شوشان: طرح 550 هزار هکتاری موسوم به طرح مقام معظم رهبری یکی از آمال و آرزوهای مردم در خوزستان می باشد که چند سالی بدلایل مختلف اجرای آن به تعویق افتاده بود و اکنون با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری به خصوص طی چند سال اخیر در خصوص مسائل اقتصادی و اقتصاد مقاومتی این طرح شکل ویژه ای به خود گرفته است و با تخصیص اعتبار لازم بارقه های امید را در دل مردم زنده نگه داشته است تا بتوانند در تمام فصول سال کشاورزی قابل توجه و قبولی داشته باشند.
از این رو مهندس علی مراد اکبری معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی و همچنین مهندس رحیم میدانی معاون امور آب و آبفاي وزارت نيرو به همراه مدیران موسسه جهاد نصر در خوزستان، مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان مهندس شمسایی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان مهندس چنگلوایی و دیگر مسئولین از طرح 550 هزار هکتاری در حوزه کرخه و خاصا شهرستان دشت آزادگان بازدید به عمل آورده و مشکلات و موانع و همچنین فعالیت های صورت گرفته را مورد بررسی قرار دادند.
اما در نشست خبری مهندس رحیم میدانی و علی مراد اکبری که در سالن جلسات گیت بوستان برگزار شد سوالات خبرنگار پایگاه خبری شوشان ابعاد تازه ای از موانع پیش روی طرح مقام معظم رهبری در خوزستان باز کرد که با هم در ذیل می خوانیم.
مهندس علی مراد اکبری معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در نشست خبری که با اصحاب رسانه در سالن جلسات گیت بوستان برگزار شد گفت: پروژه 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام بدون شک می تواند مصداق واقعی اقتصاد مقاومتی در کشور باشد و با دستور مقام معظم رهبری و پیگیری های دولت تدبیر و امید عملیات واقعی و مهم آن با حدود 5/1 میلیارد دلار جهت تجهیز و نوسازی و اجرای کردن شبکه های فرعی و اصلی آن به اجرا درآمد.
وی ادامه داد: در فاز اول این طرح وزارت نیرو متاثر از شرایط خشکسالی کشور تنها برای 320 هزار هکتار از اراضی برنامه ریزی انجام داد و بالغ بر 185 هزار هکتار از اراضی را عملیات شبکه انجام داده و در سال جاری 150 هزار هکتار را مد نظر قرار داده است، اما متاسفانه سیل اخیر خسارات فراوانی را به محصولات این بخش وارد کرده است که بدلیل کشت سال اول و شور بودن اراضی قطعا نمی توانسته کشت قابل توجه ای باشد و نیاز به 2 سال زمان برای آب شویی و خاک شویی و زهکشی است تا بتوانیم به ظرفیت مطلوبی در این زمینه برسیم.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی بیان داشت: تاکنون 2هزار و 400 میلیارد تومان هزینه در اراضی تکمیل شده صورت گرفته است و برای سال جاری 80 هزار هکتار هدف گذاری شده است و انتظار داریم با توجه به سفر صورت گرفته بتوانیم به حل مشکلات پیش روی طرح بپردازیم.
اکبری تصریح کرد: یکی از اهداف اصلی سفر ما به خوزستان و بازدید از طرح کرخه اجرای شبکه های اصلی و زهکش و تامین برق مورد نیاز برای روشهای نوین آبیاری و سیستم تحت فشار و همچنین انجام قسمت هایی از پروژه بود که این مهم می تواند در شبکه های اصلی و فرعی به صورت یک مکمل کار پروژه را به سرانجام برساند.
وی گفت: همچنین از حاشیه رودخانه هم بازدید به عمل آورد و شاهد برداشت آب به صورت سنتی توسط مردم هستیم که انشاء الله با تصمیماتی که در آینده گرفته می شود و تیمی که متشکل از سازمان آب و برق ، جهاد کشاورزی و جهاد نصر می باشند بتوانیم شرایط را مورد بررسی قرار دهیم تا در راستای تخصیص آب به فاز دوم پروژه ظرف 2 تا 3 ماه آینده تصمیم لازم را بگیریم و قطعا با ظرفیت و پتانسیلی که جهاد نصر دارد می توانیم این پروژه را که در طول تاریخ ایران بی نظیر است و ظرفیت های فراوانی را نه تنها برای خوزستان و بلکه برای کشور بوجود می آورد به نتیجه برسانیم.
اکبری گفت: بدون شک حجم پروژه صورت گرفته در خوزستان د بحث توسعه شبکه های فرعی موضوع شگرف خواهد بود به گونه ای که ما در برخی از روزهای کاری خودمان که پیک کاری محسوب می شده بعضا تا 9700 هکتار در ماه توسعه شبکه داشته ایم که این در طول تاریخ ایران بی نظیر است و قطعا ظرفیت خوبی را برای منطقه بوجود می آورد و با هماهنگی و همفکری وزارت نیرو امیدواریم تخصیص آب هم به این پروژه به مرحله نهایی برسد.
همچنین مهندس رحیم میدانی معاون امور آب و آبفاي وزارت نيرو در ادامه این نشست گفت: در خصوص مدیریت سیلاب بنا به اطلاعات ارائه شده توسط همکارانمان در سازمان آب و برق مدیریت خوبی در خوزستان صورت گرفته، زیرا دبی رودخانه دز در ساعت 5 صبح روز 5 شنبه 26 فرودین از 10 هزار متر مکعب در ثانیه به 10 هزار و 400 متر مکعب رسید و دبی پیک ما به حول و حوش 108 هزار متر مکعب در ساعت رسید که از سال 1342 تاکنون این موضوع بی سابقه بوده است.
وی ادامه داد: اگر مدیریت ما در این برهه نبود قطعا اتفاقات به مراتب جبران ناپذیرتری رخ می داد، زیرا با هدایت آب به سد گتوند و سدهای دیگر مانع ریزش آب از روی سد شدیم و ای کاش سازمان هواشناسی تجهیزات بهتری در اختیار داشت تا می توانستیم با دریافت اطلاعات مناسب مانع همین میزان خسارت هم شویم و دقیق تر سیلاب را کنترل می کردیم.
میدانی بیان داشت: اما موضوعی که در این زمینه حائز اهمیت است تعیین حد بستر و حریم رودخانه ها است و باید این مهم مد نظر قرار گیرد و قطعا نباید در این حریم شاهد ساخت و ساز و تجمع جمعیت باشیم، از این رو در برنامه ششم توسعه قرار بر این است که 30 هزار کیلومتر از بستر رودخانه ها تعیین حد بستر و حریم شوند و امیدواریم سازمان برنامه ریزی کشور این مهم را به یکی از اولویت های کاری خود مبدل کند.
معاون امور آب و آبفاي وزارت نيرو تصریح کرد: اینکه در خوزستان کشاورزان و مسئولین نگران تخصیص آب برای فاز دوم طرح 550 هزار هکتاری هستند برای ما قابل هضم نیست، زیرا ما 15 سال خشکسالی مداوم و شدید را پشت سر گذاشتیم و بنا به دوره های مختلف شرایط آبی کشور را مد نظر قرار می دهیم و برنامه ریزی های مختلف صورت می گیرند.
وی ادامه داد: خوشبختانه امسال در حوزه کارون بزرگ، مارون و کرخه خشکسالی رخ نداده و به همین دلیل در فاز اول تخصیص آب را قطعی اعلام کردیم و معنی آن این است که اراضی می توانند با اطمینان کامل شروع به کشت کنند، اما در فاز دوم باید منتظر رفتار حوزه های آب ریز در سال های آینده باشیم و اگر احساس کنیم وارد سالهای نرمال شده ایم مفهوم این است که پدیده تغییر اقلیم با آن قاطعیت که محققین می گفتند وجود ندارد و تغییر اقلیم 30 سال خشکسالی وجود ندارد.
میدانی گفت: از این رو و تا زمانی که خیال ما از بابت رفتار آبی راحت نشده است به سرمایه گذاری در مابقی طرح نمی پردازیم، زیرا در آن صورت هم باید با چالش ها روبه رو باشیم و هم اینکه انتظارات بدون پشتوانه مردم را که خودمان ایجاد کرده ایم پاسخ بدهیم، از این رو اجرای مرحله دوم تنها بستگی به منابع آبی کشور دارد.
معاون امور آب و آبفای وزارت نیرو گفت: امیدواریم با بررسی های که توسط سازمان آب و برق و جهاد کشاورزی و جهاد نصر در 3 ماه آینده صورت می گیرد، ابتدا به وضعیت موجود ذخایر آب دسترسی یابیم، سپس حق آب ها را شناسایی کنیم و در مرحله آخر بتوانیم آب را به مابقی طرح اختصاص دهیم.
وی بیان داشت: در سال گذشته ورودی کرخه و سیمره در تمام سال 5/1 میلیارد متر مکعب بوده است و امسال این رقم به 7/3 میلیارد متر مکعب رسیده است و قطعا سال های گذشته خشکسالی را داشتیم و اگر تخصیص آب با مشکل روبه رو بوده است بدلیل خشکسالی های ممتد و شدید بوده است.
میدانی در بخش دیگری از صحبت های خود گفت: یکی از پروژه های مد نظر ما احداث و آبگیری سد بختیاری در بالا دست سد دز می باشد که قبل از آن باید 2 ماموریت جدی را در خصوص سد کرخه به خصوص در زمینه انباشته شدن رسوبات را حل کنیم که این موضوع مانع بوجود آمدن سیلاب ها می شود و در وهله بعد زمینه آبخیزداری در حوزه رودخانه سد دز را هم به نتیجه برسانیم و برای این موضوع مقرر شده یک درصد از درآمدهای فروش برق را به این موضوع اختصاص دهیم.
وی در پایان با اشاره به اینکه انتقال آب از سرشاخه ها برای آب شرب صورت می گیرد و تنها 6 درصد از آب موجود در کشور به شرب اختصاص می یابد گفت: برای اجرای فاز دوم طرح جهاد نصر اگر آب نباشد و خشکسالی ادامه یابد طرح جهاد نصر متوقف خواهد شد و سرمایه گذاری برای فاز دوم صورت نمی گیرد.
اما در حاشیه این نشست مهندس شمسایی مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان در پاسخ به سوال خبرنگار شوشان مبنی بر اینکه معاون وزیر اعلام داشته است در صورت ادامه روند خشکسالی طرح جهاد نصر متوقف می شود گفت: مگر می شود به فاز دوم آب ندهند، من به جرات می گویم آب وجود دارد و باید طرح جهاد نصر عینا در 550 هزار هکتار اجرایی شود.
همچنین کیخسرو چنگلوایی رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در حاشیه این نشست با ناراحتی از اظهار نظر معاون وزیر نیرو مبنی بر امکان متوقف شدن طرح جهاد نصر در فاز دوم گفت: ما قرار نیست که سهمیه آب جدیدی از وزارت نیرو طلب کنیم، زیرا همین میزان آب ورودی به استان اگر ادامه یابد قطعا با مدیریتی که صورت می گیرد می تواند نیازهای ما را برطرف کند.
وی ادامه داد: حتی یک بار هم به عدم اجرای طرح مقام معظم رهبری در فاز دوم فکر نکرده ام و اگر قرار بر عدم تخصیص آب هست ابتدا باید حوزه های بالادست که بدون مجوز آب برداشت کرده اند را تعیین تکلیف کنند و ما در پایین دست قرار داریم و اخرین مکانی هستیم که آب دریافت می کنیم.
چنگلوایی بیان داشت: در دشت آزادگان بدلیل شوری زمین امکان حفر چاه وجود ندارد و آب های زیرزمینی یا شور است یا وجود ندارد و صراحتا اعلام می کنیم اگر آب به میزان سال گذشته به ما اختصاص داده شود می توانیم کار را مدیریت کنیم.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان گفت: 2 بار به 18 نماینده خوزستان در خصوص وضعیت رودخانه زهره و خیرآباد نامه نوشتم ولی اتفاق خاصی برای رفع مشکلات این رودخانه رخ نداد ، اما در خصوص طرح 550 هزار هکتاری باید تمام طرح به نتیجه برسد و امیدواریم با تامین بودجه سازمان آب و برق کانالهای یک و دو را احداث کند تا بتوانیم برای تخصیص آب هم به نتیجه برسیم، کما اینکه این طرح 800 هزار هکتاری بوده و باید برای این مهم برنامه ریزی صورت می گرفت.
چنگلوایی گفت: رئیس جمهور قول داده اند طرح مقام معظم رهبری باید به صورت کامل اجرایی شود و قول این مهم را داده اند، از این رو اگر از فرصت پیش آمده برای جذب اعتبارات از صندوق توسعه ملی در این برهه استفاده شد به نتیجه می رسیم و اگر چنین اتفاقی رخ نداد دیگر این فرصت طلایی نصیب مان نمی شود و انتظار می رود با همدلی و اتحاد چنین مهمی رخ دهد.
وی گفت: در حال حاضر تولید گندم خوزستان یک میلیون و 600 هزار تن می باشد و می تواند غذای 10 میلیون ایرانی را تامین کند و اگر بتوانیم به تکمیل طرح جهاد نصر برسیم این رقم 5/8 میلیون تن افزایش می یابد و این یعنی تامین غذای 25 میلیون نفر ایرانی و فکر می کنم بهترین خبر برای عمل کردن به شعار اقتصاد مقاومتی و بی نیاز شدن از واردات باشد.
چنگلوایی در پایان گفت: به نظر من اگر قرار است حق آبه کاهش یابد ابتدا باید از مکان هایی شروع کنند که بدون مجوز و غیرمجاز کشاورزی خود را توسعه داده و آب را بدون مجوز برداشت می کنند.