خوزستان از جمله استان هایی است که نقش موثری در دفاع مقدس ایفا کرده است و مردم آن همراه با رزمندگان ایران اسلامی دلاورمردانه تا آخرین قطره خون خود در مقابل دشمن ایستادند و از کشور و انقلاب اسلامی دفاع کردند.
به گزارش ایرنا ،ب ه دلیل نزدیکی خوزستان به جبهه ها و صحنه های جنگ و لزوم رسیدگی به مجروحان جنگی،تاسیس بیمارستان های صحرایی برای امداد رسانی و نجات جان رزمندگان اسلام در آن مقطع ضروری بود.
ساخت بیمارستان های صحرایی در مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس و نزدیک به خطوط اول جبهه های حق علیه باطل یکی از ارزشمندترین کارهای انسانی برای نجات جان رزمندگان مجروح بود؛ ایده ای که توانست به یکی از تجارب مهم در جنگ ها تبدیل شود.
این بیمارستان ها به تناسب موقعیت جغرافیایی ، شرایط زمانی، در عقبه خطوط درگیری برای نجات جان رزمنگان مجروح احداث شد و پزشکان و پرستاران گمنام و بی نام و نشان نیز با حضور در این مراکز ، فرشته نجات جان مجروحان می شدند.
این بیمارستان های صحرایی در ابتدا، بیشتر در چادرهای بزرگ امدادی در عقبه خطوط دفاعی، و به مرور و به تناسب نیاز در سنگرهای زیر زمینی برای در امان ماندن از بمباران هوایی و توپخانه ای دشمن احداث شد.
نزدیکی این بیمارستان ها به خطوط درگیری و رسیدگی سریع تیم های پزشکی و درمانی که با جان و دل شبانه روز مشغول کار بودند، آمار تلفات نیروهای خودی را به ویژه هنگام انجام عملیات ها کاهش چشمگیر داد.
در ذیل به برخی از این بیمارستان های صحرایی که در ایام دفاع مقدس در خوزستان احداث شد اشاره می شود:
** بیمارستان امام حسین (ع)
رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی خوزستان در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت:این بیمارستان در کیلومتر هفت جاده شهید شرکت خوزستان قرار دارد و در نزدیکی ایستگاه حسینیه در حاشیه جاده اهواز - خرمشهر تا دارخوین واقه است.
دکتر یاور شاه ولی ادامه داد: این بیمارستان صحرایی با توجه به رویکرد مدیریت بهداشت و درمان دوران دفاع مقدس مبنی بر رساندن خدمات، در نزدیک ترین نقطه عملیاتی برای کاهش تلفات رزمندگان اسلام، در سال 1361 در فاصله ای حدود 30 کیلومتر از خرمشهر احداث شد.
وی بیان کرد: سازه این بیمارستان در ابتدا سوله یا آهنی و ورقه های فلزی بود که بعدها و برای پوشش عملیات کربلای چهار به بیمارستانی با سازه بتنی و در مساحتی حدود سه هزار و 600 متر مربع توسعه یافت.
رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی خوزستان اضافه کرد: این بیمارستان از قوس های بتنی محکم که قابلیت تحمل مقدار زیادی خاک را دارند ساخته شد؛ قوس های بتنی بر قاعده ای مستحکم از بتن نصب شده اند و پس از آن خاکریزی شده به طوری که ارتفاع سازه بیش از پنج متر بود.
وی گفت: این بیمارستان در عملیات های کربلای پنج و الفجر هشت و نیز به مجروحان دوران پدافند در جبهه های جنوب خدمات موثری ارائه کرد. شاه ولی گفت: کادر این بیمارستان از پرسنل اعزامی از سراسر کشور تامین، ولی مدیریت آن توسط بهداری رزمی قرارگاه کربلا (بهداری جنوب) انجام می شد.
وی بیان کرد: این بیمارستان یک بخش مجزا مربوط به انجام اقدامات اولیه درمانی مجروحان شیمیایی نیز داشت و رادیولوژی، آزمایشگاه، بانک خون، هشت اتاق عمل، 25 تخت اورژانس و 20 تخت شیمیایی، داروخانه، و آی سی یو از واحدهای این بیمارستان بودند.
رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی خوزستان اظهار کرد: حدود یک هزار و 500 نفر کادر پزشکی و 120 نفر کادر اجرایی این بیمارستان را اداره می کردند و پوشش عملیاتی بیمارستان امام حسین (رع) از خرمشهر تا پاسگاه زید و صحرای کوشک در خوزستان امتداد می یافت.
شاه ولی بیان کرد: بر اساس آمار و مدارک موجود، این بیمارستان در عمر حدود 2.5 ساله خود در دوران دفاع مقدس حدود 27 هزار مجروح را پذیرش کرده و حدود یک هزار و 800 عمل جراحی در آن صورت گرفته است.
وی افزود: در سال 1367 و پس از پذیرش قطعنامه 598 و در جریان تجاوز مجدد عراق به مرزها ، این بیمارستان در آستانه سقوط قرار گرفت و دشمن تا 2 کیلومتری آن پیشروی کرد و با شلیک گلوله مستقیم تانک موجب تخلیه و صدماتی به آن شد.
رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی خوزستان ادامه داد: این بیمارستان امروز به صورت یادمانی پابرجا مانده است تا انتقال دهنده خاطرات نسل دفاع مقدس به نسل های آینده کشور باشد و همچنان فریاد بلند دفاع را به گوش جهانیان برساند که ما ایستاده ایم.
وی گفت: در حوزه بهداشت و درمان، یکی از ماندگارترین نمادهای دفاع مقدس بیمارستان های صحرایی هستند واز بین این موارد بیمارستان امام حسین (ع) یکی از برجامانده های این سازه های ارزشی است که در سال های 88 تا 89 توسط فرماندهی وقت بهداری جنوب سپاه بازسازی و امروز به یکی از مراکز اصلی بازدید دلدادگان عشق و نیز محل برگزاری جلسات کنگره های مرتبط با دفاع مقدس مانند جراحی در بحران و کنگره شهید دکتر رهنمون شده است.
** بیمارستان علی بن ابی طالب (ع)
وی گفت: این بیمارستان یکی از فعال ترین بیمارستان های صحرایی دوران دفاع مقدس است که در فاصه 10 کیلومتری شمال شرقی آبادان و بین 2 جاده آبادان- اهواز و آبادان - ماهشهر قرار دارد.
شاه ولی اضافه کرد: سازه این بیمارستان نیز بتنی با پوشش خاکی فوق العاده مناسب است که برای پوشش عملیات کربلای چهار در سال 1365 فعالیت خود را آغاز کرد و مرکز اصلی درمان مجروحان عادی و شیمیایی عملیات کربلای چهار بود.
فرمانده سابق بهداری رزمی جنوب اظهار کرد: بیمارستان علی بن ابی طالب (ع) در عملیات های کربلای پنج و هشت و عملیات بیت المقدس هفت نقش اساسی داشت.
وی بیان کرد: این مرکز در سال 94 با همکاری دانشکده علوم پزشکی آبادان تا حدودی بازسازی شده و مورد استفاده راهیان نور و مشتاقان یادمان های بهداری جنگ قرار می گیرد و کنگره طب رزم در سال 95 در این مرکز برگزار شد.
** بیمارستان فاطمه الزهرا (س)
شاه ولی ادامه داد: این بیمارستان در منطقه چوئبده آبادان قرار داشت و هدف از احداث این بیمارستان پوشش مجروحان عملیات والفجر هشت بود. رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی خوزستان افزود: این بیمارستان متاسفانه به طور کامل از بین رفته ولی در اردیبهشت 1395 برنامه احیای آن توسط سپاه حضرت ولی عصر (عج) کلید خورده است.
** بیمارستان صحرایی امام رضا (ع)
وی گفت: این بیمارستان در دشت جفیر و در مجاورت چهار راه صاحب الزمان (عج) و در شرق هورالهویزه واقع شده است و ساخت آن در سال 63 و پس از عملیات خیبر شروع شد و پس از عملیات بدر به بهره برداری رسید و تا پایان جنگ تحمیلی فعالیت داشت.
شاه ولی بیان کرد: این بیمارستان نخستین بیمارستان بتنی در جنوب کشور بود و دارای هفت اتاق عمل، 14 تخت اورژانس، واحد رادیولوژی و جایگاه فرود هلی کوپتر از امکانات این بیمارستان بود. فرمانده سابق بهداری رزمی جنوب گفت: این بیمارستان اکنون توسط سپاه حضرت ولی عصر (عج) خوزستان بازسازی شده و در فهرست آثار ملی دفاع مقدس ثبت شده است.
** بیمارستان خاتم الانبیا (ص)
وی اظهار کرد: این بیمارستان در سال 62 در سه راهی فتح در منطقه عمومی جفیر با زیربنای حدود یک هزار متر ساخته شد. شاه ولی گفت: این بیمارستان نخستین تجربه بیمارستان صحرایی در منطقه جنوب بود و به این دلیل مشکلاتی داشت.
رئیس سازمان بسیج جامعه پزشکی خوزستان ادامه داد: اشکال در انتخاب محل، فقدان استحکام لازم و ورود آب به داخل بیمارستان هنگام بارندگی های شدید از مشکلات این بیمارستان صحرایی بود. وی بیان کرد: این بیمارستان دارای 30 تخت بستری بود و در عملیات خیبر پذیرای 15 هزار و 606 مجروح بود و حدود 217 عمل جراحی در آن صورت گرفت و محل شهادت دکتر رهنمون است.
** بیمارستان فاو
شاه ولی ادامه داد: این بیمارستان بخش برون مرزی بیمارستان های پوشش دهنده به مجروحان جنگ تحمیلی پس از عملیات والفجر هشت بود که در فاو عراق ساخته شد و در مدت استقرار نیروهای اسلام در فاو مورد استفاده رزمندگان اسلام بود. فرمانده سابق بهداری رزمی جنوب گفت: پس از تخلیه فاو این بیمارستان به طور کامل منهدم شد.
**بیمارستان امام حسن مجتبی(ع)
وی افزود: بیمارستان امام حسن مجتبی (ع) نیز در بستان از توابع شهرستان دشت آزادگان در غرب خوزستان و در دوران دفاع مقدس ساخته شد و این بیمارستان از لحاظ مشکل و سازه کاملا شبیه بیمارستان امام حسین (ع) بود ولی در جنگ تحمیلی از آن استفاده نشد.
این بیمارستان ها جدای از صدها چادر امدادی و درمانی بودند که در نزدیکی خطوط اصلی و صحنه های نبرد رزمندگان اسلام با دشمن بعثی احداث شده بود و توانسته بودند جان بسیاری از رزمندگان مجروح را از مرگ حتمی نجات دهند.