اين روزها شرطبندي از هیبت برگههاي كاغذي كه در برخی قهوهخانهها و محلهها پخش ميشدند خارج شده است و قدم به فضاي مجازي نهاده و بيش از هر جايي هم دنياي فوتبال را نشانه گرفته است. رشد قارچگونه سايتهاي شرطبندي موضوع تازهاي نيست، زيرا در هشت ساله اخير هر از چند گاهي بايد اخباري جدي در اين باره شنيد. فيلترينگ، دستگيري و پيگيري هم نتوانستند حريف اين سايتهاي غيرمجاز شوند و هر روز تعدادشان بيشتر و بيشتر ميشود. تعداد اين سايتها، گردانندگانشان، سودهاي مالي و هر اطلاعات ديگري درباره اين سايتها تنها حدس و گماني بيش نيست، زيرا گمنامي در فضاي مجازي فرصت خوبي براي لاپوشاني فعاليتهايشان فراهم كرده است.
به گزارش آرمان، چند سالي است كه تب سايتهاي شرطبندي در كشور ما بهشدت داغ شده است و هشدارها و پيگيريهايي هم كه از سوي نهادهاي مسئول صورت ميگيرد نتوانستهاند ريشه اين مشكل را بخشكانند. بيشترين حوزه فعاليت این سایتها دنياي فوتبال است و كار به جايي رسيده كه آمارهايي كه هر از چندگاهي از درآمدهاي ميلياردي اين سايتها منتشر ميشود برق را از كله هر مخاطبي ميپراند. سايتهايي با رنگ و لعابهاي فريبنده از نوع خارجي و داخلي آن در اين عرصه فعال شدهاند و تعداد كاربرانشان هم چندان كم نيست، به حدي كه تنها در يكي از اين سايتها كه گردانندگان آن بازداشت شدند حدود ۱۰۰ كاربر فعال بودهاند. اين تنها يك سايت معمولي در اين حوزه بود، زيرا سايتهاي بزرگ و معتبر كاربراني چندين برابر دارند. تنها مانعي هم كه بر سر راه فعاليت اين سايتها ايجاد شده است، فيلترينگ است كه آن هم توسط فيلترشكنها به راحتي دور زده ميشود. از آنجايي هم كه كار اين سايتها زيرزميني و غيرقانوني است آمار دقيقي از تعداد آنها در دسترس نيست، ولي بر اساس گفتههاي پليس فتا تنها در يك دوره يك ساله حدود ۳۰۰ سايت قمار و شرطبندي در كشور شناسايي و گردانندگان آنها دستگير شدهاند. ردپاي سايتهاي شرطبندي را در جايجاي كشور ميتوان يافت، اما اصليترين مركز آنها در استانهاي شمالي است؛ جايي كه بيكاريهاي فصلي و دائمي فرصت خوبي را براي استقبال از اين سايتها به وجود آورده است.
وسوسه مرحله بعدي
وارد يكي از اين سايتهاي شرطبندي ميشويم. اين سايت در زمينه شرطبندي فوتبال فعال است و يكي از نخستين سايتهايي است كه بعد از تايپ كردن لغت شرطبندي در مرورگر بالا ميآيد. در خلال جستوجو در سايتهاي ديگر هم با توجه به ارجاعاتي كه به اين سايت داده شده بود و معرفي اين سايت توسط كاربران مختلف، پربازديد بودن اين سايت خود را نشان داد. حتي يك كاربر تازهوارد كه تاكنون هيچ سابقه شرطبندي نداشته است با نخستين حضور در اين سايت ميتواند اطلاعات زيادي درباره نحوه شرطبندي به دست آورد. يكي ديگر از بارزترين ويژگيهاي اين سايت اين است كه بدون داشتن حساب كاربري امكان دسترسي به ساير اطلاعات وجود ندارد و كاربري كه با اطلاعات وسوسهكننده اوليه، تمایل دارد درباره شرطبندي بيشتر بداند حالا بايد حتما رقمي را پرداخت كند تا بتواند به مراحل بعدي دسترسي پيدا كند. خود سايت فعاليتش را اينگونه معرفي ميكند: « اين سايت يك سايت شرطبندي فوتبال و كازينوي آنلاين است كه سعي كرده است امكان شرطبندي براي كاربراني را كه در ايران زندگي ميكنند فراهم كند. طراحي سايت بسيار ساده و گوياست و هر كس با كمترين آشنايي به اينترنت ميتواند در اين سايت شرطبندي كند و از هيجان آن لذت ببرد.» مديران اين سايت در ايجاد اين هيجان مذكور راه خوبي را در پيش گرفته اند، زيرا بلافاصله با گفتن اين جمله كه براي شرطبندي در اين سايت چهار مرحله زير را انجام دهيد و به راحتي و در چند دقيقه شروع به شرطبندي كنيد، هر كاربر ناواردي را هم به يك بار شرطبندي ترغيب ميكنند. چهار مرحله مذكور هم از قرار زير است: مرحله اول نامنويسي در سايت است، بعد از آن هم به مرحله افزايش حساب ميرسيم كه راه را براي مرحله بعدي كه شرطبندي است باز ميكند و در نهايت به مدعاي گردانندگان سايت، كاربر ميتواند جوايز خود را برداشت كند. گردانندگان اين سايتها در حالي با صراحت هرچه تمام به فعاليتهاي خود ادامه ميدهند كه بر اساس ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامي مجازات براي متخلفاني با جرم قمار كه شرطبندي نيز در معناي ديگري همان قمار است، از يك تا شش ماه حبس است يا تا ۷۴ ضربه شلاق براي آن درنظر گرفته شده است. همچنين در صورت تجاهر - يعني اصرار و تكرار جرم- به قماربازي، مجرم به هر دو مجازات محكوم ميشود.
گردش مالی میلیاردی سایتهای شرطبندی
با اين حساب بايد گفت آماري كه دو سال قبل درباره خروج روزانه ۶۰۰ هزار دلار پول با شرطبندي روي فوتبال منتشر شد، چندان هم دور از واقعيت نيست. حتي با يك نگاه كوتاه به فعاليت سايتهاي شرطبندي ميتوان گفت رقم از آنچه گفته ميشود هم بیشتر است. هر چند كه رقم دقيقي از كلاهبرداريهاي اين فضا وجود ندارد، اما ضرري كه اين شرطبنديهای مجازي به افراد ميزند بسيار بيشتر از چيزي است كه ممكن است در ابتدا فكرش را بكنيد. همهچيز از يك نيم دلار شروع ميشود و كار به جايي ميرسد كه فرد دار و ندارش را به چوب حراج ميگذارد. تنها در يك مورد دستگيري گسترده گردانندگان اين سايتها، حدود ۷۰ نفر بازداشت شدند كه بررسي حسابهاي آنها نشان داد كه رقمي حدود ۸۳ ميليارد كلاهبرداري داشتهاند. فيلترينگ، تعطيلي و دستگيري هم نتوانستهاند حريف اين آفت گسترده شوند و شرطبندي بيش از هر چيزي دنياي فوتبال را نشانه گرفته است. جايي كه بدون شرطبندي هم دنيايی از حاشيههاست و حالا كه پاي شرطبندي به آن باز شده است، بايد انتظار اين را داشت در آيندهاي نه چندان دور از فسادهاي متعدد در اين زمينه رونمايي شود. تجربه جهاني فعاليت اين سايتهاي شرطبندي نشان داده است كه فعاليت آنها گاهي از حد و مرزهاي مجازي خارج شده است و قدم به مستطيل سبز گذاشته و همين باعث شده كه رسواييهای باورنكردني روي دهند.
رشد قارچگونه سايتهاي شرطبندي
فعاليت سايتهاي شرطبندي كه به صورت قارچگونه رشد كردهاند و در حال تبديل شدن به يك سرطان كشنده در فضاي مجازي هستند به جايي رسيده كه سرپرست معاونت تشخيص و پيشگيري پليس فتا در يادداشتي كه چند روز قبل در رسانهها منتشر كرد به وضوح هرچه تمام درباره فعاليت اين سايتها هشدار داد. عليرضا آذردرخش در اين يادداشت ميگويد: «به جاي رفتن در خيابان و سرقت و زورگيري و دست بردن به سلاح به راحتي با يك كليك و استفاده از يك لپتاپ كوچك دست به سرقتهاي ميليوني و ميلياردي ميزنند. سارقان نامرئي كه با راهاندازي يك سايت به راحتي با برانگيختن حس طمع شما به راحتي از شما ۱۰ هزار تومان و از هزاران نفر ميليونها تومان سرقت ميكنند. متاسفانه در سالهاي اخير يكي از جرايمي كه از فضاي واقعي و زندگي به فضاي مجازي منتقل شده است قماربازي و شرطبندي است. در اين روش افراد با راهاندازي سايتهاي ويژهاي با عناوين مختلف از جمله سايت پيشبيني نتايج اقدام به كلاهبرداري از كاربران اينترنتي ميكنند.» او در بخشي ديگر ميافزايد: «معمولا مديران سايتهاي شرطبندي براي رد گمكني اندك پولي را به حساب كاربران ريخته تا آنها با اطمينان از درست بودن نحوه فعاليت اين سايت ديگران را تشويق به حضور در سايت كنند. وقتي ميزان وجوه واريزي به حساب فرد كلاهبردار به عدد دلخواه او رسيد او به راحتي سايت را تعطيل ميكند. البته در مواردي مشاهده شده است كه افراد حتي بعد از يك هفته اقدام به بستن سايت ميكنند.» آذردرخش دليل اصلي اينكه اين سايتها با وجود كلاهبرداريهاي كلانشان ميتوانند به راحتي به فعاليتشان ادامه دهند، چنين بيان ميكند: «افراد مالباخته از ترس اينكه شرطبندي جرم است و پول اندكي نيز از آنها سرقت شده است از شكايت خودداري ميكنند كه همين امر موجب ميشود كلاهبرداران به راحتي به جرايمشان ادامه دهند. بيشتر سايتهاي شرطبندي در حوزه فوتبال فعال هستند در حالي كه از نظر قانون و پليس هيچ سايت شرطبندي و پيش بيني مسابقاتي كه با دريافت پول از كاربران بخواهد به آنها جايزه بدهد وجود ندارد. بر اساس ماده ۵۲ قانون جرايم رايانهاي پليس ميتواند با قمارخانههاي اينترنتي برخورد كند و دست پليس در اين رابطه باز است و امكان رسيدگي وجود دارد.»