هشتم بهمن ماه

شوشان ـ مجتبی حلالی :

برخی روزها، در ذهن و یاد افراد هک می شوند، جا خشک می کنند، به قلب رخنه می کنند. می مانند شاید تا ابد. حتا ابد و یک روز.مثلا دیلان و مادرش. امروز قطعا می دانند سرنوشت زندگی شان همان 8 بهمن ماه بوده و هست. روزی که مادر در آستانه از دست دادن دخترش بود؛ اگر مخارج و داروهایش را تامین نمی کرد.

فریاد برآورد، به ولله مخارج دارو و دکتر بچه م داخلشه. و گریه. و دستان و بدنی که می لرزد. بر زمین می نشیند و هق می زند. مادری که مخارج داروهای فرزندش را از دست داد.

کیف قاپ. کیف و هرآنچه در آن بود را بازگرداند. کیف را روی زمین پرت کرد و گریخت. ذات و سرشت نکوی دزد بهنگامش به خروش آمد. لذا دزد نیز انسان است و دارای عاطفه. فطرت الهی دارد. درک دارد. می فهمد. علیرغم همه بدی و ظلمی که وجودش را فرا گرفته بود، اما بازگشت. حتا به این قیمت که ممکن بود گیر بیافتد و دستگیر شود.

عزیزی که موضوع را تعریف می کرد، می گفت پس از آنکه کیف بر زمین انداخته شد تعدادی از مردم هجوم آوردند که کیف را بردارند و تحویل آن مادر دهند. در واقع بعد از اتمام ماجرا بود که همهمه تحویل کیف آغاز شد. اینکه چه کسی بتواند کیف را زودتر بردارد و تحیل دهد.

تکته اما اینجا بود. واقعی ترین اشکی که ریخته شد و بی هیچ خودنمایی و تظاهری و از عمق دلش اشک و فریاد برآورد مادر بود. واقعی تر از این بازگشت سارق و تحویل کیف بود که برای لحظه ای ذات نکو و خیرخواهانه اش اجازه نداد هزینه داروی کودک بیمار را نزد خود نگه دارد. سرقتی که سلامت و جان دختر کوچک را تحت تاثیر قرار می داد.

باری اینروزها واقعی حرف زدن، واقعی زندگی کردن، واقعی عشق ورزیدن، واقعی رفتار کردن ها کمرنگ شده؛ نمازی اگر خوانده می شود، روزه و صدقه ای اگر هست، کمک و بخششی اگر هست، چه خوب که بدور از هرگونه تظاهر بوده و واقعی و دلی باشد. این دلی بودن هر حرف و اقدامی موهبتی است که اگر واقعی باشد، الهی است. ناب و زلال. گوارا و شفاف. اینها موهبت است.

در بسیاری از نظریه ها و تحقیق ها در مورد سرشت انسان آورده اند، که شناخت و عقلانیت در بدو تولد در همه انسان ها وجود دارد و به مرور زمان و بر اثر محیط به فعلیت تبدیل می شود. در واقع مقصود این است که انسان ذاتا دارای درک و عواطف و ذات نیکوست و این محیط و شرایط است که افراد را به سمت و سوهای مختلف جهت دهی می کند.

اما آنچه که تغییر نمی کند عواطف و ذات الهی است، که در بدترین افراد هم وجود دارد. بدترین از منظر ناهنجاری هایی که در میان عموم مردم پسندیده نیستند و آزار رسان بوده و هستند. مانند همین سرقت و دزدی. چه توسط موتور سوار و چه شیک پوشان و کت شلواری ها. دزدی، دزدی است و ناپسند.

ولی امام علی (ع) می فرمایند: مهم حال افراد است. در واقع مهم اکنون و لحظه فعلی افراد است. چه بسا پس از همان اقدام حرام و ناشایست دچار تحول و دگرگونی شود و به مسیر خیر و نکو بازگردد.

برخی روزها را روزهای تحول می نامند. روزهایی که مسیر زندگی را تغییر می دهند. لبه باریک. احتمال صعود و سقوط بر همان باریکه تعریف شده و چه افراد که در یکروز دچار دگرگونی های عجیب شده و همان یکروز را قطعا در ذهن و دل خود جای داده اند.

ماجرای 8 بهمن نیز همین است. روز تحول و تغییر مسیر است. تغییری خوشایند. تصمیمی سرنوشت ساز. روزی که برای آن مادر و آن سارق صعود و سقوط بوده و هست. در این اتفاق هر دو به صعود پای نهادند. یکی اشک شوق و دیگری اشک ندامت. راه رسیدن به صداقت از دروغ می گذرد. راه رسیدن به صعود از سقوط می گذرد. راه رسیدن به خیرخواهی از شرارت می گذرد. و شاید راه رسیدن به رزق حلال از همین سرقت عبور کرده باشد.

ذات انسان اینچنین است. در نهایت خیرخواهی در همه مان هست و بی شک واقعی بودن و دلی بودن است که می تواند تحول و تغییر ایجاد کند.