احزاب و مجاری مدنی مبارزه با فساد و ناکارآمدی در حکمرانی

شوشان ـ  محمدرضاچمن نژادیان :

این روزها بطور فراگیر برای عموم شهروندان پیامکی مبنی بر مبارزه با فساد و تشویق گزارش دهی و گزارش گیری وفق قانون مجازات اسلامی ارسال می گردد. لیکن در نظام‌های مردمسالار و دمکراتیک راههای مبارزه با مفاسد علاوه بر اعمال قوانین شفاف ساز، تقویت نهادهای مدنی و واسط مردمسالار موثر می باشند.
و رکن رکین نظامهای دمکراتیک و مردمسالار واقعی احزاب و نهادهای مدنی صنفی به حساب می آیند. لذا جوامعی را که ادعای مشارکت اثربخش اکثریت ملت در سرنوشت  و امور مملکت دارای را دارند، با بررسی نوع و چگونگی فعالیت احزاب، نهادهای مدنی و صنفی قابل راستی آزمایی هستند. ضمن اینکه شاخصه ی اصلی اثبات ادعای مدعیان نظامهای دمکراتیک وجود احزاب مستقل و نهادهای واسط دولت و ملت می باشند. فراگیری درون حاکمیتی احزاب هم برای سازماندهی پایگاه‌های اجتماعی و صنفی در جهت  مشارکت مدنی و رسیدن به قدرت از پایان به بالا ملاک عمل در راستی آزمایی هست.
که موجبات پرسشگری، پاسخگویی شفاف و مبارزه با مفاسد را درون حکمرانی ها فراهم می نمایند.
از قدیم الایام تاکنون نظام‌های توتالیتر و استبدادی برای سرپوش گذاشتن بر رفتارهای غیر مدنی و نادمکراتیک خود بعضاً دست به یکسری تحول خود ساخته ی به اصطلاح مدنی و مترقی می زدند. که بیشتر نقش عوامفریبی برای مصارف داخلی و رد گم کردن نهادهای ناظر بیرونی مانند سازمانهای بین المللی و حقوق بشری  یارسانه های آزاد و مستقل بازی می کردند.
 یکی از این ترفندها ساخت و ساز دستوری احزاب و نهاد سازی رانتیر دولتی درون حاکمیتها بوده است. تا از فراگیری احزاب مردمی واقعی و نهادهای مدنی جلوگیر نمایند، از جمله می توان از حزب رستاخیر دوران پهلوی دوم، نهادهای به اصطلاح مردمسالار حاکمیتی چون احزاب شبه پادگانی و هیئت های مذهبی با رانت و تقویت ناعادلانه ی امکانات عمومی نام برد.
 و در ورای این رویکرد انحرافی هم نوعی از فعالیت گعده ای فساد زا از طریق عده ای قدرت طلب و ثروتمند صورت می گیرد.که همواره  بصورت باندهای مافیایی برای کسب قدرت و ثروت احزابی را با ظاهری قانونی و مدنی راه اندازی می کنند. و به عنوان بنگاههای دو نبش کسبکار نزد حاکمیتها، دولتها و  عوام برای معامله ی مقام و مناصب از آنان بهره برداری نموده و می نمایند. اینان معمولاً جمع مشخصی با سفره های گسترده و یا باندی سیاسی در مکان و محل خاصی در لوای احزابی با گرایشات نزدیک به حاکمیت دور هم جمع می شوند‌، انتخابات ها را برای تقسیم مناصب قدرت و ثروت بین خود و حواریون پادو به طراحی و به مهندسی می پردازند. و در فردای کسب مقام و موقعیت و به تناسب دوری و نزدیکی به افراد شاخص شده ی کاذب است که  لابیگری رانت دهی و رانت گیری شروع می شود.
هم اکنون در جامعه ی پر از  محدودیت مدنی ما برای فعالیت احزاب واقعی و فراگیر به وفور چنین افراد ،رفتارها و رویکردها مشاهده می گردد. این مسیرهای انحرافی ناسالم پوپولیستی و مدرن مآبانه با بداخلاقهای لویی جرگه ای ارتجاعی گاهی توسط نهادهایی از طریق افراد و دولتمردان ذی نفوذی حمایت و تقویت هم می شوند.
اما برخلاف آنچه بیان شد، حزب جایگاه سازماندهی ، آموزش مدنیت، برنامه ریزی، مدیریت و نخبه پروری برای کادر سازی دارد. احزاب بدنبال مشارکت آزادانه و آگاهانه اکثریت در سرنوشت و فعالیت کارشناسانه برای اداره امور مملکت داری و خدمت به ملک و ملت می باشند. فلذا واقعیت فلسفه ی وجودی احزاب، مبارزه با ناکارآمدی و مفاسد باید از طریق سیر مراحل فرآیندی فوق مدنی و حکمرانی مردمسالارانه ی واقعی باشد.
و حاکمیتها و دولت ها هم باید بپذیرند.  معمولاً بخشی عمده ای از مفاسد و ناکارآمدی ها در حکومتها نتیجه  فرآیندهای معیوب و آسان دسترسی افراد غیر مسئول به مراکز  قدرت و ثروت بوده و هستند. که خود موجبات دسترسی آسان به قدرت و ثروت را برای عده ای رانت‌خوار برای لابیگری و تبلیغات مزورانه فراهم می نمایند. در لوای حمایت از حاکمیت و ارزشها است، که برخی از سران و سرکردگان باندهای قدرت و ثروتهای مافیایی ریاکارانه به مقامات و مناصب دسترسی پیدا می کنند.
در راستای شفاف سازی حکمرانی و فعالیت‌های مدنی با اقدامات عاجل دستگاههای رسمی برای سالم نگهداشتن فرآیندهای مشارکت مردمسالارانه، استقرار شایسته سالاری و فعالیت اثربخش احزاب فراگیر ضرورت فوری دارد. روشنفکران هم با سازمان یافتگی نخبگانی و فعالین مدنی بدون توجه به نگاه بیگانگان در ظل اصلاح مسیرهای کنشگری مدنی  کمک عالمانه کنند. تا با شناسایی عیوب حکمرانی  و افشاگری جریانات مافیایی و چهره های فاسد بصورت رسمی و مدنی به اتفاق شبکه های قانونمند مردمی، حاکمیتی و مدنی نهادینه گردد.
و آنگاه که رهزنان مدنیت و توهین کنندگان به شعور اجتماعی ملت رسوا و به افکار عمومی معرفی شدند. ملت خود آزادنه و آگاهانه با اعتماد بنفس و آزادگی بدون هزینه ابتدا راهزنان و عوامل سر سپرده را از درون احزاب و نهادهای مدنی که  خانه ی اول ملتند، بیرون خواهند ریخت. سپس مجالس و مجلس شورای اسلامی قوی که خانه ی دوم ملت و مرکز ثقل تصمیمات ملی و دینی محسوب می گردد، بر مبنای میزان رای ملت و مشارکت اکثریت در قالب فعالیتهای سالم سیاسی با سازمان یافته ی واقعی احزاب و نهادهای مدنی به عنوان عصاره ملت شکل خواهد گرفت. تا با صلاحیت کامل به پرسشگری و پاسخگو نمودن ارکان حاکمیت و دولتمردان بپردازد. در چنین فرآیند سالمی کسب و انتقال قدرت است، که جمهوریت اسلامیت نظامی اسلامی به عنوان نماد مردمسالاری دینی از لوث سرکردگان ناکارآمد در حکمرانی و باندهای فاسد قدرت و ثروت پاک می گردد،و تحقق واقعی تر می يابد.
روشنگری عالمانه و عامدانه برای جلوگیری از عوام فریبی، تنویر افکار و هوشیاری عمومی لازمه ی استیفای حقوق ملت با مطالبات مدنی و امیدواری می تواند باشد.
تاچهره های کریح کاسبکاران با ثروتهای باد آورده و نهادهای مدنی رانتی درونی بیش از پیش افشا گردد.و از ورود آنان به مجلس به عنوان خانه ی دوم ملت و مناصب عالی دولتی ممانعت آگاهانه و مدنی بعمل آید.
با اصلاح رویکردها و مسیرهای رسیدن به قدرت و ثروت در کنار اعمال قاطع قوانین، بطور شفاف و بدون تبعیض بهتر می شود، با مفاسد و ناکارآمدیها مبارزه کرد.
  در اینصورت این امید را می توان به جامعه  و نزدنسل جوان مایوس شده تا حدودی تزریق نمود. که می شود، مراکز ثقل تصمیم گیری و قانونگذاری را برای عدالت گستری، کارآمدی در حکمرانی و بدست گیری مقدرات مملکت داری بدون تبعیض از لوث افراد فساد، ناکارآمدِ بنگاه دار قدرت و ثروت پاک کرد.