سوپر گاو!

۱- من روستایی‌ام یا همان دهاتی که می‌گویند:
به روستایی بودن زند حسودم طعن / مرا چه جرم که از روستاست مولدم[۱]

هولشتاین گاوی داشتیم که مادرم روزانه سه بار آن را می‌دوشید؛ چهل کیلو شیر برای ماست و ماست چکیده، سرشیر، دوغ، پنیر، کره و روغن حیوانی ما هم زیادی بود و لذا شیر مازاد بر مصرف ما را در دبه‌های پلاستیکی و قابلمه‌های رویی کوچک به دست ما بچه‌ها می‌سپرد و راهی خانه‌های فامیل می‌کرد. طویله یا اصطبل گاو، جزء محرمانه‌ترین اماکن خانه‌ی روستایی ما بود؛ به‌طوری‌که هیچ غریبه و آشنایی اجازه نمی‌یافت گاو و گوساله‌های ما را ببیند؛ مباد که چشم شورش به پستان پرشیر گاو آسیبی برساند! یک‌بار این اتفاق افتاد و یکی از بستگان که از شهر آمده بود و چشمش به پستان برآمده گاومان افتاد؛ او به مادرم گفت که شیرش را برای من بدوشید. فردا یکی از سر پستانک‌ها قرمز شد و دیگر شیر نداد که نداد!

چه کنم به قول قیصر امین پور:

 اما دلم هنوز 

 با لهجه محلی خود حرف می‌زند 

 با لهجه محلی مردم 

من روستایی‌ام! هنوز دامان مادرم بوی قُرنْفُل، گُل خداوندگار می‌دهد! هنوز بوی ریحان در خانه‌ی پدری‌ام می‌پیچد! اگر دنیا عوض‌شده است و حتی شهر و روستا؛ اما من هنوز روستایی‌ام!

۲- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ۶۶ سال پیش در ملاثانی و کنار روستای من تأسیس شد. استادان و دانشجویان این دانشگاه، تحقیقات زیادی درباره‌ی کشاورزی، دامداری، آب، خاک، طیور و آبزیان روستاهای ما به عمل آوردند. اگر نتایج علمی این تحقیقات به «لهجه فصیح گل و گندم» ترجمه می‌شد، شاید یا باید امروز، ملاثانی و شهرستان باوی مدرن‌ترین کشاورزی و دام‌پروری را در ایران می‌داشتند. بگذریم از این حُسن هم‌جواری که چه نصیب مردم شد؟ تو خود، حدیث مفصل بخوان از این مجمل!

۳- دکتر جمال فیاضی رئیس دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان فرزند روستای بالادست ما است. مردم بالادست چه صفایی دارند.[۳] او به زبان مادری و ملی و بین‌المللی می‌گوید و می‌نویسد و مهم‌تر اینکه با «لهجه فصیح گل و گندم» هم صحبت می‌کند. او در تیرماه سال جاری موفق شد که مجوز علمی – پژوهشی، برای مجله‌ی اصلاح و به‌نژادی دام دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان را از وزارت علوم بگیرد. دانش‌پژوهان و به‌ویژه فارغ‌التحصیلان دکتری می‌دانند پذیرش مقاله‌ی علمی آن‌ها در یک مجله‌ی علمی از دفاع رساله‌ی دکتری سخت‌تر است. این به دلیل اهمیت مجله‌ها‌ی علمی است. این نوع مجلات خود به‌مثابه یک دانشکده اما در حوزه‌ی پژوهش نقش‌آفرینی می‌کنند و سطح و رتبه‌ی آن‌ها جهانی است. نشانی صفحه‌ی فارسی و انگلیسی این مجله‌ی علمی:
https://bilj.asnrukh.ac.ir/?lang=fa
https://bilj.asnrukh.ac.ir/?lang=en
۴- در ایران این نخستین مجله‌ی علمی در دانش ژنتیک و اصلاح نژاد که به‌صورت تخصصی تحقیق و منتشر می‌شود؛ مجله‌ای که در شهر کوچک ما ملاثانی ساکن است. گرچه سایر مجله‌های علمی، مقاله‌های ژنتیک و اصلاح نژاد را منتشر می‌کنند، اما به‌صورت تخصصی در این پهنه‌ی علمی فعالیت نمی‌کنند در جهان نیز سه ژورنال علمی مهم به دانش ژنتیک و اصلاح نژاد به زبان انگلیسی منتشر می‌شوند که عنوان و نشانی آن‌ها را معرفی می‌کنم:

Journal of Animal Breeding and GENETICS
https://onlinelibrary.wiley.com/journal/14390388

Genetics Selection Evolution
https://www.gse-journal.org/

Animal Genetics
https://onlinelibrary.wiley.com/journal/13652052

می‌بینید که این مجله‌ی علمی چقدر می‌تواند دانشگاه، شهر، استان و کشوری که در آن ساکن است را در جهان مطرح کند و ارزش علمی بیافریند. حالا اگر زمینه‌ی پژوهش‌های ژنتیک و به‌نژادی در شهرستان باوی فراهم گردد، کشاورزان و دامداران در ارتباطی نزدیک با دانشگاه قرار بگیرند، قطعاً شاهد پیشرفت‌های شگرفی در تجاری‌سازی کشاورزی، دام‌پروری، آبزیان، طیور و بهینه‌سازی آب‌وخاک این منطقه و خوزستان خواهیم شد.

۵- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در بهمن سال گذشته قدم بزرگی پیش گذاشت و همایش مسئولیت‌های اجتماعی دانشگاه را با حضور معاون وزیر علوم و دانشمندان و استادان و دانشجویان و کشاورزان و دامداران منطقه برگزار کرد. دانشگاه اعلام کرد ظرفیت‌ها و امکانات علمی و آزمایشگاهی خود را در اختیار جامعه قرار می‌دهد. حالا نوبت جامعه‌ی کشاورزان و دامداران ملاثانی و شهرستان باوی است که از این درب گشوده و آغوش فرخنده بهره بگیرند.

ما در ملاثانی و شهرستان باوی کشاورزان پیشروی داریم. کشاورزان و دامدارانی چون؛ حاج جلیل دخیل، حاج عیسی سعیدی، صادق خرمیزی، حاج عبدالرحمن اعصامی، ناصر ساعدی، علی دلبر، حجازی، جواد شحیطاط، اسماعیل صالح پور، فریدون شحیطاط، محسن دولتی، اسماعیل امیری فرد، یاسین دخیل، محمد دخیل (دامدار)، حمید شجیرات، شنان کمیشی، ابراهیم، علی و محمد خزایی (دامداران موفق)، لفته نعامی، عباس حمیدی و غیره هم زمین و دام مناسب دارند، هم توانایی پیاده‌سازی طرح‌های نو دارند و از همه مهم‌تر علاقه‌مند به پیشرفت و عبور از روش‌های سنتی به مدرن هستند.

۶- به ریاست محترم دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان پیشنهاد می‌کنم؛ خانه‌ای در حد و اندازه یک اتاق با امکانات اولیه برای هیئت‌امنایی منتخب از میان کشاورزان و دامداران شهرستان باوی ایجاد کنند و از این طریق آغوش علم را برای «مسئله‌های» جامعه بگشایند. همچنین مشوق‌هایی برای پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دکتری که مسئله‌های پژوهش خود را از محیط پیرامون دانشگاه کشف می‌کنند، قائل شوند.

به سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان پیشنهاد می‌کنم اداره جهاد کشاورزی شهرستان باوی را در حد و تراز دانشگاه ارتقاء بدهند تا بتواند در میان دانشگاه و مردم نقش‌آفرینی مؤثر داشته باشد.

به شورای کشاورزی و شورای حفاظت از منابع استان خوزستان پیشنهاد می‌کنم ترتیبی اتخاذ نمایند که مزارع نمونه بر اساس آخرین دستاوردهای علمی زیر نظر دانشگاه در زمین‌های زراعی کشاورزان پیشرو از محل اعتبارات جاری و مسئولیت‌های اجتماعی سازمان‌هایی نظیر آب و برق خوزستان، نیروگاه زرگان و رامین، شرکت نفت و محیط‌زیست به‌منظور ترویج و الگوسازی کاشت، داشت و برداشت محصولات زراعی به روش‌های علمی و بر مبنای آخرین‌مدل‌های روز جهانی ایجاد کنند.

۷- ژنتیک و به‌نژادی سوپر گاو می‌سازد! ابر گیاه پرورش می‌دهد! انسان مدرن و توانا ایجاد می‌کند! شهرستان باوی می‌تواند خاستگاه به‌نژادی دام و گیاه شود به شرطی که اراده‌ای برای رشد و توسعه وجود داشته باشد. به شرطی که زبان مشترک بین دانشگاه و جامعه باشد. شرایط سخت‌تر از آن است که با این سازوکار و روش‌های سنتی و به‌ویژه با محدودیت‌های آبی، مردم به نان و نوایی برسند! همه‌چیز در ملاثانی برای یک چشم‌اندازی درخشان و الهام‌بخش در کشاورزی و دام‌پروری مهیا است. برای درانداختن طرحی نو به پا خیزیم و عزم خود را جزم کنیم.

پانوشت:
[۱] - دشت بیاضی، مولانا محمدولی (۱۳۸۹)، دیوان اشعار، مقدمه، تصحیح و تحشیه مرتضی چرمگی عمرانی، چاپ اول، تهران: انتشارات اساطیر، ص ۱۹۶.

[۲] - امین پور، قیصر (۱۳۷۸)، گزینه اشعار، چاپ دوم، تهران: انتشارات مروارید، ص ۱۲۶.

[۳] - از شعر آب، سهراب سپهری.