تکنولوژی؛ تیغ دولبه

عصر، عصرتکنولوژی است. بی شک دهه پنجاهی ها و دهه شصتی ها و به قبل از آن بیشتر از نسل جدید دوران اوج گیری تکنولوژی را بخصوص در ابزار ارتباطی و اطلاعاتی در عصر مدرنیته درک می کنند .در آن دوران در دهه شصت تلفن ها بدین گونه دیجیتالی نبودند ، خبری از تلفن همراه نبود ، تلویزیون ها و رادیوها هم که ساده و ابتدایی بودند .در آن هنگام برای تماشای برنامه های تلویزیونی بویژه در شب ها صاحب خانه با چرخش دستی آنتن نصب شده بر روی پشت بام نهایتا می توانست کانال های تلویزیونی داخلی و چند کانال تلویزیونی کشورهای همسایه همچون عراق و کویت و... را جهت تماشا و بعنوان سرگرمی برای اهل منزل تنظیم نماید .کمکی تلویزیون هم برای دیدن فیلم در آن دوران وسیله ای معروف بنام ویدئو بود که آن هم ممنوع وداشتن آن جرم محسوب می شد . البته بعدها استفاده از آن آزاد شد و زمانی که ماهواره های آنالوگ وارد زندگی مردم ایران شد دیگر ویدئو خریداری نداشت و کم کم از زندگی ها حذف شد .در دهه هفتاد در ایران اینترنت و تلفن همراه بعنوان دو وسیله ارتباطی نو ظهور حضور و بروز یافتند که در زمان خود انقلابی در عصر ارتباطات به پا کردند.

تلفن همراه آنقدر وسیله عجیب و ناشناخته ای بود که در ابتدا خریدار نداشت .اپراتور هم فقط همراه اول بود که برای تشویق و اسقتبال جهت خرید سیم کارت ، راه بازاریابی را انتخاب کرد .گروه‌های اولیه که از آن استقبال نمودند پزشکان، بازاریان و مسئولان دولتی بودند. گوشی ها هم با داشتن آپشن های همچون صفحه کلیدی درشت و برجسته و نمایشگر سیاه و سفید مجهز به شماره گیری برای برقراری ارتباط و تنظیمات نور و صدا آنهم محدود به دو برند خارجی نوکیا (محصول کشور فنلاند)و آلکاتل (محصول مشترک انگلیس و فرانسه) بود.

اینترنت هم که در ایران درسال 1372 به سیستم های رایانه ای وارد شد که آنهم معطوف بود به جامعه دانشگاهی جهت وب‌گردی و ارتباطات راه ‌دور برای تحقیقات علمی و دانشگاهی.

با پیشرفت سریع ابزارارتباطی در جهان و به طبع ورود آنها به ایران ، زندگی برای ما به مراتب راحت‌تر گردید و وسایل ارتباطی بسیار مفید و کاربردی تر شدند و روی کیفیت و کمیت ارتباطات ما تاثیر مثبت گذاشتند.

تکنولوژی از اهمیت بالایی برخوردار است و در هرکاری بشکلی مورد استفاده قرار می گیرد. امروزه رسانه های چاپی رفته رفته جای خود را به رسانه های الکترونیکی ، خبرگزاری ها و سایت های خبری اینترنتی داده اند و ایمیل نیز تقریبا جایگزین نامه شده و با صرف هزینه بسیار کمتر با سرعتی غیرقابل مقایسه و با زدن یک کلید می توان پیام ها، اخبار،اسناد، فایل های تصویری و ویدیویی را از جاهای مختلف دنیا دریافت و یا ارسال نمود و از آن سو گوشی‌های تلفن همراه هم هوشمند شده و به مدد شبکه های پیام رسان اجتماعی ارتباط بشر را ساده و سریع نموده اند.

درست است که تکامل این تکنولوژی در کلان به نفع انسان است مثلا کمک برای نجات جان انسانها در علم پزشکی و یا صرفه جویی در زمان برای کسب درآمد و رسیدن به پول از طریق خرید و قروش در بستر اینترنت و فضای مجازی و یا بطور مشابه رشد و رونق صنعت گردشگری در دنیا همه بخشی از این محسنات می باشند که نقش مهم این ابزار جدید ارتباطی در زندگی روزمره مردم را نشان می دهد اما این ابزار مهم، معایب زیادی هم با خود برای ما بهمراه داشته اند.

اگر زمانی در هر خانواده فقط یک نفر تلفن همراه داشت اما حالادر دست همه از کوچک و بزرگ گوشی، تبلت و... دیده می‌شود و البته مجهز به شبکه اینترنتی که ثانیه به ثانیه و لحظه به لحظه در حال گسترش و غیر قابل کنترل شدن است.

گوشی های موبایل که با داشتن اینترنت بعنوان مسیری سهل و آسان برای دسترسی به مخزنی از اطلاعات خوب و بد، زشت و زیبا، اخلاقی و غیر اخلاقی محسوب می شوند ، در کنار هجوم شبکه ای اجتماعی همه گیر از قبیل اینستاگرام ، توییتر، واتس آپ و تلگرام و اخیرا ایکس و ... بدون هیچ سانسور و محدودیتی کار را برای خانواده ها در کنترل فرزندانشان مشکل نموده اند .

در مسیر پرمخاطرات این پیشرفت باید بدانیم که تکنولوزی تیغ دولبه است که می تواند برای ما مزایای زیاد داشته باشد یا که بعضا آسیب های جدی وگاهی جبران نا پذیری را بر روابط انسانها وارد نماید که در این بین از همه نگران کننده تر، اعتیاد و تاثیرات منفی است که از این تکنولوژی آنهم در تلفن همراه ، بر ما وارد می شود.

اغلب مان شب ها تلفن همراهمان را با خود به رختخواب می بریم و صبح ها به محض بیدار شدن قبل از هر کاری گوشیمان را چک می کنیم یعنی از هر فرصتی برای چک کردن گوشی موبایل خود استفاده می کنیم و به واقع هنگامی که گوشی همراه کنارمان نیست خلا نبود آن را احساس می کنیم و در استفاده از آن هیچ مرز و حدی را برای خودمان قائل نمی شویم و درهنگام حضور در شبکه های مجازی گذر زمان را حس نمی کننیم .این ها همه نشانه اعتیاد است نه به مواد مخدر بلکه به گوشی همراه که آنهم افکارمان را در دست گرفته و ما را مسخ نموده است .

اما دست گرفتن و تاسی زیاد از تلفن همراه و تبلت توسط فرزندان با الگو برداری از والدین شان ، بسیار نگران کننده تر از قبل شده است که باید برای آن چاره ای اندیشید.

با توجه به این که قسمت هایی از مغز که مسئول خود کنترلی در بدن است در کودکان در سنین پایین هنوز رشد کافی نکرده است و می تواند در مواجه با امواج متصاعد از صفحه تلفن همراه آسیب ببیند، می طلبد تا والدین خود را برای زمان بندی استفاده از وسایل الکترونیکی توسط کودکان برای جلوگیری و کاهش این اثرات منفی، مسئول بدانند و در کنار آن کودکان را تشویق به کتابخوانی و انجام کارهای هنری دیگر بنمایند و بدون شک محبت و توجه به کودک، ایجاد اعتماد به نفس در کودکان و همراهی با وی در انجام کارهای روزانه می تواند منجر به کاهش استفاده کودک از تلفن همراه و شبکه اینترنت شود.

مقابله با کودکان و نوجوانان و منع آنها در استفاده از تلفن همراه و اینترنت می تواند نتیجه عکس بهمراه داشته باشد. بهتر است خودمان زمان استفاده از وسایل ارتباطی را کم نماییم و الگوهای مناسبی برای فرزندانمان باشیم و با آنها بیشتر وقت بگذاریم و برنامه‌های ورزشی ، هنری و بازی‌ها وسایر سرگرمی‌های مناسب سن شان را پیدا کنیم چرا که همه چیز برای کودک و نوجوان نباید موبایل و اینترنت باشد ،زندگی زیبایی ها و تفریحات خوب دیگری هم دارد که باید به آنها بپردازیم.