اقدام خوزستانی ها برای ثبت جهانی رودخانه کارون

رئیس شورای هماهنگی تشکل های زیست محیطی استان خوزستان با اعلام خبر کمپین یک میلیون امضا برای نجات رودخانه کارون  گفت: تشکیل پویش نجات رودخانه کارون یک کار گروهی و مردمی است و نمی توان چنین اقدامی را منسوب به سازمان خاصی کرد.

هژیر کیانی اظهار داشت: رودخانه کارون عضو بزرگ خانواده منابع آب ایران است که متأسفانه سال ها مورد دست اندازی های گسترده قرار گرفته است و به همین منظور خوزستانی ها اقدام به تشکیل کمپین نجات کارون نموده اند.

رودخانه کارون در معرض تهدید قرار گرفته است
وی با بیان اینکه شبکه سازمان های مردم نهاد منابع طبیعی و محیط زیست استان خوزستان از 50 سازمان مردم نهاد تشکیل شده است، تأکید کرد: این شبکه پس از رایزنی ها و مکاتبات مختلف و همچنین برگزاری همایش های علمی دانشگاهی به این نتیجه رسید که رودخانه کارون در معرض تهدید قرار گرفته است و طرح ها، برنامه ها و سیاست های یکجانبه نگرایانه به نام توسعه، طولانی ترین رود ایران را وارد سیر قهقرایی و نابودی نموده است.

وزارت نیرو نسبت به سرنوشت آینده کارون کم توجه است
این فعال محیط زیست تصریح کرد: مردم ایران فاقد اطلاع و آگاهی درخصوص روند تخریب و نابودی کارون هستند. سازمان های دولتی و به ویژه وزارت نیرو هم درباره سرنوشتی که در انتظار کارون است کم توجه هستند و متأسفانه همچنان به سدسازی های بی رویه و فاقد ارزیابی محیط زیستی ادامه می دهند.

حیات کارون منوط به عدم اجرای طرح های انتقال آب بین حوزه ای است
کیانی ادامه داد: اکنون همه کارشناسان و صاحب نظران دلسوز کشور و دلسوزان منابع آبی و حیات آینده کارون بر ممانعت از تصویب و عدم اجرای طرح های انتقال آب بین حوزه ای اتفاق نظر دارند و معتقد هستند تصویب و اجرای چنین طرح هایی نه تنها مشکل شهرها و استان های مرکز کشور را حل نمی کند، بلکه طولانی ترین رودخانه فلات ایران را هم می خشکاند.

سدسازی و انتقال آب به بهانه تأمین آب آشامیدنی
نماینده تشکل‌های محیط زیستی خوزستان تأکید کرد: پروژه های عمرانی و شهرسازی به بهانه تأمین آب آشامیدنی مردم و تحت عنوان سدسازی و انتقال آب اجرا می شوند، در صورتیکه ماهیت وجودی چنین طرح ها و برنامه هایی کاملاً مبهم است.

وی اضافه کرد: مدت هاست که عملیات سدسازی و انتقال آب بین حوزه ای به اسم تأمین آب آشامیدنی در کشور و منطقه خوزستان آغاز شده است اما عملاً شیرینی چنین پروژه هایی به کام صنایع و کشاورزی گران قیمت و کم بازده کشورمان بوده است.

برداشت آب از کارون جلگه خوزستان را تهدید می کند
هژیر کیانی در این راستا تصریح کرد: تاکنون برداشت آب از کارون معادل آورد زاینده رود بوده است، اما چنین اقدامی نه تنها باعث نجات زاینده رود نشده بلکه جلگه خوزستان در نتیجه انتقال آب با خطرات جدی مواجه شده است.

سد گتوند غلظت نمک رودخانه کارون را افزایش داد
این پژوهشگر و مخترع محیط زیستی کشورمان با اشاره به پژوهش هایی که در استان خوزستان درخصوص معضلات سد گتوند انجام گرفته است، گفت: احداث سد گتوند بر روی رودخانه کارون موجب افزایش غلظت نمک دریاچه سد فاجعه بار گتوند شده است.

وی تصریح کرد: احداث سد گتوند در تاریخ محیط زیست ایران اقدامی بی سابقه بوده است و حذف نمک از رودخانه کارون حداقل 40 سال به طول می انجامد.

دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان با بیان اینکه گتوند آخرین سدی بوده که بر روی رودخانه کارون احداث شده است، افزود: این سد عملاً 40 درصد از اراضی کشاورزی استان خوزستان در پائین دست را از حالت انتفاعی خارج کرده است و در حال حاضر کاهش محصول در اراضی منطقه گتوند به میزان 30-20 درصد بوده است.

تمایل 70 درصدی مردم خوزستان به انجام مهاجرت
وی ادامه داد: سابقه و دیرینگی کارون در پیدایش و تشکیل تمدن ها و همچنین ارتزاق 5 میلیون نفری که اکنون در مجاورت این رودخانه سکونت دارند اهمیت این رودخانه را آشکار می کند و اگر تخریب آن همچنان تداوم داشته باشد آسیب های جدی به بخشی از مردم ایران که در منطقه خوزستان و استان های مجاور ساکن هستند وارد می کند.

کیانی تأکید کرد: آخرین پژوهش ها بیانگر تمایل 70 درصدی مردم خوزستان به انجام مهاجرت می باشد و اگر شرایط برای خوزستانی ها فراهم شود آنان دلیلی برای ماندن در استان خوزستان ندارند.

نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان اظهار داشت: با سدسازی های بی رویه و اجرای عملیات انتقال آب از رودخانه کارون مفهوم رودخانه و مفهوم جلگه تغییر پیدا کرده است، بنابراین کمپین یک میلیون امضا برای نجات رودخانه کارون معتقد است کارون به عنوان یک میراث وطنی و بشری و جهانی باید حفظ شود.

ثبت کارون به عنوان یک اثر بین المللی طبیعی در دستور کار قرار گرفت
وی تصریح کرد: قصد خوزستانی ها از تشکیل این کمپین جلب توجه مسئولان و سازمان های بین المللی و یونسکو نسبت به ثبت کارون به عنوان یک اثر بین المللی و اثر تاریخی و طبیعی است.

این فعال محیط زیست ادامه داد: کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون امیدوار است تا حداقل با ثبت جهانی کارون سدسازی های بی رویه و انتقال آب از کارون متوقف شود.

80 درصد منابع آب ایران در بخش کشاورزی مصرف می شود
وی دیگر مشکلات کارون را متوجه کشاورزی دانست و با بیان اینکه بیش از 40 درصد کل منابع آبی کشور در بخش کشاورزی هدر می رود، تأکید کرد: 80 درصد منابع آب کشورمان در بخش کشاورزی مصرف می شود و راندمان پایین آبیاری و الگوهای غلط کشت و شیوه های آبیاری نامرسوم و منسوخ شده همگی دست به دست هم داده تا ایران با خطری جدی تحت عنوان بحران آب مواجه باشد.

دبیر انجمن دوستداران طبیعت و محیط زیست شهرستان ایذه در تشریح وضعیت رودخانه کارون اضافه کرد: به دلیل برداشت هایی که از سرشاخه ها شده است و همچنین اجرای طرح های انتقال آب مانند: تونل های 1 و 2 کوهرنگ و تونل بهشت آباد که اردیبهشت ماه توسط رئیس جمهور کلنگ زنی شد، و همچنین کاهش نزولات جوی در استان چهارمحال و بختیاری دبی رودخانه کارون طی سال های اخیر به شدت کاهش یافته است.

کارون ظرفیت بارگذاری جدید را ندارد
وی ادامه داد: بارگذاری روی رودخانه کارون بیش از توان و ظرفیت این رودخانه است و کارون ظرفیت بارگذاری جدید را ندارد. باید قبول کرد وقتی کارون به شهر اهواز می رسد یک سیال مسمومی است که مفهوم گذشته رود کارون را ندارد. امروز بزرگ ترین رود ایران حاوی پساب ها و زهاب ها و فاضلاب های شهری و خانگی و صنعتی است که مفهوم رودخانه زلال و قدیمی کارون را تغییر داده است.

آغاز روند بیابان زایی در منطقه خوزستان
نماینده تشکل‌های محیط زیستی خوزستان از آغاز روند بیابان زایی در منطقه خبر داد و گفت: با کاهش دبی رودخانه کارون، شوری از سمت دریا به اراضی جلگه خوزستان پیشروی کرده است. اکنون مردم خوزستان نظاره گر نابودی ده ها هزار نخلی هستند که سالیان سال قد برافراشته بودند و خوزستان را به نام آن ها می شناختند. نخلستان های باقیمانده نیز در معرض تهدید جدی هستند.

هژیر کیانی، حال و روز کارون را مناسب ندانست و گفت: امروز طولانی ترین رود ایران حال و روز خوشی ندارد و تداوم شیوه های بهره برداری و نگاه یک جانبه نگرانه توسعه، آینده روشنی برای این رودخانه بزرگ برجای نخواهد گذاشت.

حفظ هویت آب های ایران نیازمند یک عزم ملی و بین المللی است
وی، حفظ هویت آب های ایران را نیازمند یک عزم ملی و بین المللی دانست و درباره خواسته های کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون اضافه کرد: این کمپین از دستگاه قضایی، نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی برای نجات رودخانه کارون دعوت به عمل می آورد.

نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست خوزستان افزود: اگر بنا باشد تا کارون در کوتاه مدت نجات پیدا کند نباید منتظر ماند تا بلایی که بر سر زاینده رود و سایر رودخانه ها و آب های زیرزمینی ایران آمد بر سر کارون هم بیاید. اکنون باید دست به کار شد و اقدام به احیای این رودخانه کرد.

توقف هرگونه سدسازی و انتقال آب، اولین درخواست کمپین
وی، اولین درخواست کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون را توقف هرگونه سدسازی و انتقال آب در شرایط کنونی کارون عنوان کرد و گفت: این پویش محیط زیستی بر این باور است که چنین اقدامی هم در توان و قدرت دستگاه قضایی است و هم دولت می تواند با تغییر سیاست گذاری های خود نسبت به کارون محیط زیست منطقه را احیا کند.

دستگاه قضایی باید به پرونده تخریب محیط زیست خوزستان ورود پیدا کند
دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان با دعوت از دستگاه قضایی جمهوری اسلامی ایران برای ورود به پرونده تخریب محیط زیست خوزستان تأکید کرد: امروز زمان آن فرا رسیده که دستگاه قضایی کشورمان به عنوان مدعی العموم به موضوع رودخانه کارون ورود کند. چنین اقدامی از سوی قوه قضائیه ایران کنشگران محیط زیست کشورمان را یاری می کند تا در فرصت مقتضی برنامه بلند مدتی برای حفظ و احیای رودخانه کارون و همچنین منطقه خوزستان ارائه کنند.

فاجعه سد گتوند بر دامنه تخریب محیط زیست منطقه خوزستان افزوده است
کیانی با تأکید بر اینکه امروز کارون نیازمند یک برنامه جامع ملی برای نجات بخشی و علاج بخشی است، تصریح کرد: هجمه هایی که بر سرشاخه های کارون وارد شده، بیش از تحمل آن بوده است. حتی سد سازی های سال های اخیر و فاجعه سد گتوند بر دامنه تخریب محیط زیست منطقه خوزستان افزوده است و حتی امروز خود مسئولان دولتی ایران در باتلاق بحران و فاجعه سد گتوند فرو رفته اند و به دنبال راه گریزی برای مشکلات هستند. امروز دولتیان به فکر راه علاج محیط زیست کارون و منطقه خوزستان هستند و در حال امکان سنجی روش های مختلف احیای منطقه هستند.

رسیدگی فوری به پیامدهای زیست محیطی سد گتوند، دومین خواسته کمپین
وی در ادامه، دومین خواسته کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون را رسیدگی فوری به پیامدهای زیست محیطی احداث سد گتوند عنوان نمود و گفت: سد گتوند باید در دستور کار فوری دولت و حاکمیت قرار گیرد. عواقب و پیامدهای احداث سد گتوند در انتظار کارون و ساکنین شهرها و استان های مجاور این رودخانه است.

آغاز تلاش ها برای ثبت جهانی کارون
این فعال محیط زیست در خوزستان به تلاش های مردم استان برای ثبت جهانی رودخانه کارون اشاره کرد و گفت: پس از حصول نتیجه از کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون به زودی پرونده کارون در سازمان های بین المللی طرح می شود و قصد این پویش محیط زیستی ثبت کارون به عنوان یک اثر طبیعی است تا بلکه دست اندازی ها و تجاوز به حریم کارون کاهش پیدا کند.

دادگاه لاهه می تواند محیط زیست جهان را نجات دهد
به گزارش انتخاب خبر، دادگاه کیفر بین المللی در لاهه حوزه اختیارات خود را روی محیط زیست جهان گسترده کرد. حال اگر دستگاه قضایی و مسئولان دولت در ایران توجهی به خواست کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون و مردم خوزستان نکرد اند آیا می توان پرونده نابودی رودخانه کارون را به دادگاه کیفری بین المللی در لاهه ارسال کرد و خواهان آن شد تا دادستان دادگاه لاهه به پرونده تخریب محیط زیست استان خوزستان و نابودی رودخانه کارون ورود کند؟

هژیر کیانی در واکنش به چنین اظهار نظری گفت: اکنون روایت های بیان شده در مورد دادگاه لاهه مبهم است. هنوز هیچ مستند و ابلاغیه دقیق و رسمی در اختیار فعالان و کنشگران محیط زیست قرار نگرفته است، اما آنچه مسلم است؛ ورود دادگاه کیفر بین المللی لاهه به محیط زیست و نگرش محیط زیستی این دادگاه نه تنها محیط زیست ایران و رودخانه کارون بلکه جهان را می تواند نجات دهد.

وی تأکید کرد: رویکرد اتخاذ شده از سوی دادگاه لاهه را می باید به فال نیک گرفت، چراکه چنین نگرشی می تواند نگاه توسعه طلبانه دولت ها را تعدیل کند.

اجرای سند ملی محیط زیست ایران راهی برای احیای محیط زیست رنجور وطن
مدیرعامل سمن‌های محیط زیستی خوزستان در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ابلاغ سند ملی محیط زیست ایران از سوی رهبر انقلاب گفت: سند ملی محیط زیست کشورمان یک سند راهبردی و بالادستی بسیار جامع و کاملی است که از طرف رهبر انقلاب ابلاغ گردیده است. براساس چنین ابلاغیه ای، ظرفیت احیای محیط زیست در ایران وجود دارد.

کیانی ادامه داد: اگر تمام دستگاه ها و سازمان های دولتی و شبه دولتی در یک همگرایی و هماهنگی به پایداری سرزمین ایران اقدام کنند می توان تلاش ها برای حفظ و احیای محیط زیست را در داخل کشورمان سامان داد.

حاکمیت بر منابع آب نباید در انحصار وزارت نیرو باشد
این پژوهشگر و مخترع برتر در بخش محیط زیست ایران تأکید کرد: اگر حاکمیت بر منابع آب همچنان در انحصار وزارت نیرو باشد، تخریب محیط زیست کشورمان کماکان ادامه پیدا می کند، اما اگر انحصارطلبی و مدیریت ناصحیح وزارت نیرو که همه به آن اذعان دارند تعدیل شود یا تغییر نگرشی بر توسعه طلبی های وزارت نیرو ایجاد شود، ظرفیت احیای محیط زیست کشورمان در قوانین موجود در نظر گرفته شده است و می توان نه تنها مسائل و مشکلات رودخانه کارون بلکه مسائل محیط زیست وطن را مرتفع کرد.

ریزگردها بیش از 11 استان ایران را درنوردیده است
حل معضل ریزگردها نیازمند یک برنامه جامع ملی است
اما طی سه روز گذشته در استان خوزستان غلظت آلاینده های هوا و ریزگردها تا 13 برابر حد مجاز افزایش یافته است. تعطیلی مدارس و دانشگاه از عواقب گرد و غبار در جنوب و غرب ایران بوده است. منشأ ریزگردها کجاست و چه اقداماتی باید برای رفع چنین معضلی صورت گیرد؟ نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان در همین رابطه گفت: ریزگردها یک پدیده فرامرزی است و رفع این مشکل جز با تعامل و پیگیری دولت جمهوری اسلامی ایران قابل دستیابی نیست.

کیانی تصریح کرد: ریزگردها اکنون بیش از 11 استان ایران را درنوردیده است و رفع این معضل زیست محیطی نیازمند عزم ملی است. همانگونه که زاگرس ایران نیازمند یک برنامه جامع ملی است و حوضه خوزستان نیز مستنی از زاگرس نیست، حل معضل ریزگردها در ایران نیز جز با تلاش همگانی مردم و مسئولان میسر نیست.

وزارت نیرو حق آبه تالاب ها را محدود کرده است
وزارت نیرو مقصر اصلی در افزایش تعداد کانون های گرد و غبار در ایران است
وی با بیان اینکه ریزگردها در کانون های داخلی کشور ایران به دلیل کاهش رطوبت در سطح اراضی ایجاد گردیده است، تصریح کرد: وزارت نیرو با کاهش حق آبه ها و محدودسازی حق آبه های تالاب ها تعداد کانون های داخلی ریزگردها را افزایش داده است.

دیپلماسی محیط زیست راهی برای حل معضل ریزگردها در ایران
دبیر شبکه سازمان‌های مردم‌نهاد محیط زیست خوزستان تأکید کرد: تنها از طریق دیپلماسی محیط زیست می توان پدیده ریزگردها را از بعد بین المللی مرتفع کرد. دیپلماسی محیط زیست می تواند نجات بخش محیط زیست کشور و مردم ایران باشد و پیشنهاد کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون نیز برای حل معضل ریزگردها یک راه حل پایدار و علمی است.

لزوم تأسیس پژوهشکده جامع و تخصصی بین المللی برای حل معضل ریزگردها
وی افزود: در این راستا می توان یک پژوهشکده تخصصی و نه شعاری و در حد کنفرانس بلکه یک پژوهشکده جامع و تخصصی بین المللی بین کشورهایی که با معضل ریزگردها و کانون های گرد و غبار رو به رو هستند تشکیل داد.

کیانی ادامه داد: با تشکیل چنین پژوهشکده ای می توان به شکل دقیق و علمی دلایل و عوامل بروز ریزگردها شناسایی کرد.

وی گفت: ضمن اینکه همگان در ایران معتقد هستند ریزگردها در این کشور منشأ داخلی و خارجی دارد اما هنوز در مورد دلایل اصلی و علمی آن پژوهش های جامع و کاملی انجام نشده است، پس تشکیل یک پژوهشکده تخصصی ریزگردشناسی می تواند در روند نجات بخشی اراضی و در واقع نجات بخشی مردم ایران و مردم کشورهای همسایه کمک کند.

رسانه ها چشمان بیدار جامعه برای حفظ محیط زیست هستند
بیان واقعیت های محیط زیستی کشورمان سیاه نمایی نیست
نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست خوزستان در بخش دیگری از سخنان خود به نقش رسانه ها درخصوص حفاظت از محیط زیست پرداخت و گفت: رسانه ها به عنوان چشمان بیدار جامعه باید مردم را نسبت به حمایت مستمر از محیط زیست آگاه کنند و آن ها را نسبت به پیامدهای ناگوار تخریب محیط زیست و آنچه در انتظار مردم و کشور است آگاه سازند.

وی تصریح کرد: بیان واقعیت های محیط زیست کشورمان از سوی رسانه ها نه تنها سیاه نمایی نیست، بلکه واقعیت آن است که محیط زیست و مسائل مرتبط با آن شوخی بردار نیست.

کیانی با اشاره به اینکه پایداری سرزمین ایران، حیات مادی و معنوی ملت و کشور در بستر یک محیط زیست سالم و پایدار امکان پذیر است، گفت: رسانه ها و به خصوص تلویزیون که عملکرد مناسبی هم در حوزه آگاهی بخشی محیط زیستی به مردم نداشته است می توانند در زمینه آموزش های محیط زیستی مؤثر عمل کنند.

گفتمان آگاهی بخشی، پرسشگری و مطالبه گری برای حفظ محیط زیست
وی تأکید کرد: شرایط جدید ایران نیازمند یک گفتمان جدید تحت عنوان آگاهی بخشی، پرسشگری و مطالبه گری مبتنی بر سند ملی محیط زیست ایران است تا ان شاءالله بتوان از بحران های محیط زیستی که امروز دامنگیر کشورمان شده است به سلامت عبور کرد.

نجات کارون به معنای فراموش کردن زاینده رود نیست
این عضو کمپین یک میلیون امضا برای نجات رودخانه کارون تصریح کرد: اعضای این پویش محیط زیستی اگر چنین کمپینی را تشکیل داده اند به اندازه کارون، نگران زاینده رود، هامون، خزر، خلیج فارس و بختگان هستند. پس اگر تلاشی می شود و اسم کارون به میان می آید به معنای آن نیست که اعضای کمپین یک میلیون امضا برای نجات کارون، زاینده رود را فراموش کرده اند.

لزوم تحول و بازنگری اساسی در سیاست گذاری های وزارت جهاد کشاورزی
هژیر کیانی در بخش پایانی سخنان خود به ضرورت تحول و بازنگری اساسی در سیاست گذاری های وزارت جهاد کشاورزی پرداخت و گفت: 80 درصد منابع آب ایران در بخش کشاورزی مصرف می شود و با صرفه جویی در این بخش می توان کمک مؤثری به روند احیای منابع آبی ایران از جمله رودخانه کارون نمود.