شوشان ـ دکتر مهران شهرویی :
یکی از علل مهم ایجاد احساس شرمساری و خجالت در کودکان، بازخورد های رفتاری والدین و افزاد مهم زندگی کودک است. چنانچه این بازخوردها این معنی را به کودک انتقال دهند که اعمال و رفتارهای تو برخلاف الگوهای اخلاقی و ارزشی مهم والدین و خانواده است و هنگامی که این رویه فیدبک به رفتار کودک مداومت داشته و با شدت بالایی اتفاق بیفتد، بتدریج کودک خود را در نظر دیگران حقیر و بی ارزش می پندارد. تجارب پراضطراب این واکنش ها در ناخوداگاه کودک که همراه با هیجان شدید احساس ترس، اضطراب، مقایسه مداوم خود با دیگران، فشار عصبی، اضطراب از مواجهه با دیگران هست، باعث ظهور اتوماتیک افکار منفی و تجربه هیجانات منفی در خودآگاه می گردد و قرار گرفتن در این موقعیتها و متحمل شدن فشارهای روانی ناشی از بازخوردها و افکار و هیجانات ، حتی زمینه را برای مشکلات نظیر لکنت زبان، اخلال در کارکرد حافظه، دردهای جسمانی،عدم تمرکز ، اشتغال ذهنی و هجوم مداوم افکار مزاحم و...علاوه بر سعی در فرار از مواجهه با اجتماع و احساس ضعف و حقارت فراهم می آورد. این هیجانات شدید منفی پس از مدتی با تحکیم طرحواره ها و الگوهای شناختی منفی بسیار مستحکم شده و به باورهای شناختی قدرتمندی تبدیل می شود که زمینه ایجاد اختلالات شخصیت(نظیر اختلال شخصیت اجتنابی) در ابتدای دوره جوانی را فراهم نموده و تنها با فرآیند رواندرمانی قابل درمان می باشند. با گذشت زمان و عمیق تر شدن اختلال، ظهور آن هیجانات شدید منفی حتی بدون واکنش منفی دیگران و تنها در اثر اینکه ناهوشیار، اجزای موقعیت فعلی را مشابه موقعیتهای گذشته می پندارد آن اضطراب و هیجان منفی در روان ظهور کرده و رفتارهای ناکارآمد و بیمارگونه بدنبال آن فراخوانی می شوند و والدین ناآگاه به پیچیدگی های روان، با بازخوردها و نصیحت و برخوردها این مشکل را تشدید میکنند و لذا زمینه شکل گیری اختلالات روانی دیگر مهیا می شود.