شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۰۴۶۵۶
تاریخ انتشار: ۰۴ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۷:۰۸
شوشان : 
چالش امروز جهان، خیزش و اوج‌گیری چین است و تاثیر سرسام‌آور آن بر آمریکا و نظم ‏جهانی‌ای که توسط آمریکا ایجاد و رهبری شده است.‏

۱۰۰سال گذشته را مورّخان «قرن آمریکا» نامیده‌اند و آمریکائی‌ها عادت کرده‌اند در همه چیز ‏سرآمد جهان باشند.‏ بنابراین تصور اینکه کشور دیگری می‌تواند به قدرت و بزرگی آمریکا دست‌یابد و حتی از آن ‏فراتر برود، برای بسیاری از آمریکائی‌ها، تحقیرآمیز و غیرقابل‌قبول خواهد بود.‏

۴۰سال پیش و در سال۱۹۷۸، وقتی‌که چین ورود خود به بازارهای جهانی را آغاز کرد، فکر ‏می‌کنید در آن زمان، چنددرصد از جمعیّت یک‌میلیاردی چین با درآمدی کمتر از ۲دلار درروز ‏زندگی می‌کردند؟

از هر ۱۰نفر چینی، ۹نفر درآمدی کمتر از ۲دلار درروز داشتند. این رقم در سال۲۰۱۸ پس از ‌‏۴۰سال به کجا رسیده است؟ کمتر از ۱نفر در هر ۱۰۰نفر. و رئیس‌جمهور چین وعده داده که در ‌‏۳سال آینده، آن جمعیّت هم افزایش درآمد خواهد داشت.‏

این یک معجزه واقعی است که ما در دوران حیات خود، آن‌را با چشمان خودمان می‌بینیم. ‏باورش سخت است، امّا انکار آن به‌مراتب سخت‌تر است. ‏

ملّتی که ۲۵سال پیش در هیچ‌یک از مجامع جهانی به چشم نمی‌آمد، چنان اوج گرفته که به ‏رقیب آمریکا بدل شده و در بعضی از زمینه‌ها حتی از آن‌هم پیش افتاده است.‏

«توسیدیدیز« در شرح تاریخی خود بر جنگی که یونان را ویران کرد می‌نویسد: ظهور آتن و ‏وحشتی که از آن به‌تدریج بر روح و جان اسپارتا نشست، جنگ میان این‌دو را گریزناپذیر ساخت.‏

بنابراین اوج‌گیری یک‌طرف و واکنش طرف دیگر، معجونی از افتخار، غرور و بدگمانی پدید ‏آورد که سرانجام هردو را به‌سوی جنگ کشاند.‏

این حقیقت مرا به ارائه نظریه‌ای جالب سوق داده است «تله توسیدیدیز». تله توسیدیدیز فرآیند ‏پویای خطرناکی است که در هنگام تهدید قدرت مسلط توسط یک‌قدرت نوظهور پدیدار می‌شود.‏

 قدرت نوظهور مانند: آتن یا آلمان در ۱۰۰سال پیش، یا چین امروز در برابر قدرت مسلط مانند ‏اسپارتا، انگلستان ۱۰۰سال پیش و آمریکای امروز. ‏

همانگونه که کمی پیش در چرخش هرم فقر دیدیم، چین چنان با سرعت اوج گرفته که اگر از ‏ادبیات «واتیسلاوهاول» رئیس‌جمهور سابق جمهوری چک استفاده کنیم، می‌گوییم: «این تحوّل چنان ‏سریع اتفاق افتاده که ما هنوز فرصت نکرده‌ایم تا از آن دچار حیرت شویم.»‏

من برای یادآوری این شگفت‌زدگی به خودم، گاهی وقت‌ها از پنجره اتاقم در کمبریج به این پل ‏نگاه می‌کنم که بر روی رودخانه چارلز احداث شده و بین دانشگاه کندی و دانشگاه هاروارد قرار ‏دارد.‏

در سال ۲۰۱۲ دولت ایالت ماساچوست اعلام کرد که این پل را در یک‌پروژه دوساله نوسازی ‏خواهد کرد. در سال ۲۰۱۴ گفتند پروژه پایان نیافته و در سال۲۰۱۵ هم گفتند که یک‌سال دیگر کار ‏دارد.‏

در سال۲۰۱۶ گفتند کار تمام نشده و زمانی هم برای پایان آن اعلام نخواهد شد. سرانجام پروژه ‏در سال گذشته (۲۰۱۷) با هزینه‌ ۳برابر بودجه اولیه به پایان رسید.‏

حال این را با پل «سن‌بان» در پکن مقایسه کنید. در سال۲۰۱۵ چینی‌ها تصمیم گرفتند این پل ‏را که باند آن ۲برابر پل رود چارلز است نوسازی کنند. فکر می‌کنید اتمام این پروژه چقدر طول ‏کشید؟ پاسخ درست، ۴۳ساعت است! درپشت این سرعت عمل، رهبری هدفمند و دولتی کارآمد ‏قرار گرفته است.‏

رئیس‌جمهور چین، شی‌جین‌پینگ، بهترین و بلندپروازترین رهبر حال‌حاضر جهان است. او ‏اهدافش را پنهان نکرده و ۶سال پیش وقتی به ریاست‌جمهوری رسید گفت: هدف او احیای ‏عظمت گذشته چین است. او پرچم بازگشت به دوران پرافتخار گذشته را مدت‌ها پیش‌ازترامپ ‏برافراشته است.‏

در این راستا او اهدافی معیّن را با تاریخ مشخص تعریف کرده است: ۲۰۲۵، ۲۰۳۵ و ۲۰۴۹. تا ‏سال۲۰۴۹ و ۱۰۰سال پس از انقلاب، چین به قدرت بلامنازع جهان و به گفته شی‌جین‌پینگ به ‏قدرت برتر نظامی تبدیل خواهد شد.‏

این اهداف بسیار جسورانه ما را ناگزیر از رجوع دوباره به تاریخ‌دان بزرگ یونانی می‌کند. در ‏مطالعه تله «توسیدیدیز»  درمی‌یابیم که در تاریخ ۵۰۰سال گذشته، ۱۶بار قدرت مسلّط توسط قدرت ‏نوظهور تهدید شده و ۱۲بار از این ۱۶مورد به جنگ منتهی شده است.‏

جنبه تراژدی موضوع در آن است که تعداد مواردی که یکی از طرفین رقابت، تمایل به جنگ ‏داشته بسیار اندک بوده است.‏

من در ۲سال گذشته با رهبران همه دولت‌های مرتبط با این موضوع صحبت کردم. رهبران پکن، ‏واشنگتن، سئول و توکیو و از پیشتازان هنری گرفته تا سران عرصه کسب‌وکار. 

خبر خوب اینکه اکنون ‏رهبران زیادی از تله توسیدیدیز و عواقب آن آگاه‌اند، اما متاسفانه هیچ‌کس برنامه‌ای برای اتخاذ ‏مسیری متفاوت از آنچه تاریخ به ما نشان‌داده ندارد.‏
نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار