توافق لوزان ازنگاهی دیگر

کمتر کسی هست که از مناقشات هسته ای بین ایران و غرب بی اطلاع باشد.بحث هسته ای دراین چند سال اینقدر بالاگرفت ومطرح شد که میتوان گفت کمتر روزی بود که خبری دراین خصوص پخش نشود .

لذا یکی از مواردی که همگان اعم از باسواد و بیسواد و شهری و روستایی و کارمند و کاسب و همه وهمه بیش و کم از آن اطلاع داشتند و باشدت یافتن تحریمها وکوچک شدن سفره مردم-که البته فقط ناشی از تحریم ها نبود این موضوع از حالت سیاسی صرف خارج شد و به نحوی جزء مسایل مبتلا به احاد مردم شد.

انقلاب اسلامی مردم را از حاشیه وارد متن کرد و دخالت مردم در سرنوشتشان پررنگ شد و مردم سیاسی شدند و این موضوع که به یک موضوع سیاسی-معیشتی طراز اول تبدیل شد موجب گردید که حساسیت روی آن زیاد شود. و در کنار مذاکرات طولانی وطاقت فرسا در جامعه بین المللی بازار مناظرات و میاحثات رسمی و غیر رسمی داخلی نیز داغ بود وهچنان بازار تشویق و انتقادات و امیدواریها و دلواپسیها داغ هست. 

ده ها سال است که دولتمردان ما در زمینه انرژی هسته ای تلاش میکنند و سرمایه گذاری کردند و دانشمندان مبرزی در عرصه انرژی هسته ای پرورش یافتند و با اتکاء به نیروی درونی و ایمان و اراده خود و با روحیه خودباوری گامهای بلندی برداشته شد.

برای صیانت از منابع زیر زمینی و محیط زیست واستفاده صلح آمیزازانرژی پاک و به صرفه،درزمینه های گوناگون صنعتی، کشاورزی ، پزشکی و...پروژه انرژی هسته ای پیگیری شد و می شود.

اما متأسفانه هرچه که در این عرصه موفقیتها بیشتر و پیشرفتها افزون می شد قدرتهای بزرگ وغربیها و در رأس آنها ایالات متحده آمریکا حساس تر و نگران تر و بر افروخته تر می شدند و بیش از ده سال است که تحریم های ناجوانمردانه علیه کشور ما وضع شد و در دولت دکتر احمدی نژاد این دشمنیها و لجاجتها و تحریم ها به اوج خود رسید. بیش از اینکه این اختلافات فنی باشد، به شدت سیاسی بوده و همه چیز را تحت الشعاع خود قرار داد و در آن زمان اگر نگوییم پسرفت داشتیم اما هیچ پیشرفتی از مذاکرات حاصل نشد.

 با انتخاب دکتر روحانی با رأی قاطع ملت به عنوان رییس جمهور و روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، امیدی دیگر بوجود آمد و این بار این دولت با قاطعیت وجرأت آمادگی و تآکید بر منافع ملی وارد فاز جدیدی از مذاتکره و گفتمان و مواضع صریح و روشن وبا استدلال و درک موقعیت داخلی و طرف مقابل و احترام به طرفهای مذاکره وارد شد ومیدان مذاکره را با میدان جنگ اشتباه نگرفت و جناب دکتر روحانی با انتخابی معقول و ظریف ،ظریف را به عنوان مسؤل این امر خطیر منصوب کرد.

خانه ای که قرار است بنا نهاده شود از خشت اول باید راست باشد که تا ثریا راست برود و راست و مستحکم بماند. قدمهای اول با درایت و هوشمندی برداشته شد و باید نتیجه نیز مثبت و پربار باشد. وقتی که بذر خوب در زمین خوب و با وجود کشاورز خوب کشت شود باید محصول آن هم خوب باشد.

دکتر روحانی در مورد مذاکرات هسته ای قبل از پیروزی نیز از مذاکره بخوبی دفاع کرد و راه چاره را در مذاکره دید و شرط مهم به نتیجه رسیدن را پشتوانه مردمی دانست و با همه وجود و لحنی خاص فرمود: مردم باید پشت مذاکره باشند.وقتی ایشان دولت را در دست گرفت دراین خصوص چند تصمصم مدبرانه گرفتند. اول اینکه فردی را برای مسند وزارت خارجه برگزیدند که از هرجهت شایسته بود و باهمراهی مجلس رأی آورد.

 دوم اینکه با هماهنگ با شخص شخیص اول مملکت و تعاملی سازنده و صادقانه و بارعایت قانون اساسی و لحاظ ساختار قدرت این وزیر با کفایت و لیاقت و زیرک و کاردان و متخصص و متعهد را مسؤل تیم مذاکره کننده برگزید و منویات مقام معظم رهبری که همان حکمت عزت و مصلحت باشد را نصب العین خود قرار داد و این تیم توانمند و قوی با رویکرد برد-برد وارد مذاکره شد و با تمام وجود از حقوق مسلم خود براساس کنواسیون ها و مقاوله نامه ها و قوانین بین المللی دفاع نمودند. و بدون هراس از طرف مذاکره کننده و افراطیون داخلی و خارجی مسیر مذاکره را با عزت و اقتدار واستلال و حکمت و بر اساس مصلحت و رعایت عرف بین الملل و با متانت مثال زدنی و بدون واگرایی ادامه دادند. ماحصل آن پس از 18 ماه مذاکرات و علی الخصوص 16 دوره مذاکرات فشرده و طولانی اخیر "چارچوب توافق در محورهای فنی ، نظارتی و تحریمها " مشخص شد.

اگر اتفاق خاصی رخ ندهد و افراطیون دوطرف مذاکره آب را گل آلود نکنند کام ملت شیرین تر خواهد شد وباید پس از نهایی شدن توافقات جشن اقتدار برپا کرد. اینکه پس از این همه تحریم و تهدید و بردن پرونده به شورای امنیت و بکار گیری تمام توان سیاسی خود و به رخ کشیدن توان نظامی و اقتصادی نتوانستند کاری کنند که ایران از انرژی هسته ای دست بکشد وبا این توافق اولیه علنا" و رسما" ایران هسته ای به رسمیت شناخته شد این پیروزی کمی نیست.اگر بخواهیم ریز و درشت موفقیتهایی که در متن و حاشیه این مذاکرات و توافق رخ داد بنویسم هم اطاله کلام میشود و هم بعضا" تکرار مکررات اما بعضی از تبعات مثبت این مذاکرات بسیار جالب ولی ممکن است به چشم نیاید. اینکه نمایندگان کنگره و سنا و دولت آمریکا همدیگر را به چالش میکشند و 47سناتور جمهوریخواه آن نامه را به مقام معظم رهبری می نویسد و چالش بین دو حزب قوی آمریکا به اوج میرسد و پس از تعیین یک چارچوب برای توافق نهایی در لوزان روسیه خواستار تحویل موشکهای اس 300 به ایران میشود و با این اقدام سپر دفاعی ایران مجهزتر و قوی تر میشد ونمونه هایی از این قبیل دستاوردهای بزرگی برای ایران و ایرانی است.

فرق پبروزی در عرصه های سیاسی و بین المللی و دیپلماسی با پیروزی در میدان جنگ این است که در میدان جنگ خیلی جای تفسیر و تحلیل و حاشیه پردازی نیست شکست یا پیروزی مرز مشخصی دارد اما این رزمندگان عرصه دیپلماسی که سلاح شان زبان گویا و منطق و حکمت وگاهی لبخند است مظلوم واقع شده اند.هرکسی که به جمهوریت نظام اعتقاد دارد باید انتقادپذیر باشد و عادت به شنیدن چند صدای متاوفت و مخالف هم باشد اما باید مرز بین انتقاد و تخریب و ناسپاسی را دانست.

 در اینجا نقش بسیار خوب و شایسته رهبر معظم انثلاب مبرز و استثنایی است که با درایت هم به دولتمردان توصیه به سعه صدر کردند و هم با بیانات راهگشا و موضع گیری دقیق و عالی جلو تخریب گران را گرفت. این افتخاری است برای نظام و حاکمیت و ملت سرافراز ایران وهمه باید همراهی کنند و همدل و همزبان از این دست آورد مهم ملی حمایت کنند. اگر نبود پشتوانه رهبری وملت قدر دان و مقاوم این تیم و صدها تیم با این خصوصیت و ویژگی نمیتوانست نتیجه مطلوب بگیرد. پس نباید اقتدار نظام و مقاومت و پشتوانه ملی را دست کم گرفت اما از طرف دیگر کیست که نداند این دولت با این رویکرد مثبت و با تدبیر و عقلانیت و به دور از احساسات و واگرایی نقش مهم و کلیدی در این توافق اولیه داشت؟

هیچ کس توان انکار این واقعیت روشن را ندارد. از نشانه های خوب این توافق این است که رژیم صهیونیستی دچار بهت و حیرت و سردرگمی شده و چون مار گزیده به خودش میپیچد. بسیاری از کشورها از تعامل همراه با اقتدارایران اسلامی با جهان حسادت می ورزند و تحمل این توافق عزتمندانه را ندارند و افراطیون داخلی که بسیاری از آنها دل در گرو نظام و ارزشهای آن نیز دارند با افراطیون خارجی همراستا شدند و این جای تعجب هم ندارد چرا که هر دوطرف صفر و صدی و سفید و سیاه به موضوع نگاه میکنند و شرایط و مقتضیات را ملاحظه نمیکنند. 

وقتیکه تحریمها برداشته شود، وقتی بهانه را از دست قدرتهای بزرگ بگیریم و وقتیکه به اندازه نیازهای صنایع غذایی کشاورزی، صنعتی و درمانی توان غنی سازی داشته باشیم از چه چیزی ناراحتیم و چه جیزی را از دست دادیم. وقتیکه دنبال بمب اتم نیستیم و رهبریت نظام این موضوع را بارها اعلام فرمودند پس چرا از بازدیدها آن هم بر اساس پروتکل ان پی تی نگران باشیم؟ 

قطعا" اگر این مذاکرات و توافقات نبود باز هم نظام جمهوری اسلامی باتوجه به نظام اعتقادی و جهان بینی اش دنبال بمب اتم نبود اما طرف مقابل به دلایل متعدد که جای بحثش اینجا نیست این را نمیپذیرفتند و برایشان قابل هضم نبود الان با این مذاکرات و توافق اولیه ما این را به آنها اثبات کردیم واین توافق حتی اگر محدودیتهایی برای ما داشته باشد که دارد ما را از هدف اصلی خود باز نداشت و با توافق حکیمانه طرفهای مقابل را در پیشرفت هسته ای باخودمان همراه کردیم و باید برای پیشبرد اهداف صلح آمیز هسته ای همکاری متقابل داشته باشند و این دستاورد خوبی است. 

خلاصه اینکه توافق لوزان از این منظر جالب و شعف انگیز است که ما توانستیم اثبات کنیم که اقتدار ما به کسی لطمه نمیزند و دکتر ظریف با ظرافت و دوراندیشی و بیان سحر انگیزش توانست به طرف مقابل این را بفهماند و بقبولاند.

 توافق لوزان این پیام روشن را داشت که میتوان سر اصول انقلاب و ارزشهای نظام ایستاد و درعین حال بااقتدار ومتانت مذاکره و گفتمان و تبادل نظر و تعامل سازنده هم داشت.اگر این توافق به تعبیر برخی دادن اسب زین شده بود پس چرا این همه هجمه ها به اوباما شده این اقدامات کم سابقه نشان از برد ایران در این بازی بوده و معمولا در یک معامله نیز آن طرفی که سود نبرده و یا سود کمتری برده مورد عتاب و سرزنش قرار میگیرد .

اگر نوع مخالفت و تعدادمخالفین درمجلس شورای اسلامی را با نحوه مخالفت و تعدادمخالفین این مذاکرات در مجلسین آمریکا مقایسه کنیم آنگاه قضاوت منصفانه تری خواهیم کرد و نکته آخر اینکه حتی اگر فشار برکاخ سفید اینقدر زیاد باشد که توافق نهایی صورت نگیرد باز هم برنده این مذاکرات ما هستیم، چرا که با عهد شکنی طرف مقابل و عدم پذیرش توافقات خودشان حقانیت ما و ناجوانمردی و پیمان شکنی آنها دربرابر دنیا هویدا خواهد شد. و ایران همچنان سربلند وپیروز و با داشتن دست بالا به پیشبرد صلح آمیز برنامه های هسته ای ادامه میدهد و طرف مقابل را در حالت انفعال قرار خواهد داد.