سطح علمی مجلس دهم از دیپلم تا دکترا/ چند نماینده راه یافته به مجلس بیکار یا دارای شغل آزاد بودند؟

آنچه در ادامه می‌آید، آنالیزی از نمایندگان راه یافته به دهمین دوره مجلس شورای اسلامی است که در دو قالب جدولی و درصدی (مقایسه‌ای میان نمایندگان اصلاح‌طلب و اصولگرا) ارائه شده است.

********

آمار درصدی (مقایسه‌ای میان نمایندگان اصلاح‌طلب و اصولگرا)

** معمولا افراد با توجه به جهت‌گیری سیاسی یا حزبی دچار برخی افکار قالبی درباره حزب یا جناح سیاسی خود هستند. این افکار قالبی معمولا تاثیر قابل توجهی در تصمیم‌گیری افراد در مقاطع حساسی چون انتخابات دارد. برای مثال طرفداران اصلاحات اینطور گمان می‌کنند که اصلاح‌طلبان جوان‌گرا تر از اصولگرایان هستند. نتیجه انتخابات مجلس دهم نشان می‌دهد که میانگین سن نمایندگان اصلاح‌طلبان از میانگین سن نمایندگان اصولگرا بیشتر است.

** یکی دیگر از افکار قالبی طرفداران اصلاحات احساس بهره‌مندی از بدنه کارشناسی قوی‌تر از دیگر جریانات سیاسی کشور است؛ اما باز هم مدرک تحصیلی نمایندگان راه یافته به مجلس دهم چیز دیگری را اثبات می‌کند. حدود 49 درصد از نمایندگان اصولگرای راه یافته به مجلس دهم دارای مدرک دکتری هستند و در مقابل 36 درصد از نمایندگان اعتدال‌گرا و اصلاح‌طلب مجلس آینده را دانشجویان فارغ‌التحصیلات مقطع دکتری تشکیل می‌دهند.

** در مقطع کارشناسی ارشد نیز اوضاع تقریبا به همین منوال است. 48 درصد نمایندگان اصولگرای راه‌یافته به مجلس دهم دارای مدرک کارشناسی ارشد هستند و در مقابل 37 درصد نمایندگان اصلاحات و اعتدال را دارندگان مدرک کارشناسی ارشد تشکیل می‌دهند.

** در مجموع تعداد دانش‌آموختگان دوره دکتری در مجلس دهم 138 نفر است که تعداد این آمار، بیشتر از دوره نهم است. مجلس دهم دارای حداقل 12 اقتصاددان، 10 جامعه شناس، 27 حقوقدان، 55 دانش‌آموخته مدیریت و 26 پزشک است.

اما نکته دیگری که شاید در مورد آمارهای مرتبط با مجلس دهم شایان توجه باشد درصد افرادی هستند که سابقه وزارت یا نمایندگی مجلس ندارند.

** در مجموع حدود 44 درصد از نمایندگان اصولگرای مجلس دهم را چهره‌هایی تشکیل می‌دهند که تاکنون در مجلس حضور نداشته‌اند و یا سابقه وزارت ندارند. در مقابل 74 درصد نمایندگان اعتدال‌گرا و اصلاح‌طلب مجلس آینده برای اولین بار بر صندلی نمایندگی تکیه زده‌اند.

** همچنین تمام ۹ نماینده زن مجلس نهم از ورود به مجلس دهم بازماندند. از میان 17 نماینده زن مجلس دهم 11 نفر اصلاح‌طلب و 6 نفر مستقل هستند و اصولگرایان هیچ نماینده زنی در مجلس دهم ندارند.

** هر دو جریان سیاسی کاملا به ضرورت سرمایه‌گذاری بر روی چهره‌های جدید پی برده‌اند. این سرمایه‌گذاری در جریان اصولگرا بیشتر در شهرستان‌ها دیده می‌شود اما اصلاح‌طلبان علاوه بر شهرستان‌ها در تهران نیز بیشتر به چهره‌های جدید توجه دارند.

** میانگین سن مجلس دهم حدود 51 سال که با وجود روند مثبت در جوان‌گرایی همچنان فاصله زیادی با میانگین سن جمعیت کشور (30 سالگی) دارد.

1) سوابق نمایندگی وکلای مجلس دهم

طبق اظهارات آقای امیری قائم‌مقام وزیر کشور در این دوره از مجلس شورای اسلامی 178 نفر از نمایندگان فاقد تجریه نمایندگی مجلس هستند. بدین معنی که برای اولین بار است که وارد مجلس شورای اسلامی شده‌اند. همچنین تنها 72 نفر از نمایندگان مجلس نهم توانستند به مجلس دهم راه یابند. بدین ترتیب 218 نفر از نمایندگان مجلس نهم از راه‌یابی به مجلس دهم بازماندند. همچنین 5 نفر از نمایندگان مجلس نهم برای این دوره از انتخابات مجلس شورای اسلامی نام‌نویسی نکردند. محمدرضا باهنر نماینده ادوار دوم، سوم، چهارم، پنجم، هفتم، هشتم و نهم، روح آ... حسینیان، علی‌اصغر زارعی و سید علیرضا مرندی نمایندگان ادوار هشتم و نهم و عباس فلاحی باباجان نماینده اهر و هریس در نهمین دوره مجلس شورای اسلامی در این دوره از انتخابات مجلس نام‌نویسی نکردند.

نکته دیگر این است که 560 نفر از نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی برای شرکت در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام کردند.

2) سوابق شغلی نمایندگان مجلس دهم

شغل نمایندگان این دوره از مجلس شورای اسلامی تنوعی از مشاغل مختلف را در بردارد. طبق اظهارات مسئولان وزارت کشور در مجلس دهم بیشترین میزان شغل با آمار 72 نفر، به نمایندگان مجلس نهم مربوط می‌شود. بدین معنا که در این دوره 72 نفر از نمایندگان مجلس دهم سابقه حضور در مجلس نهم داشته‌اند و شغل قبلی آن‌ها نمایندگی مجلس بوده است. 

پس‌ازآن، شغل کارمندی با 64 نفر، دومین شغل نمایندگان مجلس دهم است. 50 نفر از نمایندگان مجلس دهم نیز پیش‌ازاین، به شغل استادی دانشگاه مشغول بوده-اند. همچنین 31 نفر از نمایندگان مجلس دهم شغل آزاد داشته‌اند.

18 نفر از نمایندگان نیز به شغل پزشکی مشغول و 18 نفر دیگر فرهنگی بوده‌اند.

6 نفر به شغل آزاد و 5 نفر نیز به کسوت روحانی و طلبگی مشغول بوده‌اند. گفته می‌شود که یک نفر از نمایندگان این دوره از مجلس، فاقد شغل بوده است که در آیتم شماره 10 یعنی (سایر مشاغل) جمع بسته‌شده است.

3) میزان تحصیلات نمایندگان مجلس دهم

بیشترین میزان تحصیلات نمایندگان مجلس دهم به کارشناسی ارشد مربوط می‌شود. بدین معنا که 146 نفر از نمایندگان دارای تحصیلات کارشناسی ارشد هستند. بعدازاین مقطع 111 نفر دارای مدرک تحصیلی دکتری هستند. منظور از این مقطع نیز گذراندن دوره PHD اعم از رشته‌های پزشکی، انسانی و فنی است.

22 نفر کارشناسی، 2 نفر فوق‌دیپلم و یک نفر نیز دیپلم دارند. نمایندگانی که دارای مدرک تحصیلی کمتر از کارشناسی ارشد هستند یا سابقه نمایندگی مجلس و یا سابقه ایثارگری دارند.

طبق آمار ارائه‌شده متوسط میزان تحصیلات نمایندگان این دوره از مجلس شورای اسلامی نسبت به مجلس نهم بالاتر است. برای مثال در مجلس نهم 82 نفر از نمایندگان دارای مدرک تحصیلی دکتری،91 نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد، 82 نفر دارای گواهینامه کارشناسی و 7 نفر نیز پایین‌تر از کارشناسی بوده‌اند.

بااین‌حال 28 نفر از نمایندگان مجلس نهم دارای تحصیلات حوزوی بوده‌اند که در مقایسه با نمایندگان مجلس دهم، فراوانی آن‌ها بیشتر است.

4) ترکیب سنی نمایندگان مجلس دهم

در این دوره از مجلس شورای اسلامی بیشترین تعداد نمایندگان با 67 نفر دارای سنین 46 تا 50 سال هستند. سن 63 نفر از نمایندگان مجلس دهم نیز بین 51 تا 55 سال قرار دارد. پس‌ازآن، 57 نفر از نمایندگان مجلس دهم بین 56 تا 60 سال سن دارند. 40 نفر از آن‌ها نیز در دهه پنجم عمر خود یعنی بین 41 تا 45 سال قرار دارند. 34 نفر نیز زیر 40 سال هستند. بدین ترتیب باید گفت مجلس دهم، مجلس جوانی است و از انرژی و توان بیشتری برای خدمتگزاری به مردم برخوردار است. به‌طوری‌که تنها 2 از نمایندگان بیش از 70 سال سن دارند و برای دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی طبق قانون انتخابات نمی‌توانند نام‌نویسی نمایند.

5) ترکیب جنسیتی نمایندگان مجلس دهم

در این دوره از مجلس شورای اسلامی بیشترین تعداد نماینده زن حضور دارند. به‌طوری‌که آمار آن‌ها به 17 نفر می‌رسد. این در حالی است که تعداد نمایندگان زن در مجالس اول، دوم و سوم هر یک 4 نفر بود. در مجلس چهارم 9 نفر زن توانست به مجلس راه یابد. در مجلس پنجم با یک رشد قابل‌توجه تعداد زنان نماینده به 14 نفر رسید. در مجالس ششم و هفتم، هر یک 13 نماینده زن حضور داشت. در مجالس هشتم و نهم نیز به ترتیب 8 و 9 نماینده زن بر کرسی‌های سبزرنگ پارلمان تکیه زدند. بدین ترتیب مجلس دهم رکورددار حضور نمایندگان زن در 10 دوره مجلس شورای اسلامی، بعد از انقلاب اسلامی است.