ما و کوروش !

شوشان - محمدسعید بهوندی :

به نظر می رسد در ماجرای کوروش بنیانگذار سلسله ی هخامنشی و یکی از بزرگترین پادشاهان خوشنام جهان، هر دو سوی این جریان (دوستداران و مخالفان) شاید بتوان گفت؛ بدون آنکه تعمدی در کار باشد و بیش از آنکه از یک مدیریت منطقی در اندیشه، تحلیل و رفتار شایسته سود جویند، متاسفانه تابع فضایی صرفاً واکنشی شده اند. از یک طرف کوروش بخش غیرقابل انکاری از تاریخ و تمدن ملی ماست که اتفاقا به داوری مورخین بزرگ ایرانی و خارجی شناخته شده و همچنین بر اساس اسناد متعدد و متنوع تاریخی، دوره ی پادشاهی او و عملکردش در قبال ممالک تحت حاکمیت اش و بدست او فتح شده است واجد خصوصیاتی سراسر انسانی و اخلاقی بوده است و به همین خاطر نه تنها از جانب ایرانیان، بلکه از سوی همه ی جهانیان ستوده شده و میشود. راه و روش کوروش در حکومت داری، آن هنگامی برجسته و باارزش میشود، که بدانیم اکثریت پادشاهان پیش از او و بعد از او، توجه چندانی به ابعاد اخلاقی و انسانی رعایای خود نداشته و صرفاً آنچه برایشان مهم و دارای اهمیت بوده؛ کشورگشایی، اعمال قدرت و بهره مندی از لذائذ دنیایی بوده است.

چنین شخصیتی که بنا بر بعضی از اقوال دانشمندان دینی در قرآن مجید از او تحت نام " ذوالقرنین" یاد شده است، بی شک بزرگداشتش نه تنها هیچ ضرری را متوجه ملک و دین نخواهد کرد، بلکه تذکار خصوصیات منحصر بفردش در رعایت حقوق عامه ی مردم و پافشاری بر آزادگی، آزاداندیشی و تحمل اعتقادات و تفاوتهای یکدیگر، می تواند پشتوانه ای قوی و ارزشمند باشد، برای بسط، گسترش و تعمیق ارزشها و هنجارهایی که جامعه ی ما همواره بدان سخت محتاج است. و امّا سوی دیگر ماجرا؛ این خطای فاحش و مشکوک و شاید هم ناشیانه ای است که عده ای بدون توجه به آرمان های این انسان بزرگ (کوروش) در حفظ و احترام اعتقادات دینی و مذهبی و با ارزش دانستن و مورد نیاز بودن آن برای انسان ها در همه ی بلاد و سرزمین ها، دائما سعی دارند با تکیه بر کوروش و اهمیت بزرگداشت او با اعتقادات و مبانی دینی و الهی اکثریت مردم ستیزه جویی نمایند.

کوروش بزرگ در ماجرای فتح بابل که اوج زیبایی کار و رفتار و اندیشه های والای اوست، ضمن آزاد کردن صدها هزار انسان در بند و از جمله یکصد هزار یهودی، آنان را در مناسک دینی و نوع پرستش آزاد می گذارد و حتی از مردوک خدای آن سامان تجلیل به عمل می آورد و به هر کجا پا می گذارد، به تعمیر عبادتگاه ها همت می گمارد. بدون توجه به اینکه دین و آیین آنان با آنچه او بدان معتقد است، متفاوت باشد یا نباشد. مطمئنا بخشی از کسانیکه امروز سنگ بزرگداشت کوروش را به سینه می زنند، با چنین اعمالی ظاهراً کمترین اطلاعی از راه و روش و اعتقادت او ندارند. همه باید بدانند که کوروش بزرگ به هیچ عنوان راضی نیست کسانی بنام او و به بهانه ی تجلیل از او، نسبت به اعتقادات مذهبی مردم بی احترامی نموده و هنجارها و ارزش های آنان را مورد هتک و حرمت قرار دهند. چنانچه راضی می بود، خود در ۵۵۹ سال پیش از میلاد مسیح آنهم در هنگامی که بر اریکه ی قدرت بلامنازع تکیه زده بود با غیر خود چنین می نمود.

بنابراین بهتر و پسندیده تر است تا در انظار عمومی جهان، بعنوان ملتی متمدن و دارای فرهنگی غنی و کهن پایه، هر دو سوی این ماجرا (دوستداران و مخالفان) بیش از آنکه در این مسئله صرفاً احساسی و خالی از منطق عمل نمایند، همچون دانشمندان و عالمان این مرز و بوم، ایران و اسلام را در کنار هم و برای هم دیده و تمامی مفاخر و مزیت های تاریخی از جمله کوروش را در یک اتحاد مقدس برای رشد و پیشرفت ایران اسلامی در نظر آورند و دستگاه های فرهنگی و مرتبط و مسئول نیز نسبت به ایجاد فضایی آرام، سالم و منطقی برای محقق شدن زیرساخت های آزادگی و آزاداندیشی بیش از پیش همواره تلاش عالمانه نمایند!.