مرتضی محمدی لندی- کارشناسی ارشد مهندسی عمران
چكیده
اجرای سیاست ها و راهکارهاي اقتصادی وگسترش صادرات به ویژه صادرات غیرنفتي از جمله مسائل و رویدادهای مهم بوده که اکثر اقتصاددانان برای بهبود اقتصادی جهان مطرح نموده اند. بنابراین اجرای روش های کاهش تصدی گری دولت به منظور تحقق سیاست های توسعه ای و ترویج بخش خصوصی درامر صادرات، نیاز به فعال سازي بخشهاي مختلف اقتصادي دارد.
انجام فعالیتهای گسترده دراین زمینه درکشورایران به ویژه دراستان خوزستان نیاز به گسترش رقابت سالم، کاهش هزینه های تولید و عوامل دیگری می باشد. دراکثر کشورهای پیشرفته تعامل نسبتاً فشرده ای بین گسترش بخش خصوصی با توسعه صادرات و در نتیجه توسعه اقتصادی و بالتبع توسعۀ اجتماعی وفرهنگی وجود دارد.
به منظور توسعه وگسترش راهکارهاي توسعه استان نیاز به اجرای سیاست های اقتصادی موفق و بررسی دقیق وعلمی تمامی جنبه های تئوریک و ارزیابی عملکرد بنگاه های اقتصادی مؤثر در توسعه صادرات و برخورد با چالش اقتصادی می باشد. این پژوهش با توجه به شرایط حساس اقتصادی استان خوزستان و لزوم اجرای سیاست های توسعه ای در این استان و در نظر گرفتن اوضاع بد اقتصادی استان و بیکاری و فقر ناشی از آن و همینطور بررسی مواهب و استعداد های فراوان استان وسرمایه های معدنی و انسانی وذخایر عظیم نفتی وگازی می پردازد.
مقدمه
به دلیل وجود عوامل درونی و بیرونی مؤثرهنوز اقتصاد استان خوزستان نتوانسته جایگاه واقعی خود را پیدا نماید. بنابراین شناخت دلایل موفقیت های سایر کشورها در امر صادرات و استفاده از تجربیات آنها برای رفع موانع رشد و توسعه بازرگانی خارجی یک ضرورت است.
دراکثر کشورهاي پیشرفته به ویژه کشورهاي صنعتي فعالیت های وسیعی در این زمینه صورت گرفته و به راهکارهاي علمي و عملي مثبت دست یافته اند. در این خصوص شناخت فرصت های بازرگانی و تجاری کشورهاي همسایه به ویژه کشورهاي حوزه خلیج فارس مي تواند کمک شایاني دراین امور بنماید و نیز با اطلاع رسانی دقیق و به موقع مي توان تهدید هاي منطقه اي ازقبیل تحریم را به فرصت هاي تجاري مطلوب تبدیل نمود.
فراهم آوردن شرایط حضور فعال ودائمی در امرصادرات غیرنفتي درکشورهاي همسایه نظیر حوزه خلیج فارس نیازمند معرفی مزیت ها، فرصت های اقتصادی و بازرگانی موجود درآن کشورها و سعی درحل مشکلات صادرکنندگان کالا وخدمات می باشد. تصویب قوانین جهت ساده تر و روان ترکردن امرصادرات مي تواند نقش بسیار مفیدي داشته باشد. همچنین اهمیت وتأثیر اتاق های بازرگانی مشترك بر روند فعالیت های اقتصادی - تجاری و توسعه بخش خصوصی به منظور افزایش میزان صادرات کالاها و خدمات برکسی پوشیده نیست .
از عواملی که در امر کند نمودن پیشرفت اقتصادی استان نقش مهم و تأثیر گذاری داشته می توان به مشکلات حمل ونقل کالا به عنوان عامل دوم، مشکلات گمرکی و مبادی صادراتی و مشکلات مربوط به آموزش وتشویق صادرکنندگان در امر تجارت توسط دستگاه های ذیربط به عنوان عامل چهارم و مشکلات مربوط به توسعه صادرات غیرنفتی به عنوان عامل پنجم به عنوان موانعی بر سر راه رشد و شکوفایی اقتصاد استان بیان نمود که مسئولان استان می توانند در برطرف کردن این موانع نقش قابل توجه ای را در بهبود اقتصاد استان داشته باشند.
بیان مسئله و راهکار ها
انجام فعالیت هایی که بتواند استان خوزستان را در زمره استان های نمونه ویا بهتر بگویم به عنوان قطب اقتصادی مطرح کند بدون سرمایه و جذب سرمایه گذار یک امر خیالی و کاری نشد است ولذا اولین مانع نبود سرمایه گذار خوب است . و سرمایه گذاری هایی هم که صورت می گیرد یا مقطعی و کم است و یا دولتی است که باعث رشد همه جانبه نمی شود.
پایه واساس توسعه، ترویج و رونق بخش بازرگانی با اجرای سیاست های مناسب آزاد سازی اقتصادی که جز با توسعه وگسترش بخش خصوصی مهیا نمی شود.
برای تحرك بیشتر اقتصادی الزام است درابتدا به گسترش وتوسعه بخش خصوصی وسپس به رونق وتحرك اتاق های بازرگانی توجه شود. از سوی دیگر اجرای سیاست های اقتصادی موفق نیاز به بررسی جامع و دقیق تمامی جنبه های تئوریک و ارزیابی عملکرد بنگاه های اقتصادی مؤثر در رونق و پیشرفت اقتصادی و بررسی نتایج علمی بدست آمده دارد. از آنجائی که استان خوزستان درجنوب غربی کشور و در منطقه استراتژیک خلیج فارس واقع است به لحاظ دارا بودن سواحل طولانی وراه های بین المللی دریایی و سه بندر مهم خرمشهر، آبادان و امام خمینی(ره) همواره به دلیل ظرفیت بالای سالانه، بارگیری و تخلیه کالاهای صادراتی و وارداتی از دیرباز مهمترین قطب ترانزیتی کالا را داشته است.
این استان نیز دارای مناطق ویژۀ اقتصادی بندرامام و ماهشهر وسازمان منطقه آزاد اروند( آبادان – خرمشهر) ، اتاق های بازرگانی فعال، خانه صنعت ، اتاق تعاون، بازارچه ، اتحادیه وتعاونیهای مرز نشین و دو مرز جاده ای شلمچه وچزابه جهت صادرات کالا به کشور عراق است و درصد صادرات استان خوزستان به عراق از کل صادرات کشور به عراق حدود 25% است که همین امر با توجه به موقعیت ویژۀ استان و بازار داغ وناب عراق می تواند یک موقعیت مناسب را برای تولیدکنندگان فراهم کند تا با سرمایه گذاری در استان و دسترسی به بازار هدف، هم از سود شایانی برخوردار شوند وهم ایجاد اشتغال نمایند .
منابع
1- اخوی ،ا.،1375، مروری بر بحث نظری سیاست تجارت استراتژیک، گات و نظریه های جدید تجارت بین الملل ،تهران،موسسه ومطالعات وپژوهش های بازرگانی
2- رازینی، 1376 ، بررسی ثبات در صادرات ایران، مجله سیاسی اقتصادی، شمارۀ161 - صفحات 137و 138.
3- کاوه .س،1387، بررسی تابع صادرات کالاهای غیرنفتی درایران، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، مؤسسۀ عالی پژوهشی در برنامه ریزی وتوسعه.
4- نادری .ا، اخوی.ا ، 1369 ، بررسی مشکلات صادرات غیرنفتی ،تهران،موسسه مطالعات وپژوهشهای بازرگانی.
5- گوهریان.م،1379 ، مدیریت صادرات غیرنفتی ،تهران، مؤسسۀ مطالعات و پژوهش های بازرگانی.
6- Barriers to Export Performance: an Empirical Analysis of Small and Medium sized Canadian Export. Sheng Liang Deng Bork University
7- Trade Barrier Survey on Condition for Access to Chinese Market, European Confederation of the Footwear Industry
8- Industry and Trade in Some Developing Countries. London: Oxford University Press, 1970, Little, I.M.D., T. Scitovsky, and M. Scott.