از ابتدای آغاز به کار دولت دوازدهم، توجه به وزارت خارجه و تغییرات در این وزارت خانه در دستور کار دولت بوده است. این اقدامات در ماه های اخیر نمود بیشتری داشته است و از ابتدای شروع به کار دولت دوازدهم صحبت در مورد تغییرات در ساختار وزارت خارجه و معاونت های آن به گوش می رسد.
به گزارش عصرایران به نقل از روزنامه عصراقتصاد، روز چهارشنبه هفته گذشته وزارت امور خارجه تغییرات جدید در ساختار این وزارت خانه را اعلام کرد و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه بعد از ظهر روز چهارشنبه طی مراسمی معاونان جدید خود را بر اساس ساختار جدید معرفی کرد.
بر اساس اعلام وزیر امور خارجه، مرتضی سرمدی بهعنوان قائممقام، سید عباس عراقچی معاون سیاسی، غلامرضا انصاری معاون اقتصادی، غلامحسین دهقانی معاون حقوقی و بینالمللی، حسین پناهی آذر معاون ایرانیان و امور مجلس، بهرام قاسمی سخنگو و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانهای، سید محمد کاظم سجادپور رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بینالمللی و محمد تقی صابری بهعنوان معاون اداری و مالی، حسین جابری انصاری دستیار ارشد وزیر در امور ویژه سیاسی و حسن قشقاوی بهعنوان مشاور وزیر منصوب شدند و از اول بهمن ماه در مسئولیتهای جدید انجام وظیفه خواهند کرد. با توجه به تغییرات فوق به نظر می رسد که ورود وزارت امور خارجه در زمینه اقتصادی بیش از پیش جدی شده و این وزارتخانه در تلاش است که با هدف شناساندن فرصت های اقتصادی کشور به سایر کشورها این وظیفه را انجام دهد.
برخی از کارشناسان عقیده دارند که وجود معاونت اقتصادی در این وزارت خانه مستلزم تعریف وظایف جدیدی است و این معاونت باید اطلاعات وسیعی از شرایط اقتصادی داخلی و خارجی داشته باشد. علاوه بر این با زمینههای اقتصادی همکاری ایران و ظرفیتهای صادراتی و وارداتی آشنا باشد و به طور کلی هدف این معاونت فضاسازی برای جذب فرصت های اقتصادی برای کشوراست. در صورت موفقیت این معاونت احتمال جذب سرمایهگذاری خارجی در ایران بیشتر خواهد شد.
با این حال برخی دیگر از کارشناسان نسبت به این تغییرات ابراز تردید کرده اند و این اقدام را نوعی عقبگرد در ساختار این وزارتخانه می دانند. این افراد عقیده دارند این اقدام وزارت خارجه در تغییر معاونت ها به مدیر کل باعث کاهش پرستیژ این وزارت خانه در روابط داخلی و حتی خارجی خود می شود.
ساختار جدید پرستیژ وزارت خارجه را کم می کند
سید جلال ساداتیان از کارشناسان مسائل بین الملل تغییرات اخیر در ساختار وزارت امور خارجه را بازگشت به گذشته توصیف کرد. ساداتیان در گفت و گو با عصراقتصاد اعلام کرد که این تغییرات به طور کلی نوعی بازگشت به گذشته و سیستم قبلی وزارت امور خارجه است.
این کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به ساختار جدید و قبلی این وزارت خانه گفت: قبلا وزارت امور خارجه به معاونت های مختلفی مانند معاونت بین الملل که خود شامل بخش های مختلف منطقه ای مانند خاورمیانه و اروپای غربی تقسیم می شد. در طرح جدید مدیرکل ها به جای معاونت ها هستند و به نوعی سطح کار این بخش ها ممکن است پائین بیاید.
وی تصریح کرد: در ساختار جدید ممکن است این وزارت خانه در تعاملات خود با سایر دستگاه ها ممکن است به مشکل برخورد کند. در سیستم قبل پرستیژ کار بالاتر بود و معاون وزیر خارجه سطح بسیار بالایی داشت. ولی حالا در برخورد با سایر دستگاه ها تغییر عنوان معاونت به مدیرکل ممکن است باعث کاهش سطح پرستیژ وزارت امور خارجه شود
هدف تغییرات چابک سازی است
اما کارشناس دیگری این تغییرات را در جهت چابک سازی اداری دانست و از آن دفاع کرد.
مهرداد خدیر کارشناس مسائل سیاسی در گفت و گو با عصر اقتصاد با استقبال از این اقدام وزارت خارجه هدف اصلی این تغییرات ساختاری را چابک سازی این وزارت خانه دانست و گفت: این اقدام ظریف با هدف چابک سازی دستگاه وزارت امور خارجه و فعال کردن بخش اقتصادی دستگاه دیپلماسی کشور است.
خدیر تصریح کرد: در کشور همواره از فربه بودن و کندی نظام اداری و دیوانسالاری رنج می بریم . در حال حاضر وزارت امور خارجه 7 هزار پرسنل دارد و در طول این سال ها افرادی جذب شده اند که شاید کارایی لازم را برای وزارت خارجه نداشتهاند. این کارشناس مسائل سیاسی سه هدف تغییر ساختار وزارت امور خارجه را چابک سازی ،کاهش هزینه ها و فعال شدن وزارت خارجه از نظر اقتصادی عنوان کرد و در پایان گفت: یکی از کاشتی های وزارت خارجه عدم ورود به مسائل اقتصادی بوده و حالا به نظر می رسد با فعال شدن این بخش تلاش ها برای ورود سرمایه خارجی و شناساندن فرصت های اقتصادی برای سرمایه گذاران خارجی بیشتر شود. در کل اقدام وزارت امور خارجه، مثبت بود.