دیگر اشتیاقی برای کشاورزی ندارم ...

"اهل يكي از روستاهاي شوشترم و امسال به اميد اين كه وضعيت كشاورزي خوب است، ماشينم را فروختم و برای كاشتن يك هكتار سيب‌زميني هزینه كردم، اما بعد از زحمت و هزينه‌هاي زيادي كه براي به ثمر رساندن آن متحمل شدم، امروز كه محصولاتم را براي فروش به اهواز بردم با كلي زحمت و التماس توانستم كيلويي 170 تومان بفروشم در صورتي كه براي كاشت هر كيلوگرم سيب‌زميني حدود 500 تومان خرج كرده‌ بودم."

تو تاکسی نشسته بودم که  غرولند کنان و خشمگین سوار تاکسی شد و با صدای بلند گفت که ای کاش یکی پیدا می‌شد و گلایه‌ کشاورزان را به گوش مسوولان می‌رسوند. مدام در حال حرف زدن و ناسزا گفتن به خودش بود كه چرا دوباره به كار كشاورزي پرداخته و دوباره متحمل ضررهاي زيادي شده است.

وقتي فهميد خبرنگارم، با كلي خواهش و التماس خواست كه گلايه‌هاي كشاورزان را به گوش مسؤولان استاني برسانم؛ روستائیانی که از کشاورزی امرار معاش می‌کنند، اگر قرار است با كشاورزي متحمل ضرر و زيان زياد شوند، بايد به چه كاري و چه شغلي بپردازند تا نيازهاي روزمره زندگي خود را تامين كنند؟

در اين‌باره نظر یکی از اساتيد اقتصاد كشاورزي دانشگاه شهيد چمران اهواز را جویا شدم که در اين‌خصوص گفت: با وجود اين‌كه در قرن 21 هستيم، اما هنوز سيستم كشاورزي ما مثل دوران فتحعلي‌شاه است؛ يعني كشاورز وقتي مي‌بيند قيمت محصولي در بازار ارزان است، سال بعد آن را كشت نمي‌كند و در صورت گران بودن يك محصول كشاورزان حجم زيادي از آن را كشت كرده و در نتيجه شاهد برهم‌خوردن تعادل بازار فروش خواهيم بود.

ناصر انصاری ادامه‌داد: وزارت جهاد كشاورزي بايد برنامه‌اي تعيين و بر اساس آن مشخص كند كه در هر منطقه چه ميزان از يك محصول كاشته شود تا تعادل بازار خريد و فروش منطقه برهم نخورد؛ متاسفانه اين برنامه در اين وزارت وجود ندارد و اين بي‌نظمي و بي‌برنامگي اشتياق كشاورزان براي كشت و كشاورزي در سال‌هاي آ‌ينده را از بين مي‌برد.

محمد قاسمي‌نژاد، معاون زراعت سازمان جهاد كشاورزي خوزستان نيز در اين‌باره در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا، يكي از دلايل ارزاني قيمت سيب‌زميني در استان را سيب‌زميني انبار شده در استان همدان عنوان‌كرد و گفت: متاسفانه با ورود يك‌باره اين محصول به بازار استان، تعادل بازار به‌هم مي‌خورد و قيمت كاهش مي‌يابد.

وي با بيان اين‌كه دليل ديگري كه باعث به‌وجود آمدن اين ارزاني قيمت مي‌شود، نبود صنايع تبديلي در استان است، افزود: اگر اين صنايع در استان ايجاد شود و اين محصولات به مصرف صنعتي برسند، ديگر شاهد اين ارزاني قيمت نخواهيم بود.

معاون جهاد كشاورزي خوزستان در خصوص اقدامات انجام شده براي تنظيم بازار صيفي‌جات به خصوص سيب‌زميني، پياز و گوجه‌فرنگي، تصريح‌كرد: سعي داريم سقف توليد اين محصولات را ثابت نگه داريم؛ به همين منظور امسال براي اولين‌بار الگوي كاشت محصولات كشاورزي از جمله سيب‌زميني، پياز و گوجه فرنگي از سوي وزارت به استان‌ها و بر اساس قابليت‌هاي هر منطقه ارائه شد.

قاسمي درباره اين الگوي كاشت، بيان‌كرد: اين الگو به اين صورت است كه در وزارت‌خانه سهم هر استان از نظر توليد محصولات مشخص و در استان‌ها برش شهرستاني، دهستاني و بهره‌برداران تعيين شد. يعني وقتي يك كشاورز براي كشت سيب‌زميني، پياز و گوجه‌فرنگي به مراكز خدمات كشاورزي مراجعه مي‌كند، الگو به كشاورز داده مي‌شود و اگر آن الگو از سوي كشاورز رعايت نشده و موجب برهم‌خوردن تعادل بازار شود، دولت ضمانتي براي خريد تضميني آن محصول نخواهد داشت.

وي با بيان اين‌كه امسال اين برنامه اجرا شد و از امروز سازمان تعاون روستايي به عنوان متولي خريد تضميني محصولات كشاورزي،‌ كار خريد تضميني را آغاز مي‌كند، افزود: قيمت تضميني هر كيلوگرم سيب‌زميني 152 و پياز 105 تومان است که از كشاورزان خريداري مي‌شود.

قاسمي با اشاره به اين‌كه قيمت خريد تضميني، جوابگوي هزينه‌هاي كشاورزان نيست، گفت: يك راهكار كه بتواند جلوي ضرر كشاورزان را بگیرد، كوتاه كردن دست واسطه‌ها و دلالان است و اين كار را بايد تشكل‌هاي صنفي و  نظام مهندسي انجام دهد، زيرا به عنوان مثال در زماني كه پياز در خوزستان 70 تومان به فروش مي‌رفت، قيمت فروش پياز در تهران حدود 700 تومان بود.

خودتان را جاي يك كشاورز قرار دهيد؛ تصور كنيد كه بعد از چهار، پنج‌ماه زحمت و كلي عرق ريختن و هزينه كردن، آخر سر وقتي مي‌خواهيد نتيجه زحمات خود را ببينيد و منفعتي از اين همه هزينه و تلاش كه در اين مدت انجام داده‌ايد، کسب کنید، هنگام فروش، محصول را با قيمت كم از شما مي‌خرند و همه تلاش شما براي كسب روزي حلال، به ضرر و كلي بدهكاري تبديل شود...

در حال حاضر قيمت فروش هر كيلوگرم سيب‌زميني در بازار 170 تا 200 تومان و قيمت فروش هر كيلو پياز 70 تومان است كه اين قيمت به هيچ عنوان جوابگوي هزينه‌هاي كشاورزان نيست.

كشاورزي شغل شريفي است و همه انبياء آن را مقدس و پاك دانسته‌اند؛ اما امروز كشاورزان جزء طبقه محروم و فقير جامعه هستند چون تنها راه امرار معاش‌شان، كشاورزي است؛ با اين وجود مسوولان كشور بايد با يك برنامه‌ريزي دقيق، جامع و كامل از كشاورزان حمايت كنند.

صادق صفي‌زاده/ ايسنا