مهندس زمان بابادی شوراب
چرا نمی توان هیچ طرح اجرایی برای برطرف کردن معضل گرد و خاک بطور جدی مطرح نمود. دلایل این موضوع:
الف- اندازه ریز گردها وجنس ومواد تشکیل دهنده آن:
با شناسایی قطروجنس ریز گردها،منبع ریزگردها قابل تشخیص است.
بدلیل اینکه هرمنطقه چه تالاب ،بیابان و دشت دارای مواد تشکیل دهنده خاصی می باشند که قابل تشخیص و شناسایی هستند.حتی یک تالاب با تالاب های دیگر تفاوت هایی با هم دارند که می توان آنها را تفکیک نمود.
ب - نحوه انتقال ریزگردها از مبدا به مقصد:
1- اگرمنشاء ریزگردها درفاصله ای دور باشد بوسیله بررسی مسائل جوی و هواشناسیدر صورت وجود رودبادها در فصل زمستان می توان به منشاء وجهت آن پی برد.
2 – اگر بادهای محلی عامل انتقال ریزگردها باشند متوجه خواهیم شد که منشاء در نزدیکی منطقه آلوده می باشد.
پ-عوامل بوجود آورنده آن:
1-خشکسالی طبیعی
2-انتقال آب
3- جلوگیری از روند طبیعی حرکت آب از رودخانه به تالاب و دشت ها
4-احداث سدها
5-حذف سرشاخه رودخانه های استان
6-رشد بی رویه چرای دام
7-حذف گیاهان بومی منطقه
8- دزدیدن ابرهای باران زا:
استفاده از تکنولوژی بارور کردن ابرها در کشورهای همسایه، باتوجه به این که اکثر ابرهای باران زا کشورما از سمت دریای سرخ و اقیانوس هند تغذیه شده و به کشور ما می آیند، آیا این خشکسالی و معضل ریزگردها در آن مناطق هم اتفاق می افتد؟
نوشتن پیش نویس پیشنهادی توسط مسئولین و صاحب نظران محیط زیست کشور و ارسال آن به دبیرخانه سازمان ملل متحد برای تنظیم (طرح در سازمان ملل متحد )معاهده لازم ودعوت از کشورهای درگیر و بوجود اورنده این معضل و تنظیم پروتکل لازم جهت پیشگیری و رفع این معضل اقدامات لازم صورت گیرد.
ج-هنوزمنشاء ریزگردها بصورت قطعی مشخص نشده است:
باتوجه به کوتاهی مسئولین وقت در انجام مطالعات لازم و شناسایی نکردن موارد مهم و تخصصی فوق امکان شناسایی منشاء ریزگردها بصورت قطعی امکان پذیر نمی باشد و باتوجه به اینکه در قرن حاضر دانشمندان از خاک کرات دیگر نمونه برداری کرده اند و جنس آن رامشخص می نمایند،قاعدتا شناسایی منشاء آن نباید کار سخت و زمان بری باشد.
د- راههای پیشگیری(جلوگیری از تکرار ):
با توجه به مشخص نبودن وسعت و مکان حوزه ، راه های انتقال آن پیشنهادات متفاوت قابل طرح و بررسی به شرح ذیل می باشد:
1- عملیات مالچ پاشی باتوجه به نوع خاک واندازه دانه ها و وسعت حوزه به اشکال زیر صورت می گیرد:
الف – با مواد شیمیایی:که از لحظ اقتصادی پرهزینه و گران بوده و همچنین مواد تشکیل دهنده آن دوستدارمحیط زیست نمی باشند.
ب – با خاک رس(ریختن خاک رس): نیاز به بررسی نوع خاک و ضخامت مورد نیاز می باشد.
ج-با سنگریزه:با توجه به مشکل اجرایی آن و بالا بودن هزینه آن در وسعت کم و در مواردی خاص صورت می گیرد.
2-غرقاب نمودن زمین:
بستگی به توپوگرافی زمین ومیزان آب مورد نیاز قابل دسترس دارد.
دراین روش،پس از خشک شدن آب دریک زمان طولانی در بیابان وسپس باقی ماندن نمک بصورت لایه ای چتری چسبنده برای مدتی از انتشار ذرات جلوگیری می کند.
3- توسعه گیاهان بوته دار:کاشت گیاهان بوته دار و سازگار با محیط زیست،که نمونه های آن در سطح منطقه موجود است،می بایستی برای تکثیر آنان اقدامات لازمصورت بگیرد. بوسیله رشد گیاهان می توان از انتشار وگسترش ذرات جلوگیری کرد. نتیجه اینکه هیچگونه از مجهولات فوق هنوز از طریق هیچ سازمان و ارگانی مورد بررسی و شناسایی قرارنگرفته اند.
برای اثبات اینکه مسئولین کشوری عزم و اراده ای برای رفع این فاجعه زیستمحیطی به جای کلی گویی وطرح پروژه های مبهم ،ضمن تحقیقات لازم به ارایهپروژه های شناسنامه دار اقدام نمایند،که از ویژگی های این پروژه ها موارد زیرمی باشد:
1- عنوان پروژه
2- زمان شروع و خاتمه
3- میزان و اعتبار و منبع مالی آن
4- محل اجرای آن
5- میزان تاثیرگذاری و وسعت حوزه اجرای
6- درصد پیشگیری
باتوجه به اینکه هیچگونه اطلاعاتی درباره منشاء،نوع ریزگردها،فاصله و جهت ریزگردها بصورت مشخص و قطعی قابل طرح نمی باشد لذا راهکار مناسب آن نیز نمی توان پیشنهاد نمود و هرکاری که در این مورد انجام گیرد کار بیهوده و صرف هزینه می باشد
هرگونه طرحی که صورت می گیرد باید برای مجری ایجاد تعهد نماید و در آینده در صورت تکرارشدن ندانم کاری های خود را به منشاء های دیگر را مورد بهانه قرار ندهند.