جنگ سایبری (4)

مهندسی نرم افزار

در مطلب گذشته معروفترین جنگ های سایبری دنیا را مطرح کردم در قسمت چهارم این مطلب ویژگی های کلان جنگ سایبری و مهمترین اصطلاحات آن را شرح خواهم داد.

با آغاز هزاره سوم میلادی، اینترنت به صورت گسترده ای به میدان رزم جدیدی مبارازان، معترضین به وضع موجود، تروریست ها و سایر کسانی تبدیل شده است که با استفاده از روش های رایانه ای دیجیتالی به جنگ و مبارزه می پردازند. اغلب از عبارت Haktiveism آمیزه ای از Hacking Activism برای اینگونه فعالیت ها استفاده می کنند. عبارت دیگری نیز به نام « سایبر تروریسم » به فعالیت مشابه دارای ماهیت تروریستی اطلاق می شود. در این میان نقش شبکه های اجتماعی رایانه ای بسیار حائز اهمیت بوده و آنها در خط مقدم جنگ سایبری قرار می گیرند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت .

یکی دیگر از فناوری های بکارگرفته شده در جنگ سایبری و راه اندازی انقلاب های مخملی، ماهواره ها و شبکه های ماهواره ای هستند. با توجه به کثرت این شبکه ها عملاً امکان مقابله محتوایی با آنها به کمترین حد خود می رسد.

باتوجه به توضیح فوق، می توان ویژگی ها و مختصاتی را برای جنگ سایبری در نظر گرفت. قبل از آن باید توجه داشت که اهداف نظامی، خدمات اجتماعی، سامانه های حمل و نقل، مخابرات، نیرو، انرژی و هر زیرسخت حیاتی می تواند قربانی این جنگ بوده و امنیت ، ایمنی و پایداری آن به خطر افتد. ویژگی های جنگ سایبری نسبت به سایر انواع جنگ های فیزیکی از برخی جهات کاملاً شبیه به هم هستند، به عنوان مثال هدف اصلی در جنگ – از هر نوع – وارد آوردن ضرر و زیان به دشمن است و روش اصلی در جنگ قاعدتاً تصاحب منابع دشمن خواهد بود.

اما ویژگی های کلان جنگ سایبری عبارتند از :

1- حمله از راه دور : اولین تفاوت جنگ سایبری با دیگر جنگ ها و بالاخص جنگ فیزیکی، قابلیت طراحی، اجرا و نتیجه گیری از راه دور است.

2- دشواری در شناسایی و ردیابی : به سبب خصائصی که در پروتکل های ارتباطی در فضای سایبر وجود دارد، عملاً شناسایی و ردیابی منبع اصلی حمله و مهاجم اصلی، بسیار دشوار و گاهی غیرممکن است.

3- تهدید سه جنبه امنیت : در جنگ سایبری، هر سه جنبه امنیت یعنی ( امنیت، ایمنی و پایداری) می تواند مورد تهدید قرار گیرد.

4- اندازه هدف : در جنگ های فیزیکی، عموماً دشمن در صدد تخریب مناطق یا اهداف بزرگتر است ولی در جنگ سایبری باید اهداف مهم و اساسی ( از نظر سایبری و نقش آنها) را هدف قرار داد. این اهداف ممکن است از نظر فیزیکی بسیار ناچیز باشند ولی نقش بزرگی ایفا نمایند.

5- انتشار : حمله سایبری می تواند به سادگی از چندین منبع – کانال صورت پذیرد. در حالی که هدایت و راهبری حمله های فیزیکی که از چندین محل آغاز می شوند، بسیار دشوار است.

6- هزینه : بدون شک هزینه جنگ سایبری از انواع جنگ های دیگر کمتر است و این خصوصیت بارز فضای سایبر است که عوامل وعناصر آن سهل الوصول تر و ارزان تر هستند.

7- مسئولیت پذیری : از آنجایی که قوانین مدون و مشخص بین المللی برای مبارزه و ایجاد دعاوی سایبری وجود ندارد. کشورها به سادگی از زیربار مسئولیت حملات سایبری خودشان شانه خالی می کنند.

با عنایت به موارد یادشده در خصوص ویژگی ها و مختصات جنگ سایبری باید نقاط مقابل آن یعنی «دفاع سایبری » را نیز یادآور شد.

در حال حاضر به دلیل آنکه شرایط جنگ به صورتی شگرف متحول شده است، لذا نیازمند طیف جدیدی از مدیران و فرماندهان آشنا به اصول دفاعی و مسلط به فناوری اطلاعات و ارتباطات هستیم. جدای از این که چقدر آفند سایبری می تواند در یک جنگ نامتقارن برای یک کشور ایجاد مزیت کند، باید با فراگیری اصول امنیت سیستم ها و شبکه ها، بکوشیم تمهیدات دفاعی لازم جهت جلوگیری از عملیات اطلاعاتی و سایبری دشمن را تدارک ببینیم .

شیوه ها و روش های جنگ سایبری

چنانکه پیشتر نیز ذکر شد، جنگ سایبری در زمان بحران یا منازعه با هدف تأثیرگذاری بر اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی دشمن و در عین حال دفاع از سیستم ها و اطلاعات نیروهای خودی انجام می شد. در چنین حملاتی از « اطلاعات » به عنوان یک « سلاح » برای فریب دشمن یا تأثیرگذاری بر روان شناسی و قدرت تصمیم گیری او استفاده می شود. از سوی دیگر، هدف از حمله ایجد اختلال در مدارهای الکتریکی پشتیبان سیستم های اطلاعاتی است.

برخی از رایج ترین شیوه های جنگ سایبری عبارتند از :

1- استفاده از جزوه ها، اعلامیه ها و برنامه های ماهواره ای و رادیویی برای تأثیرگذاری بر افکار و اقدامات مخاطبان مدنظر

2- ایجاد تصاویر ذهنی نادرست درباره قدرت ها و ضعف های نظامی خودی به به منظور گمراه کردن دشمن

3- ایجاد مانع دسترسی به هر گونه اطلاعاتی که شاید برای دشمن مفید باشد.

4- ارسال برنامه ها و ویروس های رایانه ای مخرب با هدف خرابکاری در نرم افزارهای رایانه ای، سخت افزارها و سایت های دشمن .

5- ایجاد پالس های هدایت شده انرژی الکترومغناطیسی که موجب سوختن مدارهای الکترونیکی و ایجاد اختلال یا تخریب کامل سخت افزار یا شبکه های رایانه ای نظامی دشمن می شوند.

6- ایجاد اتصال کوتاه در شبکه هسوئیچینگ تلفن و تخریب نرم افزارهای سوئیچینگ تلفن .

7- ایجاد و گسترش شبکه های اجتماعی اینترنتی جهت جذب نیرو به ویژه نسل جوان به سمت اهداف موردنظر و استفاده از آنها برای انتقال پیام، ساماندهی اخبار، بسط شایعات و غیره .

نکته حائز اهمیت در جنگ سایبری داشتن برتری اطلاعاتی است. این برتری نشانگر یک مزیت رقابتی است که فرماندهان سایبری را قادر می سازد تا دشمن خود را شگفت زده کرده و در مانور بر او غلبه کند واز فرماندان دشمن سریع تر و آگاهانه تر تصمیم بگیرند. توسعه مفهوم « شبکه اطلاعاتی جهانی» موجب شکل گیری محیطی شبکه محور شده که برای تحقق این هدف لازم است.

مهمترین اصطلاحات جنگ سایبری

- تروریسم سایبری ( Syber Terrorism) : مسلما تروریسم ها در فضای سایبری برای رسیدن به اهداف ترور شخصیت های مورد نظر فعالیت چشمگیری دارند

- سلاح سایبری ( Syber Weapon) :مسلما برای حمله نیاز به سلاح و جنگ افزار سایبری میباشد.

- سرباز سایبری( Syber Soldier): جنگ سایبری مانند هرجنگی نیاز به نیروی انسانی دارد که در اینجا نیروی الکترونیکی (سربازان صرفا سایبری ) حضور دارند.

- حمله سایبری ( Syber Attack) : برخی در این محیط سایبری اقدام به تهاجم و حمله میکنند.

- تهدید سایبری ( Syber Threat) : مخاطرات متعددی در فضای سایبر وجود دارد که تهدیدی برای سیستم ها میباشد.

- جنایت سایبری ( Syber Crime): تخلف و تجاوز به حقوق دیگران در فضای سایبری اتفاق می افتد.

- شهر سایبری ( Syber City): فضای سایبری دارای شهر و کشور است( زندگی دوم ).

- ایمنی سایبری ( Syber Security): امنیت و آسایش سایبری از نیازهای فضای سایبر است.

- پلیس سایبری ( Syber Police): برای جلوگیری از جرایم سایبری باید دارای پلیس سایبر در آن فضا باشیم.

در ادامه ی مطلب ، شیوه ها و روش های جنگ سایبری را در قسمت بعدی این مقاله ارائه خواهم داد.