قدرت چشم پوشی

شوشان ـ محمد دورقی :

یووال نوح هراری در کتاب انسان خداگونه می گوید : " در گذشته سانسور از طریق مسدود کردن جریان اطلاعات به اجرا در می آمد اما در قرن ۲۱، سانسور از طریق غوطه‌ور کردن انسان‌ها در سیلاب  اطلاعات بی اهمیت و نامربوط عملی می‌شود.انسانها واقعا نمی‌دانند به چه چیزی توجه کنند و اغلب وقت خود را صرف بحث و بررسی درباره موضوعات فرعی می کنند.در زمان‌های دور، قدرت داشتن، به معنای دسترسی به اطلاعات بود اما اکنون قدرت یعنی آگاهی بر اینکه از چه چیز باید چشم پوشید"

 وقتی از سواد رسانه ای سخن به میان می آوریم و بر داشتن این نوع سواد، بعنوان الحاقیه ای ضروری به شخصیت اجتماعی انسانها تاکید می کنیم،منظور، کسب قدرت برای چشم پوشی از اطلاعات بی اهمیت است.شاید در اولین گام، حذف زواید اطلاعاتی و دانستگی‌های بی‌کاربرد در نظام آموزش و پرورش بتواند بهترین نقطه برای عزیمت به سمت کسب این نوع قدرت باشد.انسان ٍ بارآمده با مُهمل،در ادامه‌ی مسیر، به چیزی جز جمع آوری مهمل بیشتر نمی‌اندیشد؛ چرا که این نظام او را  با ابزارهای کیفی خواهی،کیفی سنجی و کیفی گزینی، تجهیز نکرده است.
 سیستم تولید شرکت تویوتا سیستم تولید ناب یا  Lean Manufacturing نامیده می شود.در سیستم تولید ناب،تولید بر مبنای نیاز بازار و زمان این نیاز انجام می شود و سیستم انبارداری هم بصورتJit هست( جاست این تایم یا درست به موقع)، یعنی مواد اولیه انبار نمی شود بلکه مستقیم وارد فرآیند تولید می شود و محصولات تولید شده هم به جای دپو شدن در انبارها مستقیما وارد بازار می شوند.در این سیستم بر حذف زواید و بافرها ( buffers)و اتلافات تاکید فراوانی می شود.بر عکس سیستم تولید فوردیسم آمریکایی(Ford ) که در آن، تولید، بدون توجه به نیاز بازار و با برنامه ریزی بلند مدت انجام می شود و  انبارداری اش طولانی مدت و زواید و اتلاف هایش زیاد هستند.
 اگر به تبعیت از سیستم تولید ناب تویوتایی می توانستیم زواید بیش از حد نظام آموزش و پرورش خودمان را که کوچکترین ارتباطی با نیازهای فردای جامعه ندارند بزداییم و فرهنگ حذف زواید و مهارت های ضروری برای استخراج اطلاعات مورد نیاز را به شخص متعلم یاد بدهیم می توانیم امیدوار باشیم که نسل های آتی را بطور موثر و متناسب با نیازمندی های فردا آموزش و پرورش داده ایم. نسل ها را نباید شبیه به خودمان بازآفرینی کنیم.ما متعلق به این زمانیم و با مستلزمات  تعامل با این زمان مجهز شده ایم اما نسل بعدی نیازمند توشه ای ست که بتواند با استفاده از آن ،از پس ِ فردا و ضرورت های متعددش، بر بیاید.
قدرت چشم پوشی از بی اهمیت ها یکی از آن ضرورت هاست.