لقمان حکیم: پسرم! بردبارىات را با نرمخويى ذخيره كن، تا با نادانى همراه نگردد. و نرم خويىات را با تدبير استوار كن، تا نابودى در آن راه نيابد. و تدبيرت را با مدارا درآميز، تا زورى در آن نباشد.
شوشان - سیدالساجدین امام
زينالعابدين
عليهالسلام فرمودند: در بيان سفارشهاى لقمان عليهالسلام به پسرش: اى
پسرم! سختترين ندارى، نداشتن دل است و بزرگترين مصيبت، بدهكارى و
بالاترين محروميت و بلا، همان بدهكارى است و سودمندترين ثروت، بینيازىِ دل
است. پس در همه اينها درنگ كن و به آنچه خدا قسمت فرموده، قانع و خشنود
باش.
هر گاه دزد بدزدد، خداوند
عزو جل او را از روزیاش باز میدارد و گناه آن، بر عهده اوست. حال اگر
شكيبايى مىورزيد، از راه خودش به آن روزى دست میيافت.
اى
پسرم! طاعتِ (عبادتِ) الهى را خالصانه انجام بده، به طورى كه گناه كوچكى هم
با آن مخلوط نشود. سپس با پيروى از دارندگانِ ايمان حقيقى، طاعت خود را
زينت ببخش، زيرا طاعت آنان، به طاعت الهى پيوسته است.
و همين طاعت را با دانش، آراسته كن . و دانشت را با بردبارى حراست كن، تا حماقت با آن درنياميزد.
و
بردبارىات را با نرمخويى ذخيره كن، تا با نادانى همراه نگردد. و نرم
خويىات را با تدبيرْ استوار كن، تا نابودى در آن راه نيابد. و تدبيرت را
با مدارا درآميز، تا زورى در آن نباشد.
متن حدیث:
قالَ لُقمانُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إن أشَدَّ العُدمِ عُدمُ القَلبِ
، وإنَّ أعظَمَ المَصائِبِ مُصيبَةُ الدّينِ ، وأسنَى المَرزِئَةِ
مَرزِئَتُهُ ، وأنفَعَ الغِنى غِنَى القَلبِ ، فَتَلَبَّث في كُلِّ ذلِكَ ،
وَالزَمِ القَناعَةَ وَالرِّضا بِما قَسَمَ اللّهُ ، وإنَّ السّارِقَ إذا
سَرَقَ حَبَسَهُ اللّهُ مِن رِزقِهِ ، وكانَ عَلَيهِ إثمُهُ ، ولَو
صَبَرَ لَنالَ ذلِكَ وجاءَهُ مِن وَجهِهِ
يا بُنَيَّ ، أخلِص طاعَةَ
اللّهِ حَتّى لا يُخالِطَها شَيءٌ مِنَ المَعاصي ، ثُمَّ زَيِّنِ
الطّاعَةَ بِاتِّباعِ أهلِ الحَقِّ ؛ فَإِنَّ طاعَتَهُم مُتَّصِلَةٌ
بِطاعَةِ اللّهِ ، وزَيِّن ذلِكَ بِالعِلمِ ، وحَصِّن عِلمَكَ بِحِلمٍ لا
يُخالِطُهُ حُمقٌ ، وَاخزُنهُ بِلينٍ لا يُخالِطُهُ جَهلٌ ، وشَدِّدهُ
بِحَزمٍ لا يُخالِطُهُ الضِّياعُ ، وَامزُج حَزمَكَ بِرِفقٍ لا يُخالِطُهُ
العُنفُ.
«قصص الأنبياء ص196 ح247،بحارالأنوار ج13ص420»