روزبه کردونی
دکتر روحانی در سفر اخیر به چهارمحال و بختیاری بخشهایی از سخنان خود را به دفاع از حقوق زنان اختصاص داد. بر این اساس شاید ضروری باشد که در این مقطع زمانی رویکرد دولت تدبیر و امید به مقوله زن مورد بررسی قرار گیرد و مولفه های گفتمان اعتدال در خصوص زنان واکاوی شود . بر این اساس این مقاله به تحلیل گفتمان دولت در خصوص زنان میپردازد و به این منظور متن سه سخنرانی رئیس جمهور انتخاب و پیشفرضهای آن بررسی شده است.
لازم به ذکر است در تحلیل گفتمان پیشفرضها، افکار قالبی و پیشداوریها، زیرساخت استدلال و استنتاج نویسنده یا گوینده را شکل میدهند. بنابراین شناخت پیشفرضها، تحلیلگر را قادر میسازد به لایههای زیرین یا اهداف واقعی صاحب اثر (در اینجا دکتر روحانی ) پی ببرد.
در دیدگاه دکتر روحانی ، زن برای جامعه تهدید به شمار نمی رود و بر این اساس نباید به گونه ای اندیشید و سخن گفت که اگر زن از درخارج شود عرش اخلاق و عفت عمومی به لرزه در می آید . در پیش فرضهای گفتمانی رئیس جمهور، زنان باید دارای فرصت برابر ، حقوق برابر و موقعیت اجتماعی برابر باشند ، نقش زنان در عرصه های مدیریتی افزایش یابد ، در کسب موقعیت های شغلی بین زنان و مردان تبعیض وجود نداشته باشد ، با خشونت ، افراط و تکبر با زنان برخورد نشود و عدالت به معنای فرصت برابر در فعالیتهای علمی، اجتماعی و سیاسی بین مردان و زنان برقرار شود .
در مولفه های گفتمانی آقای روحانی ، تنها خانه نباید مامن زنان باشد بلکه این امنیت باید به اداره و جامعه و خیابان و همه جاي کشور گسترش یابد . از سوی دیگر وی معتقد است که نباید امنیت اخلاقی به گونه ای پیگیری شود که در دل دختران ایرانی دلهره و ترس ایجاد شود .
در دیدگاه آقای روحانی این انقلاب اسلامی بوده است که فضاي جدیدي را براي زنان با ایمان فراهم کرد تا در جامعه حضور داشته باشند. دکتر روحانی با تاکید بر نقش امام راحل (ره) در فراهم کردن مسیر براي ارتقاء زنان و بانوان تصریح می کند بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران برابر همه متحجرانی که یک زمان برای شرکت زنان تظاهرات شبه افکنی می کردند و زمان دیگر می خواستند در دانشگاه تهران بین دختران و پسران دیوار بکشند ایستاد و و باعث شد تا زنان از گوشه خانه به صحنه بیایند .
زیر ساخت استدلالی حسن روحانی این است که زن و مرد از "دیدگاه اسلام و انقلاب اسلامی، دارای برابری کامل هستند " و "ما نیازي نداریم براي بانوانمان و راه آینده آنها از غرب تبعیت کنیم یا از آنها الگو بگیریم" لذا دولت تدبیر و امید را دولت فرصت برابر زنان و مردان اعلام کرده است .
در دیدگاه رئیس جمهور که زنانی که در صف مقدم نهضت انقلاب اسلامی بوده اند و از قرن ها پیش برای دفاع از حقوق خود به پا خواسته اند با اینکه در نظام جمهوری اسلامی از بسیاري از حقوق خود برخوردارند، اما هنوز هم هنوز کاستی هاي فراوانی در زمینه احقاق حقوق خود دارند .
توجه به این نکته ضروری است که دکتر روحانی پیش از انتخابات تاکید کرده بود که " در کجای قانون اساسی از تفکیک جنسیتی سخن به میان آمده است؟ ....
دولت آینده میان زنان و مردان در کسب موفقیتهای تحصیلی و شغلی تبعیض قائل نخواهد شد. دولت آینده به زن ایرانی نگاه جنسیتی نخواهد داشت و امنیت اخلاقی و اجتماعی به معنای واقعی کلمه برقرار خواهد شد." بر این اساس تاکید ایشان در سفر اخیر به چهارمحال در خصوص اینکه براي دولت تدبیر و امید فرقی بین مرد و زن وجود ندارد و هر کس شایسته تر است کار را بر دوش بگیرد مصداق کامل وفاداری رئیس جمهور به عهد خود با مردم و پافشاری ایشان بر انجام برنامه های دولت است .
جمع بندی اینکه با بررسی گفتمان دکتر روحانی در خصوص زنان می توان ادعا کرد که مهمترین شاخص هایی که در این گفتمان مشهود است : تهدید نبودن زن برای جامعه ، توجه به ایجاد فرصت ها ، موقعیت ها و حقوق برابر برای زنان ، تاکید بر ضرورت افزایش نقش های مدیریتی زنان و قائل نبودن تبعیض بین زنان و مردان در کسب موقعیت های شغلی است . باشد.
این گفتمان مبانی فكری و تاریخی خود را در چارچوب اسلام ، نهضت اسلامی ، دیدگاه های امام راحل (ره) و مبارزات تاریخی زنان بیان كند. بررسی مولفه های گفتمانی دکتر روحانی پیرامون زنان نشان می دهد که این گفتمان در عین حالی که نمی خواهد ساختار شكن باشد ، برآن است كه پاسخگوی نیازها و مطالبات زنان در جامعه بوده و در سطوح نهادی قدرت از حیث ایدئولوژیك دارای وجه تعیین كنندگی باشد.