شوشان - دکتر داریوش خدری / دکترای محیط زیست :
روز جهانی زمین پاک هر ساله در 22 آوریل در تمام دنیا برگزار و به همه مردم روی زمین یادآوری می شود که نباید سیاره خود «زمین»را فراموش کنند و به فکر حفظ آن باشند. روز زمین پاک مناسبت سالانه ای است که با هدف افزایش آگاهی و تجلیل از محیط زیست کره زمین نامگذاری شده است. در سال 1969، جان مک مونل فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقمند به عرصه دین، علم و صلح، ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد. یوتانت دبیر کل سازمان ملل( 1962- 1971) از ایده مک کونل استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویم های سراسر دنیا تبدیل شد. در ایران نیز همزمان با دیگر کشور های جهان هفته زمین پاک از روز دوم اردیبهشت ماه به مدت یک هفته در سراسر کشور برپا میشود و نخستین روز این هفته ( دوم اردیبهشت ماه ) به نام روز زمین پاک نامگذاری شدهاست.
در اين روز رويدادها و برنامههاي مختلفي براي پاسداشت اين سياره انجام ميشود. براي بزرگداشت روز زمين چه کارهايي ميتوانيم انجام دهيم که در راستاي حفاظت از مادر طبيعت باشد؟ بسياري از ما دوست داريم ببينيم چه کاري ميتوانيم انجام دهيم تا اين روز مهم و بهخصوص را پاس بداريم. در حال حاضر بهصورت هماهنگ در بيش از ۱۹۳ کشور دنيا توسط «شبکه روز زمين» برگزار ميشود. بيش از آن که اين سياره به ما نياز داشته باشد، ما به آن نياز داريم. پس بياييد تا جايي که ميتوانيم، درخت بکاريم. بياييد از سوختهاي فسيلي کمتر استفاده کنيم و شهرها را صد درصد تجديدپذير کنيم. بياييد بخشي از کمپين جهاني باشيم که هدفش آموزش مردم درباره مسائل زيست محيطي و عوامل موثر بر تخريب محيط زيست است. بياييد همين الان شروع کنيم و هيچ وقت متوقف نشويم. روز زمين پاک فقط يک روز، يعني ۲۲ آوريل، نيست؛ اين روز بيش از شرکت در همايشها و موضع گرفتن در قبال مسائل زيست محيطي است. اينجا ميخواهيم راههايي را ارائه کنيم که ميتوانيد براي بزرگداشت روز زمين پاک انجام دهيد.
۱. اگر در موقعيتي هستيد که ميتوانيد براي رسيدن به مقصد پياده برويد، دوچرخه برانيد يا از حمل و نقل عمومي استفاده کنيد، وقتش است که به اهميت اين موضوع توجه ويژه کنيد. هر چه ماشين در خيابانها و جادهها کمتر باشد، محيط زيست سالمتر و سبزتري خواهيم داشت.
۲. شما ميتوانيد وقت خود را به سازمانهايي (چه محلي و چه ملي) اختصاص دهيد که تلاش ميکنند دنيا را به جاي بهتري تبديل و به محيط زيست کمک کنند. کارهاي زيادي وجود دارد که بتوانيد انجام دهيد و در روز زمين، فعاليتهاي محلي نيز سازماندهي ميشود که ميتوانيد در آنها شرکت کنيد.
۳. آيا ميدانستيد که تبديل تمام قبوض و صورتحسابها به قبوض الکترونيکي ميتواند هر ساله باعث نجات ميليونها درخت شود؟ بله درست است! اگر در موقعيتي هستيد که بتوانيد بدون استرس و ايجاد مشکلي چنين کاري را انجام دهيد، پس از آن قطعا ميتوانيد در بلندمدت کارهاي مختلفي را در راستاي حفاظت از محيط زيست انجام دهيد.
۴. آموزش، کليدحل بسياري از مشکلات بشر است که ميتواند درمورد محيط زيست نيز صادق باشد؛ اگر درمورد آنچه که ميتوانيد براي محيط زيست انجام دهيد بيشتر بدانيد، ميتوانيد از اين دانش استفاده کنيد و آن را با کساني که ممکن است به اين مساله علاقهمند باشند، به اشتراک بگذاريد. اين امر در بلند مدت ميتواند تغييرات بزرگي ايجاد کند. آموزش، کليدحل بسياري از مشکلات بشر است که ميتواند در مورد محيط زيست نيز صادق باشد
۵. آيا ميخواهيد ديگران را تشويق کنيد که در اين جشن شرکت کنند؟ پس تخته يا تابلويي در محل کار، مدرسه يا نمازخانه قرار دهيد. شما ميتوانيد يادداشتهايي روي آن بگذاريد تا مردم بتوانند فعاليتهايي را که ميتوانند در سالهاي آينده براي محيط زيست انجام دهند، در آن بنويسند.
۶. آيا برنامهاي براي بازيافت زبالهها داريد؟ اگر در حال حاضر اين کار را انجام ميدهيد، شروع کنيد به بررسي کارهايي که ميتوانيد در راستاي گسترش اين فعاليت انجام دهيد. اگر هنوز اين کار را آغاز نکردهايد، پس نگاه کنيد و ببينيد چه چيزي با قابليت بازيافت شدن در منطقه شما وجود دارد و با اين روش ميتوان قدمي برداشت يا خير.
۷. آيا شيرهاي آب منزلتان چکه ميکند؟ اگر پاسخ شما مثبت است، آيا ميدانستيد که اين امر سالانه باعث هدر رفتن مقدار زيادي آب ميشود؟ اگر تاکنون براي رفع اين مشکل کاري انجام ندادهايد، بايد آن را در برنامه خود قرار دهيد.
۸. يک درخت بکاريد. درختان بخش بزرگي از زمين ما هستند و کاشتن يکي از آنها، فقط به حفظ سلامتي و بهبودي جهاني که در آن زندگي ميکنيم، کمک ميکند.
۹. در گروههايي عضو شويد که دغدغه مراقبت از محيط زيست و کمک به مشکلات زيست محيطي دارند. اگر بتوانيد خانودهتان را درگير و مشتاق اين امر کنيد، کار بزرگي در راستاي کمک به حفظ محيط زيست انجام دادهايد. از آبها معدني در بطريهاي پلاستيکي استفاده نکنيد؛ در غير اين صورت، با انبوهي از زباله روبهرو خواهيم شد
۱۰. در رويدادهاي محلي شرکت کنيد. در بسياري از جوامع محلي «نمايشگاه روز زمين» يا رويدادهاي شبيه آن برگزار ميشود که ميتوانيد به همراه خانواده شرکت کنيد و چيزهاي زيادي بياموزيد.
۱۱. از آب معدني در بطريهاي پلاستيکي استفاده نکنيد. روشهاي جايگزين زيادي براي اين کار وجود دارد و اگر از اين بطريهاي پلاستيکي استفاده نکنيد، پلاستيک کمتري توليد ميشود؛ در غير اين صورت با انبوهي از زباله مواجه خواهيم شد.
۱۲. حياط خانه خود را مامني براي پرندگان و موجودات ديگر قرار دهيد؛ به پرندگان غذا دهيد، خانه کوچکي برايشان بسازيد، حوض کوچکي بخريد و... اگر محيط حياطتان براي اين موجودات راحت باشد، به احتمال زياد در اطراف خانه شما بمانند.
۱۳. با ايجاد شهربازي به کودکان کمک کنيد درمورد محيط زيست بيشتر بدانند. اين کارها در کنار اينکه باعث ميشود بچهها سرگرم شوند و بازي کنند، به آنها کمک ميکند که عاشق طبيعت شوند.
۱۴. سعي کنيد در حياط منزلتان باغ کوچکي براي خود داشته باشيد. اين کار باعث ذخيره پول ميشود و به سرسبز کردن محلهتان کمک ميکند.
۱۵. آيا درمورد قوانيني که براي محيط زيست وضع ميشود، دغدغه داريد؟ اکنون زمان آن است که براي نماينده شهر يا استان خود نامه بنويسيد و نگرانيهاي خود درمورد محيط زيست را با آنها در ميان بگذاريد. کارهايي انجام دهيد که باعث برقراري ارتباط ميان شما و طبيعت شود و به شما يادآوري کند که چرا ميخواهيد براي حفظ محيط زيست تلاش کنيد
۱۶. هنوز لامپهاي منزلتان را عوض نکردهايد؟ گزينههاي زيادي وجود دارد که شما ميتوانيد از بينشان انتخاب کنيد و بسياري از آنها با محيط زيست سازگارتر از آن لامپهايي هستند که ما با آنها بزرگ شدهايم. عوض کردن آنها ميتواند باعث صرفهجويي در زمان، هزينه و انرژي شود.
۱۷. اگر در شهرتان هيچ رويدادي براي روز زمين برگزار نميشود، خود شما دست به کار شويد. يک رويداد ترتيب دهيد، محيط زيست منطقه خود را تميز کنيد يا اگر هيچ نمايشگاهي در شهرتان برگزار نميشود، يک نمايشگاه در اين زمينه برپا کنيد.
۱۸. با گروهي از دوستانتان، يک بزرگراه را انتخاب کنيد و به جمعآوري آشغالهايي که در کنار آن ريخته ميشود برويد. بسياري از بزرگراهها پر از آشغال هستند و چهره مسير را زشت ميکنند.
۱۹. در يک روز خاص به طبيعت برويد و از زيباييهاي آن لذت ببريد. پيادهروي کنيد. به پارک برويد. کارهايي انجام دهيد که باعث برقراري ارتباط ميان شما و طبيعت شود و به شما يادآوري کند که چرا ميخواهيد براي حفظ محيط زيست وقت صرف کنيد، تلاش کنيد و انرژي بگذاريد.
۲۰. فهرستي از اهداف خود براي کمک به حفظ محيط زيست در سال آينده تهيه کنيد. در طول سال چه کارهايي ميخواهيد انجام دهيد؟ براي رسيدن به هر آنچه که ميخواهيد، چه قدمهايي بايد برداريد تا بدون اينکه اذيت شويد، به آنها برسيد؟ قبل از هر چيزي بايد روي پاسخ اين سوالها تمرکز کنيد.
۲۱. و در نهايت، تمامي اين کارها را براي روز زمين نگه نداريد! اگر وقتي ميخواهيم روز زمين را جشن بگيريم، ميتوانيم کارهاي بيشماري انجام دهيم، تصور کنيد که در هر روز از سال چقدر ميتوان در راستاي حفاظت از محيط زيست و زمين قدم برداشت. پس چرا به کارهايي که ميتوان در تمامي طول سال انجام داد، فکر نميکنيد؟ فراموش نکنيد که محيط زيست، بخش بسيار مهمي از زندگي هر فرد است و اگر زمين ما پاک نباشد، با مشکلات بسيار زيادي مواجه خواهيم شد. تمامي اين موارد تنها بخشي از کارهايي است که ميتوانيد براي بزرگداشت روز زمين انجام دهيد. اين کارها را مد نظر بگيريد و براي بهبود وضعيت محيط زيست کشورمان و گراميداشت زميني که زندگي ما به آن وابسته است، آنها را انجام دهيد.