سید ابراهیم موسوی؛ فعال گردشگری استان خوزستان
دکتر خسرو نشان عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و مدیر کل اسبق ارشاد استان با حکم مسعود سلطانی فر ریاست سازمان میراث فرهنگی کشور به عنوان مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان منصوب شد. این خبری است که در روزهای گذشته منتشر شده است. به این بهانه دراین نوشتار به نقد عملکرد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان دربیش از دو سال گذشته ودرزمان مدیریت افشین حیدری مدیر کل محترم پیشین این اداره در زمینه های مختلف خواهم پرداخت.
1-مشاورین مدیر کل پیشین: به نظر می رسد انتصاب مشاورین متعدد مدیر پیشین بیشتر جنبه نمایشی داشته وکمترین استفاده ای از توانمندی این عزیزان صورت نگرفته است. بد نیست بدانیم به اذعان برخی از مشاورین مدیر پیشین آنها حتی طی یکسال گذشته کوچکترین ارتباطی با جناب آقای حیدری نداشته اند و مشخص نیست احکام صادر شده جهت مشاوران محترم به چه منظوری بوده ؟
2- افزایش بی رویه و بی ضابطه پرسنل اداره کل میراث فرهنگی: در طی یکسال گذشته ده ها نفر به پرسنل اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان اضافه شده است. هر چند نگارنده مخالف استخدام پرسنل متخصص در حوزه های مختلف این اداره کل نیست و سرمایه های این اداره را در وهله اول کارشناسان زبده و بی ادعای این سازمان میدانم ولی با کمی دقت متوجه خواهیم شد که در این زمینه دقت کافی صورت نگرفته است و یکی از چالش های جدید میراث استان بخشی از نیروهای جدید و غیر متخصصی است که جناب آقای حیدری به توصیه و سفارش دیگران و بدون وضعیت قراردادی مستحکم جذب کرده است.
3- بی توجهی آشکار به حوزه گردشگری: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همانطور که از نامش پیداست از سه حوزه متفاوت ولی به هم پیوسطه تشکیل شده است. بی توجهی به هر یک از حوزه ها میتواند مشکل آفرین باشد. نگارنده اعتقاد دارد که حوزه گردشگری این اداره کل در دو سال گذشته نتوانسته اقدامات مناسب و چشمگیری در جهت توسعه گردشگری استان انجام دهد به گونه ای که ما از امکانات و توانمندیهای موجود هم نتوانستیم به خوبی بهره برداری کنیم. در این زمینه مثال های متعددی میتوان بیان کرد ولی یکی از این موارد بی توجهی آشکار این اداره کل نسبت به واگذاری اماکن تاریخی موجود در استان است که براساس مصوبه هیات دولت، جهت احیا ، حفظ و نگهداری و بهره برداری متناسب می بایست به بخش خصوصی واگذار میشد. سالهاست که چنین اماکن زیبا و جذاب استان خوزستان به دلیل بی توجهی اداره کل استان از دسترس خوزستانیها و سایر هموطنان و گردشگران خارجی دور مانده اند و در برخی مواقع به عنوان خانه دراختیار برخی پرسنل این اداره کل قرار گرفته اند . اقدامی که به هیچ منطقی مناسب و پذیرفتنی نیست.
4- ارایه آمار غیر واقعی: آمار ورود گردشگر به استان خوزستان و همچنین آمار صادرات صنایع دستی خوزستان دو موردی است که مدیر کل پیشین می بایست در محیطی کارشناسانه پاسخگوی آنها باشد. در شرایطی که استانهایی همچون خراسان رضوی و اصفهان و فارس با سرمایه گذاریهای هنگفت در صنعت گردشگری زیر ساختهای مناسبی جهت پذیرش گردشگران فراهم آورده اند ،ارایه آمار گردشگران ورودی به خوزستان به نحوی که ازبرخی از این استانها جایگاه بهتر و مناسب تری را نشان دهد نه تنها کمکی به توسعه استان ما نمی کند بلکه مدیران ما را دچار خطا و اشتباه در برآورد مناسب از جایگاه ما در گردشگری ایران می کند. درحوزه صنایع دستی نیز در شرایطی که مجموع کارگاههای صنایع دستی استان دچار مشکلات بسیاری است ارایه آمار ده میلیون دلاری صادرات صنایع دستی و ادعای رتبه برتر استان خوزستان در این زمینه در واقع ظلمی است به فعالان صنایع دستی استان که با مشکلات متعددی برای فعالیت و درامد زایی در این حوزه دست به گریبانند. به نظر می رسد بجای ارایه آمارهای نادرست اهتمام مجموعه میراث استان میبایست بر رفع مشکلات موجود در حوزه های سه گانه این سازمان باشد.
5- بی توجهی به بحث آموزش در حوزه های سه گانه:آموزش پرسنل و سایر فعالان حوزه های سه گانه از اقداماتی است که در دو سال گذشته مورد غفلت قرار گرفته است. برای مثال به تعطیلی مرکز آموزش صنایع دستی واقع در منطقه امانیه اهواز می توان اشاره کرد. درآموزش عوامل مختلف دخیل در صنعت گردشگری نیز به نظر می رسد هیچگونه برنامه و هدف گذاری مشخصی صورت نگرفته است. این در حالی است که در برخی شهرهای کشورمان ، از راننده تاکسی و اتوبوس گرفته تا پرسنل هتل ها و رستورانها و سایر مراکز مورد توجه گردشگران ، بصورت دوره ای آموزش داده می شوند تا نحوه مواجهه با گردشگران را بیاموزند.
6- ناتوانی در معطوف کردن افکار عمومی به حوزه میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری: یکی دیگر از نقاط ضعف اداره کل استان خوزستان ناتوانی از ایجاد ارتباط موثر با اقشار مختلف و ایجاد انگیزه در آنها جهت حضور و ایفای نقش در این زمینه ها بوده است.برای رسیدن به این مهم راههای مختلفی وجود ادارد ولی یکی از مهمترین آنها استفاده از فضای مجازی برای معرفی پتانسیل ها و جذابیتهای خوزستان است. با نگاهی به پورتال این سازمان متوجه میشویم که سایت اینترنتی میراث فرهنگی استان هم از نظر کیفیت تصاویر منتشر شده و هم محتوای مطالب ارایه شده به هیچ وجه جذاب و منعکس کننده توانمدیهای استان خوزستان در سه حوزه مورد علاقه این اداره کل نیست و بیشتر منعکس کننده تصویر مدیر کل محترم و مسول روابط عمومی این سازمان می باشد .این در حالی است که در دنیای ما یک تصویر از منظره ای طبیعی یا مکانی تاریخی و یا مراسمات محلی می تواند تا دور افتاده ترین نقاط جهان منتشر شود .مجموعه این عوامل باعث می شود تا عملکرد این اداره کل در حوزه روابط عمومی را مناسب و در جهت جذب افکار عمومی به حوزه های مورد علاقه این اداره کل ندانیم.
در پایان به نظر می رسد حضور مدیری با سابقه و آشنا به استان خوزستان و دارای روابط مناسب در سطح استانی و ملی می تواند به ارتقا جایگاه اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان در سطح مدیریتی استان خوزستان بینجامد. اتفاقی که می تواند نوید بخش روزهایی بهتر برای دوست داران این عرصه مهم باشد.