مدیرعامل موسسه تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های جانبی، «کرم ساقه خوار» را مهمترین آفت نیشکر دانست و گفت: تا کنون در مجموع بیش از 65 میلیون تن قطعه زنبور «پارازیتوئید» در مرکز تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های نیشکربرای مبارزه با آفات نیشکر در اراضی این محصول رهاسازی شده؛، به طوری که می توان گفت مبارزه با آفات این محصول، صد درصد به صورت بیولوژیک انجام شده است.
مدیرعامل موسسه تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های جانبی، «کرم ساقه خوار» را مهمترین آفت نیشکر دانست و گفت: تا کنون در مجموع بیش از 65 میلیون تن قطعه زنبور «پارازیتوئید» در مرکز تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های نیشکربرای مبارزه با آفات نیشکر در اراضی این محصول رهاسازی شده؛، به طوری که می توان گفت مبارزه با آفات این محصول، صد درصد به صورت بیولوژیک انجام شده است.
حمدی در نشستی خبری که در محل موسسه تحقیقات نیشکر برگزار شد، اظهار کرد: این موسسه در زمینه کنترلبیولوژیکی آفات نیشکر به جایی رسیده که سازمان حفظ نباتات کشور از این موسسه دعوت کرده تا در زمینه دیگر محصولات نیز فعالیت تحقیقاتی انجام دهد. این سازمان بخشی از هزینه های طرح مبارزه با آفات نیشکر را پرداخت کرده و از ما خواسته است در زمینه مبارزه بیولوژیک آفات ذرت نیز ورود پیدا کنیم.
وی افزود: کشت نیشکر در خوزستان قدمتی 2500 ساله دارد که پس از وقفه ای بسیار طولانی در تولید، مجدداکشت این گیاه صنعتی در استان، مطرح و در سال 1340 اولین بهره برداری کشاورزی صنعتی آن در کشت و صنعتنیشکر هفت تپه آغاز شد. خوزستان نیز به دلیل وجود شرایط گرما، درجه حرارت مناسب، خاک های رسوبی عمیق، آب های فراوان، منابع انسانی متخصص و ماهر و وجود زیربناها برای کشت نیشکر، منطقه و استانی استثنایی محسوب می شود.
حمدی تصریح کرد: صنایع جانبی این محصول نیز دارای ارقام مختلفی است که از جمله آن ها می توان به اتانول، کاغذو تخته صنعتی اشاره کرد؛ این صنایع نقش عمده ای در تولید اشتغال و حمایت از بخش تولید ایفا می کنند.
مدیرعامل تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های جانبی عنوان کرد: وجود چنین امکانات و تولیداتی نیازمند موسسه ای تحت عنوان موسسه تحقیقات است که بتواند بخش بزرگی از این تولیدات را پشتیبانی کند. در این موسسه حدود 62 نفر به صورت رسمی، تعدادی در قالب پیمانکاری و 25 نفر تحت عنوان اعضای هیات علمی فعالیت می کنند.
وی در ادامه به تولید و پرورش هشت نوع جدید نیشکر توسط این موسسه اشاره و خاطرنشان کرد: به مدت 12 سال برای پرورش و تهیه این اقلام جدید زمان صرف شده است. در حال حاضر این ارقام در 300 هکتار از اراضی نیشکرخوزستان کشت شده است که از آن ها می توان به عنوان ارقام جایگزین ارقام قدیمی یاد کرد.
حمدی با بیان این که عمر مفید هر قلم نی در دنیا به طور متوسط 10 تا 15 سال است، ادامه داد: ارقام جدید هم اکنون تقریبا در بیشتر کشت و صنعت های خوزستان از جمله «میان آب»، «شعبیه» و واحدهای جنوبی استان،کشت شده و در حال جایگزینی است.
وی در مورد رویکرد موسسه در زمینه تولید رقم جدید نیشکر گفت: البته در این مراکز، نگاه اولیه نگاه تبادل علمی است و در نهایت نیز این نگاه به صادرات محصولات ختم می شود.
مدیرعامل تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های جانبی بیان کرد: ارقام جدید تولیدی از افتخارات این موسسه محسوب می شوند. این ارقام در حال تکثیر و جایگزین شدن با ارقام قدیمی هستند. داشتن درصد قند مناسب وبیشتر از محصولات مشابه خارجی، عملکرد و تناژ بالا در هر هکتار، مقاومت در برابر بادهای گرم، شوری و سرما وآفات و بیماری ها از مزیت های این ارقام به شمار می آید.
حمدی در مورد میزان سودآوری تولید ارقام جدید نیشکر برای موسسه تصریح کرد: کسب استقلال، ملاک سودآوری ما در موسسه است. تولید ارقام جدید نیشکر، اولین گام برای کسب استقلال بوده است، اما در آینده هر چه ارقام جدید تولیدی موسسه تکثیر و به تولید برسد، قطعا این مساله از نظر اقتصادی منافعی را به دنبال خواهد داشت.
وی با اشاره به بخش گیاه پزشکی این موسسه اظهار کرد: نیشکر همچون دیگر گیاهان به آفات دچار می شود وهمواره این محصولات در زمینه آفات و کنترل بیولوژی از طریق این بخش مانیتورینگ می شوند و تحت کنترل هستند.
حمدی در ادامه به بخش به زراعی موسسه اشاره و خاطرنشان کرد: در این بخش در زمینه مسایلی همچون آبیاری زهکشی، حاصلخیزی خاک و تغذیه مناسب گیاه تحقیق می شود. خوشبختانه برگ و خاشاک گیاه نیشکر با میزان محصولی که در هر هکتار تولید می کند، پس از تولید، مجددا به خود خاک بر می گردد. این مساله می تواند مواد آلی خاک را افزایش دهد که متاسفانه خاک های خوزستان از مواد آلی خاک محروم هستند.
وی با بیان این که مواد آلی خاک یک ضرورت برای خاک و گیاه محسوب می شوند، اظهار کرد: در حال حاضر میزان ماده آلی خاک در مزارع نیشکر 0.5 درصد و میانگین آن در استان 1.2 درصد است. در مجموع قبل از کشت محصول این ماده 0.5 درصد و در مرحله تولید و پس از افزایش تولید این ماده در خاک به 1.2 درصد می رسد.
مدیرعامل تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های جانبی گفت: هر چه خاک های خوزستان زیر کشت بروند، بهتر است تا این که لم یزرع باقی بمانند. گیاه نیشکر گیاهی است که می تواند برگ و خاشاک را به خاک برگرداند وموجب حیات بیولوژیک خاک و افزایش ماده آلی خاک شود.
حمدی با بیان این که رویکرد دیگر موسسه حرکت به سمت مصرف کمتر کودهای شیمیایی است، خاطرنشان کرد: استفاده کمتر از این کودها در زمینه صرف هزینه ها و تولید پایدار مزیت هایی را به دنبال دارد. هر چه این کودها کمتر استفاده شود، زمین در هر هکتار و تولید محصولات پایدارتر خواهد شد.
وی با بیان این که هیچ سمی در مبارزه با آفات نیشکر در خوزستان استفاده نمی شود، افزود: در گذشته در هر هکتار، 400 کیلوگرم کود شیمیایی به مصرف می رسید که در حال حاضر این میزان به 200 کیلوگرم در هر هکتار کاهش یافته است، البته این موسسه نیز در زمینه مصرف کمتر اوره در حال انجام تحقیقاتی است.
مدیرعامل تحقیقات نیشکر و کشت و صنعت های جانبی ادامه داد: نیشکر در مجموع در 142 کشور کشت می شود، اما همه این کشورها تولیدکننده عمده نبوده و تنها بیش از 10 کشور تولیدکننده عمده نیشکر هستند.
وی تصریح کرد: از نظر سطح زیر کشت، رده ما 10 و 12 تولیدکننده عمده در جهان است. کشور ما از نظر عملکرد، یعنی تن در هکتار بالاترین عملکرد را در جهان دارد. در جهان 65 تن محصول نیشکر در هر تن تولید می شود، اما در سال گذشته در کشور ما این میزان به بالای 80 تن رسید.
در ادامه این نشست، مدیر بخش گیاه پزشکی موسسه تحقیقات نیشکر و کشت و صنعتهای جانبی نیز با بیان این که «زنبور پارازیتوئید» دشمن طبیعی آفت نیشکر یعنی کرم ساقه خوار محسوب می شود و با شرایط اقلیمی خوزستان سازگار است، گفت: ما نمی خواهیم زنجیره ارتباطی این زنبور و آفت نیشکر را برهم بزنیم و با مبارزهبیولوژیک آفت به دنبال پایداری در تولید محصول نیشکر هستیم.
وی افزود: این زنبور مهمترین دشمن ساقه خواران نیشکر در خوزستان است که نقش مهمی را در کنترل جمعیت آفت ایفا می کند. این زنبور از آفت تغذیه می کند و جمعیت آفت را کاهش می دهد. بنابراین جمعیت باقیمانده آفت خسارتی برای محصول ایجاد نمی کند.
مدیر بخش گیاه پزشکی موسسه تحقیقات نیشکر و کشت و صنعتهای جانبی تصریح کرد: فعالیت زنبور پارازیتوئید در شرایط خوزستان و در مزارع نیشکر از اواخر اسفندماه آغاز و تا اوایل آذرماه ادامه دارد. مزیت بزرگ کنترلبیولوژیکی آفت نیشکر این است که زنبور پارازیتوئید در طبیعت باقی می ماند و برای نسل های بعدی نیز آفات را کنترل می کند.
جمشیدنیا گفت: با حفاظت و حمایت از جمعیت زنبور و دشمن طبیعی آفت نیشکر و برقراری توازن اکولوژیکی میان آفت و زنبور در مزارع نیشکر، می توان به کنترل موثرتری از ساقه خواران نیشکر رسید. این زنبور، زمستان را در قالب حشره ای کامل در مزارع سپری می کند و قادر است تا 12 نسل در سال تولید داشته باشد.
وی بیان کرد: آفت و کرم ساقه خوار نیشکر دارای پراکندگی جهانی بوده و از جمله آفات مهم برنج، ذرت خوشه ای،ذرت، نیشکر و چندین گونه زارعی دیگر محسوب می شود. مشاهده از نزدیک کشت و صنعت های نیشکر در مزارع از نحوه فعالیت زنبور پارازیتوئید به عنوان دشمن طبیعی کرم ساقه خوار نیشکر در جهت مبارزه بیولوژیکی با این آفت از جمله دلایل موفقیت این طرح است.
مدیر بخش گیاه پزشکی موسسه تحقیقات نیشکر و کشت و صنعتهای جانبی ادامه داد: استفاده از این زنبور ومبارزه بیولوژیکی آفت نیشکر در کشت و صنعت امیرکبیر مورد بررسی قرار گرفته است که بررسی ها نشان داد میزان آلودگی ها در مزارع نیشکر پس از استفاده از این زنبور و دشمن طبیعی آفت نیشکر، کاهش قابل توجهی داشته است. البته این مبارزه در کشت و صنعت های دیگری همچون امام خمینی (ره)، دعبل خزایی و سلمان انجام می شود.
جمشیدنیا با بیان این که مهمترین انتظار ما این است که از هیچ سمی برای مبارزه با آفات نیشکر استفاده نشود، افزود: در حال حاضر بالانس متعادلی میان زنبور و میزبانش در نیشکر برقرار شده است. این زنبور، 90 درصد تخم های آفت را از بین می برد و درصد باقی مانده تخم ها برای زنبورسازی مجدد مورد استفاده قرار می گیرد.