ضمن تشکر و قدردانی از جنابِ عالى خودم !

شوشان -  علی عبدالخانی :

خونمیرزایی که همزمان فرمانداری اهواز و شیلات خوزستان را در دست دارد، در اقدامی تامل برانگیز به خودش نامه نوشت. متن نامه ایشان به جناب خودش عیناً و بدون کم‌ و کاست به شرح ذیل است:

جناب آقای دکتر خونمیرزایی

سرپرست محترم فرمانداری اهواز

با سلام و احترام

<< ضمن تشکر و قدردانی از حُسن توجه جنابعالی به مسائل و مشکلات شیلات شهرستان اهواز و با توجه به ابلاغ اعتبارات عمرانی استانی از ردیفهای مختلف اعتباری، خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به تامین اعتبار لازم به شرح ذیل همکاری لازم را مبذول فرمایید. >>

 ۲۸ خرداد ۹۶ امضاء خونمیرزایی

در رابطه با متن فوق، نکاتی از باب ملاطفت نوشتاری و تضارب آراء تقدیم می شود:

اول : سرپرست شهرداری رشت قبل از این نیز نامه ای به خودش نوشت. با این تفاوت که نامه ایشان تخصیص منزل برای خودش بود و خونمیرزایی برای تعمیر و تجهیز ساختمان شیلات به خودش نامه نوشته بود.‌ ماهیت نوشتاری هر دو نامه از حیث مخاطب قرار دادن خودشان، یکی است.

دوم : نامه سرپرست شهرداری رشت از جهت حجم الفاظ، صفات و القاب محترمانه بکار رفته در نامه بسیار کمتر از نامه خونمیرزایی است. بعبارت دیگر شهردار رشت بسیار کمتر خود را مورد مدح و تکریم و تجلیل خویش قرار داده است.

سوم : اینکه گفته می شود بهره مندی یک شخص از دو شخصیت حقوقی مجزا، این حق را به او می دهد که خودش را به شیوه فوق مخاطب قرار دهد، سخنی بهره مند از دفاع منطقی و عقلانی نیست. از طرفی، در حالی که این حجم از احترامات نوشتار حتی برای غیر نیز نکوهیده و مذموم است، آیا امکان بکارگیری بیش از حد این قبیل صفات و عبارات مدحی و احترام آفرین از سوی یک‌ شخص خطاب به خودش جایز است؟

چهارم : هر چند که نظام خطاب حاکم بر مکاتبات اداری نظامی بسیار پر تملق به نظر می رسد، است اما قاعده این است که یک شخص ثالث ابتدا صفت احترام و محترم بودن را در شخصی ببیند و به بودنش یقیین حاصل کند آنگاه آن شخص را محترم خطاب کند. در ماجرای نامه مورد بحث، احراز چنین خطابی بدون وجود یک شخص ثالث معمایی است که حل آن برای راقم این سطور آسان به نظر نمی رسد.

پنجم : خونمیرزایی در ابتدای نامه از خودش با عنوان جنابعالی، تقدیر و تشکر کرده است؟ در این رابطه باید گفت:

اولاً : تقدیر و تشکر یک امر بیرونی است و لازمه آن نوعی ارزشیابی برای کاری معین است که در مانحن فیه چگونه ممکن است شخصی بابت امر معینی از خودش هم‌ تقدیر و هم تشکر کند !. شکی نیست که این رفتار یعنی تقدیر و تشکر از خود، عالیترین نوع خودستایی است.

ثانیاً : تشخیص عالیجنابی و عالی بودن شأن و منزلت یک شخص نیز امری بیرونی است که تنها با وجود یک شخص ثالث ممکن است.‌ بنابراین امکان احراز و بکارگیری اصطلاح جنابعالی از سوی فرماندار اهواز ( خطاب به خودش) معمای ادبی - اصطلاحی دیگری است که چشم انداز حل آن برای نگارنده این نوشتار مستتر و پوشیده است.

ثالثاً : خونمیرزایی بخاطر حسن توجه جناب عالیش نسبت به مسائل و مشکلات شیلات شهرستان اهواز، خودش را مورد تقدیر و در همانجا از خودش تشکر می کند. سئوال این است که مرجع شناسایی کارآمدی یا ناکارآمدی شیلات و اینکه واقعاً مشکلات شیلاتی حل شده است یا خیر؟ چه کسی است؟ آیا جایز است ایشان برای امری که به سنجش بیطرفانه کارکرد نیاز دارد، نمره عالی بدهد و کارکرد مزبور را شایسته تقدیر نیز بداند و از بابت آن از خودش تشکر هم بکند. آیا این نیز معمایی پر ابهام‌ نیست؟

توضیح اینکه با مقداری درایت و تسلط بر فنون نگارش  امکان نوشتن معادلی مناسب بجای خودستانامه فوق وجود داشت ...