شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۱۰۹۲۵۲
تعداد نظرات: ۱ نظر
تاریخ انتشار: ۰۴ مرداد ۱۴۰۱ - ۲۲:۳۴
شوشان - مهری کیانوش راد :
بسیار حقایق پشت پرده ، چهره نهان کرده اند. 
بسیار پنهان ها که چون چهره نشان دهند ، با ادراک آدمی فرسنگ ها فاصله دارند.
آیا راه فقط به کمک دلیل و پیر ، چهره نشان می دهد ؟ 
آیا بی خضر ، در ظلمات زندگی گم خواهیم شد و روشنای راه  بر ما ، حرام خواهد گشت؟
دنبا پر از همهمه ی آشنایانی است ، که چون نزدیک می شوند،  بیگانه تر از آن ها نمی بابی. 
دنیا پر از بیگانگانی است ، که چون نزدیک می شوند ، دوست تر از آن ها نمی یابی.
دنیا پر از عجایب شگفت است و آدمی کاوشگری که زندگیش ، کشف حقایق است .
این راه دشوار را با یار طی کنیم یا بی یار؟ 
مولانا می گوید : 
پیر را بگزین که بی پیر این سفر/
هست بس پر آفت و خوف و خطر 
مولانا مشفقانه از مسافری که تجربه ی سفر به راه های ناشناخته را ندارد ، می خواهد با پیر و دلیل راه
  همراه باشد ، تا راه را از او بیاموزد ، تا راه را گم نکند. 
زندگی مولانا سرشار از این تجارب است ، گاه برهان الدین ترمذی ، گاه صلاح الدین فریدون قونوی معروف به صلاح الدین زرکوب ، گاه  شمس تبریزی ، گاه زرکوب ، گاه حسام الدین چلپی .
اما بی یار سفر کردن ، مسافر راه های ناشناخته شدن ، هیچگاه بی رهرو نیست. 
مسافران این راه اندک ، قهرمانانی بی بدیل هستند .
تجربه ی خطر می کنند و از شکست هراسی به دل ندارند و روزی با مقصد خویش روبرو خواهند شد ، و گاه راه و رفتن مقصد همیشگی آنان است.
مولانا بعد از توصیه به داشتن پیر و دلیل راه در دفتر اول مثنوی  ، به حدیثی از پیامبر (ص) استناد 
می کنند.
مولانا استاد دخل و تصرف در منابع تاریخی و گاه احادیث است.  از تاریخ،  روایات ، داستان ها به عنوان مواد خام استفاده کرده و به کمک ذوق خود،  به عنوان رسانه ای برای اندیشه های خود به مخاطب استفاده می کند. 
شاید داستان"موسی و شبان" ، از معدود داستان هایی باشد   که ابداع خود مولاناست.
گاه تغییری کوچک در ساختار یک واقعیت تاریخی ، باعث منازعات بسیار می شود.
در کتاب معراج نامه ی ابن سینا ص ۹۴  ، روایتی ذکر شده است ، که : 
یا علی اذا رایت الناس یقربون الی خالقهم بانواع البر تقرب الیه بانواع العقل  تسبقهم .
ای علی چون مردمان در کثرت عبادت رنج می برند ، تو در ادراک معقولات رنج بر ، تا بر همه سبقت گیری.

همین روایت از زبان  ابراهیم ابرقویی ، در ص۱۳۴  ،۱۳۳این گونه  آمده است: 
" یا علی اذا رایت الناس یتقربون الی خالقهم بانواع البر تقرب  الیه بانواع العقل .
ای علی چون مردم در کثرت عبادت رنج برند ، تو در ادراک معقولات مجتهد شو تا بر همه سایق شوی .
علی علیه السلام لاجرم چون این سخن پیامبر (ص) را به گوش جان شنید،  به حسب استعداد اجتهاد نمود ، تا به دیده ی بصیرت مدرک اسرار گشت و حقایق اشیا را دریافت و تمام معقولات را ادراک کرد و گفت : لو کشف الغطاء ما ازددت یقینا .
و به حقیقت هیچ سعادت آدمی را زیاده از ادراک معقولات نیست." 
دیگران با تفاوت های اندکی به همین صورت ، روایت را نقل کرده اند .
مولانا در مثنوی از این روایت استفاده کرده است ، اما با تغییری به ظاهر جزئی، که ساختار کلی معنا را تغییر می دهد.
مولانا عقل در روایت را  عاقل در نظر گرفته و باعث دور شدن از معنای روایت و اثبات نظریه مولانا و دیگر عرفا می شود .
گفت پیغمبر علی را کای علی 
شیر حقی پهلوانی پر  دلی. 
لیک بر شیری مکن هم اعتمید
اندر آور سایه ی نخل امید 
تو تقرب جو به عقل و سر خویش 
نی چو ایشان بر کمال و بر خویش 
دنباله ی ابیات نظر مولاناست و ارتباطی به  روایت  ندارد.
اندر آ در سایه ی آن عاقلی 
کش نداند برد از ره ناقلی 
تو برو در سایه ی عاقل گریز
تا رهی ز آن دشمن پنهان ستیز 
چون گرفتی پیر ، هین تسلیم شو 
همچو موسی زیر حکم خضر رو 
یار باید ،  راه را تنها  مرو 
از  سر خود اندرین صحرا مرو 

مناقشه براین است ، که به نظر مولانا پیری که باید علی علیه السلام از آن تبعیت کند ، چه کسی است ؟ 
باید به صراحت گفت : 
ابیات مولانا با دستور پیامبر (ص) به علی علیه السلام ، هیچ گونه ارتباط منطقی ندارد.
در ابیات مولانا،  عاقل  به جای عقل نشسته و از ساختار معنایی روایت بسیار دور است. 
به همین دلیل ، سخنی که تطابق با روایت ندارد ، قابل قبول نیست .
ابیات مولانا دقیقا تفسیر دیدگاه او است ، که:
پیر را بگزین که بی پیر این سفر 
هست بس پر آفت و خوف و خطر 
هر که او بی مرشدی در راه شد
او ز غولان گمره و در چاه شد. 
این ابیات یاد آور سخن حافظ شیرازی است ، که : 
قطع این مرحله بی همرهی خضر مکن 
ظلمات است بترس از خطر گم راهی  .
comment
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۱۳
انتشار یافته: ۱
comment
comment
فریده بهاالدینی
|
Iran, Islamic Republic of
|
۲۱:۵۵ - ۱۴۰۱/۰۵/۰۵
comment
0
0
comment خانم کیانوش راد مثل همیشه ابتدا مثالی ملموس و واقعی میاورد بعد به ابراز فرضیه و اثبات ان رسیدگی میکند که بسیار خوشایند است
نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار