نظر رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه درباره حرمت موسیقی

سخنگوی خانه موسیقی در چهاردهمین جشن خانه موسیقی مدعی شد هیچ روایتی نیست که نشان دهد موسیقی حرام است و درست نیست که خیل عظیم جمعیت شنوندگان موسیقی را نادیده بگیریم. وی از فقها خواست که توضیح دهند کجای دین موسیقی حرام اعلام شده است؟ وی همچنین خواستار پخش شدن صدای زنان در موسیقی شده بود.

آیت‌الله ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین و رئیس انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه قم در تازه‌ترین درس خارج فقه خود که 28 مهر ماه برگزار شد، ضمن انتقاد از ایراد چنین سخنانی، به بیان توضیحاتی پرداخت که مشروح آن در ادامه می‌آید:

یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی آن است که همه مردم در همه کارها ورود پیدا کنند، از بزرگترین آسیب‌های این مشکل، ایجاد هرج و مرج علمی و فرهنگی است، هر چند در ایران اسلامی اندیشمندانی داریم که صاحب 20 جلد اثر علمی هستند، اما هیچ گاه خارج از تخصص خود ننوشته‌اند و در مقابل پرسش‌های غیر مرتبط با دانششان به راحتی جمله نمی‌دانم را به زبان می‌آورند.

اما در مقابل کم نیستند افرادی که از ورود و اظهارنظر در عرصه‌هایی که اندک بهره‌ای از آن ندارند، ابائی نداشته و بی‌مهابا وارد عرصه‌های گوناگون می‌شوند، هنگامی که زندگینامه این افراد را نگاه می‌کنیم به راحتی نمی‌توان تشخیص داد که  آنان چه کاره هستند و در چه بعدی دانش اندوزی کرده‌اند، ورود به مسائل فقهی توسط غیر متخصصان و اظهار‌نظرهای مخالف شریعت در اجتماع ما رقم می‌خورد و هیچ تلاش در خوری برای جلوگیری از این شیوه بسیار غلط دیده نمی شود.

چندی پیش شاهد بودیم که یک نظامی بازنشسته با اطلاعاتی اندک از علوم قرآنی وارد عرصه فقاهت می‌شود و با خلط مبحث‌ها و مغالطات بسیار، نظریه مخالف ضرورت شریعت می‌دهد و موجبات هرج و مرج علمی و فرهنگی را فراهم می‌آورد.

به یاد دارم که روزی تلویزیون یک ویژه برنامه دینی را نگاه می‌کردم، سخنران برنامه در ضمن معرفی خود مدرک تحصیلی خود را «مهندسی راه» عنوان کرد، مجری برنامه که از ناهمسویی دانش او با برنامه آگاه شده بود، سعی در حل مشکل کرد و گفت: البته ایشان مطالعات دینی هم دارد! آیا در این مرز و بوم کارشناسان دینی وجود ندارند که مهندس راه باید مسئولیت آن‌ها را نیز به دوش بکشد؟!

در چند روز گذشته دوباره شاهد اظهار نظرهایی از این دست بودیم که در میان گذاشتن آن با شما روحانیون محترم را ضروری دانستم.

22 مهر ماه در جشن چهاردهمین سالگرد تأسیس خانه موسیقی که با حضور معاونت هنری وزیر ارشاد برگزاری شد، در این جلسه پس از برگزای موسیقی (بر فرض که از نوع حلال بود) سخنگو و دبیرخانه موسیقی سخنانی ناصحیح در پیوند موسیقی و فقه در قسمتی از سخنان خود می‌گوید: «باید امروز فقها به ما هنرمندان که این همه جفا شده است جواب دهند، کجا نوشته شده موسیقی حرام است؟ دکتر شریعتی می‌گوید هیچ سند و آیه و روایتی وجود ندارد که موسیقی را حرام کرده باشد، بلکه موسیقی در حد سمفونی شاهکار است... در فقه شیعه اجتهاد به این دلیل به وجود آمده که مسائل روز را با شرع تبیین کند، فقها باید برای اینها جوابگو باشند... یکی از خواسته‌های مهم «خانه موسیقی» این است که صدای بانوان باید پخش شود».

اینکه مرحوم دکتر شریعتی بر آن سندی در قرآن نیافته باشد، با توجه بدان که ایشان جامعه شناسی می‌داند، عجیب نیست. مانند این می‌ماند که بنده با تخصص فقه و اصول ادعا کنم که فلان قانون فیزیکی را در کتاب انیشتین نیافتم. اما اگر به واژه «لهو الحدیث» در کریمه: «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الْحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ» دقت شود و تطبیق آن بر غناء از منظر مفسرین جهان اسلام(شیعه و سنی) دیده شود، بی بنیانی ادعای سند قرآنی نداشتن حرمت غناء روشن می‌شود، وانگهی بر فرض که سند قرآنی نداشته باشد مگر منابع فهم شریعت خداوند فقط قرآن است!

شعار «حسبنا کتاب الله» که مخالف قرآن کریم است، یک بار برای همیشه اسلام را مصیبت زده کرد، اندیشه «قرآن بسندی» یک اندیشه خطرناک غیر قرآنی است که امروزه در قالب یک جریان پیگیری می‌شود.

در هر حال باید از هرج و مرج  به ویژه در عرصه فهم صحیح دین، جلوگیری به عمل آید، خصوصاً در انقلاب اسلامی ایران که همت بر اجرایی کردن شریعت مطهر اسلام دارد و از نعمت حضور ولی فقیه، مراجع عظام و عالمان دینی بهره‌مند است.