داشتن کارت برای اهدای اعضا کافی است؟

البته بنا بر قانون جمهوری اسلامی ایران و بیشتر کشورهای جهان، برای اهدای عضو رضایت اولیای دم ضروریست و حتی با وجود داشتن کارت اهدای عضو در صورت عدم رضایت اولیای دم اهدا صورت نخواهد گرفت.

با همه اینها کارت اهدای عضو نشان‌ دهنده آرزوی قلبی برای اهدای اعضای بدن است و همین امر می‌تواند با نشان دادن خواسته فرد به اولیای دم، تصمیم گیری را برای آنها در آن زمان حیاتی آسان‌تر کند و البته نقش اساسی‌تر این کارت کمک به فرهنگ‌سازی بیشتر در زمینه اهدای عضو است.

بر این اساس با توجه به این که اخذ رضایت از اولیای دم برای اهدای عضو ضروری است توصیه می‌شود برای اهدای عضو حتماً افراد دارای کارت، آن را همواره همراه داشته باشند. البته دارندگان کارت هر زمان که از داشتن آن یعنی از اهدای عضو خود منصرف شوند می‌توانند با اعلام به مسئولان تقاضای خود را لغو کنند.

در ادامه،‌ پزشکان واحد فراهم‌آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به برخی پرسش‌های مطرح در خصوص اهدای عضو پاسخ می‌دهند:

- چه اعضا و بافت‌هایی قابل اهدا هستند؟

اعضای قابل اهدا عبارتند از قلب، ریه‌ها، کبد، روده‌ها، لوزالمعده و کلیه‌ها. علاوه بر این اعضا، برخی از بافت‌های بدن نیز قابل پیوند هستند. به عنوان مثال با اهدای قرنیه می‌توان بینایی رابه فردی که دچار صدمه شدید به چشم شده باز گرداند. تاندون و غضروف باعث بازسازی اعضای آسیب دیده مربوطه می‌شوند.

پیوند استخوان می‌تواند مانع قطع عضو در سرطان استخوان شود. دریچه قلب برای کودکان با بیماری مادرزادی دریچه‌ای و بزرگسالان با دریچه آسیب دیده به کار می‌رود. پیوند پوست نجات‌بخش بیماران با سوختگی شدید است. پیوند مغز استخوان تنها درمان ممکن در بعضی از سرطان های خون است. برخلاف عضو، بافت می‌تواند تا 24 و یا حتی 48 ساعت بعد از مرگ فرد اهدا شود و حتی می‌توان آن را برای مدت‌های طولانی ذخیره کرد.

- آیا فرد زنده هم می تواند اهداکننده باشد؟

بله، در بعضی شرایط امکان پذیر است. کلیه یکی از معمول‌ترین اعضای اهدایی افراد زنده است، زیرا یک فرد سالم با یک کلیه هم قادر است به زندگی طبیعی خود ادامه دهد. قسمتی از کبد یا ریه و در موارد نادر قسمتی از روده کوچک نیز قابل اهداست.

- آیا در صورت مرگ طبیعی نیز امکان اهدای عضو وجود دارد یا خیر؟

بله ؛ بعد از مرگ کامل به صورت طبیعی تا 48 ساعت نسوجی مانند قرنیه، دریچه قلب، استخوان و تاندون قابل اهدا هستند.

- آیا اهدا کنندگان عضو از نظر بیماری‌های خاص غربالگری خواهند شد؟

همه اهداکنندگان عضو از نظر ایدز، هپاتیت، ویروس‌های مشابه و یک سری بدخیمی‌ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

- آیا داشتن " کارت اهدا عضو " برای اهدای اعضا پس از مرگ کفایت می‌کند ؟

بسیار مهم است که نزدیکان نیز در جریان این امر خداپسندانه قرار گیرند تا در زمان فوت فرد در خصوص اهدای عضو غافلگیر نشوند و آن را مصیبتی افزون بر از دست دادن عزیز خود ندانند چرا که بنا بر قانون جمهوری اسلامی ایران و اکثر کشورهای جهان برای اهدای عضو رضایت اولیای دم ضروری است و حتی علی‌رغم داشتن کارت اهدای عضو در صورت عدم رضایت اولیای دم اهدای عضو صورت نخواهد گرفت.

- با در نظر گرفتن لزوم رضایت اولیای دم از اهدای عضو دلیل دریافت کارت چیست؟

کارت اهدای عضو نشان‌دهنده آرزوی قلبی فرد در مورد اهدای اعضای بدن خویش است و همین امر می‌تواند با نشان دادن خواسته فرد به اولیای دمش تصمیم گیری را برای آن‌ها در آن زمان حیاتی آسان‌تر نماید و در ضمن این کارت می‌تواند جنبه فرهنگ‌سازی نیز داشته باشد.

- آیا به همراه داشتن کارت اهدای عضو به صورت مدام ضروری است؟

با در نظر گرفتن لزوم رضایت اولیای دم برای اهدای عضو توصیه می‌شود فرد دارنده کارت اهدا خانواده خود را از رضایت قلبی برای این امر مطلع سازد و در صورت اطلاع خانواده از این امر لزومی به همراه داشتن مداوم کارت نیست.

- آیا باطل کردن کارت اهدای عضو بعد از تکمیل فرم امکان پذیر است؟

بله ؛ در هر زمان که از داشتن کارت منصرف شوید می‌توانید با اعلام خواسته خود به مسئولین تقاضای خود را لغو کنید. هر چند با در نظر داشتن نیاز به رضایت اولیای دم برای اهدا تنها با اعلام خواسته خود به اولیای دم خویش نیز می‌توانید انصراف خود را از اهدا اعلام کنید.

- چه کسی می‌تواند جزو اهداکنندگان عضو باشد؟

همه می‌توانند درامر اهدای عضو پیشقدم شوند و محدودیت سنی منظور نشده است. تنها عاملی که می‌تواند مانع اهدای عضو شود شرایط بالینی فرد اهداکننده است که در زمان فوت وی توسط پزشک متخصص تشخیص داده خواهد شد.