم ماهيت و منشاء بحران اکراين در چارچوب و الگوی رقابت های ائتلاف های جهانی مذکور قابل درک می باشد زيرا اوکراين به عنوان کشوری حايل در گسل رقابت ، گرفتار شده است و آسیب دیدن آن از تعارضات حاصله فی مابین این گروه بندی های جهانی اجتناب ناپذیر می باشد همانطور که در یک سال گذشته تبعات این جنگ علاوه بر مناطق پیرامونی گستره قاره ای پیدا نموده است بی شک پیامدهای آن به سرعت ابعاد جهاني پيدا خواهد کرد و ساحت و عرصه نبرد دو راهبرد دریایی و زمینی، گستره ای جهان شمول خواهد یافت.کالبد شکافی رفتار و راهبرد بين المللی روس ها از گذشته های دور تا به امروز بر اين مبنا بوده است كه ميتوان با داشتن كارت های برنده با قدرت در پـشت ميز گفت وگو قرار گرفت مديريت روسی بحران های بين المللی به محض مشاهده ضعف در امر چانه زنی برای به دست آوردن امتيازهای بيشتر به زور متوسل مي شود و رفتار تهاجمی در پيش مي گيرد در اين الگوی رفتاری، روسيه به عنوان قدرتی بزرگ در رسيدن بـه هـدف های خود، به استفاده از تهديد و در نهايت زور اقدام ميكند هر چه طرف بحران بـه مرزهای روسيه نزديك تر باشد، امكان حمله نظامی و واكنش سخت روسيه نيز بيشتر محتمل است زيرا روسيه سرزمين های همجوار را حیات خلوت خود ميداند، مداخله و نا آرامی در اين منطقه را بر نمی تابد و چنانچه شرايط مهيا باشد، بـا تمام قدرت عكس العمل نشان می دهد.

روسيه در دوره پساشوروي به صورت تام، مساعی خود را مصروف اجرای راهبردی های درازمدتی نمود تا منطقة حائل خود با جهان بيرون را با عنوان خارج نزديك ، نهادینه كند. در ميان كشورهای اين منطقه اوكراين به دليل نزديكی های تاريخی و فرهنگی فراوان، موقعیت استراتژیک، وسعت و سپر سرزمینی در مقابل غرب و همچنین منابع، جايگاه ويژه ای دارد.

حال که عملیات عملیات ویژه روسیه به درازا کشیده است و تلفات نظامی و اقتصادی دو کشور فزونی یافته است طرفین در جستجوی دست بالا در مذاکرات پس از جنگ بزرگ بهار آینده خواهد بود، تلاش اوکراین برای درگیری بیشتر ناتو و ایالات متحده و اسرائیل در منازعه و مذاکرات و مساعی روسیه به منظور پوشش و تقویت خود از طریق چین، آینده جنگ را در پرده ای از ابهامات فرو برده است. بی شک هدف غایی غرب اضمحلال و فروپاشی روسیه و تبدیل نمودن آن به جمهوری کوچک روسیه است، به طوریکه که حتی برای فروش گاز خود، می بایست ملتمسانه به دولت های اروپایی وارد مذاکره شود.