هفت نکته در مورد ماشین های پلاک اروند

دکتر بابک مختاری - دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

شوشان : 

1-  صنعت خودرو سازی ایران به واسطه حمایت های همه جانبه دولت، ممنوعیت واردات و یا واردات  با تعرفه بالا و همچنین بازار بزرگ و رو به گسترش کشور، در سه دهه گذشته دوران خوبی را پشت سر گذاشته است به طوری که ایران بعضی از سال ها در زمره 20 کشور اول سازنده خودرو در جهان قرار داشت. هر چند در این سال¬ها خودرو سازان به افزایش کیفیت آنچنان که شایسته جان و مال مردم است، اهمیتی ندادند اما به واسطه نقشی که در اقتصاد و اشتغال جامعه داشتند؛ هیچگاه از دایره حمایت دولت خارج نشدند.

2-  با توجه به جمعیت و میزان درآمد سرانه قاعدتا می بایست استان های تهران، اصفهان، خراسان، فارس، مازندران، آذربایجان شرقی و خوزستان مشتریان اصلی خودروسازان بزرگ کشور باشند. نکته مهم اینجاست که همه این استان ها، به نحوی و به فراخور سهمی که از بازار مصرف خودرو دارند؛ در حوزه درآمدزا و اشتغال آفرین تولید خودرو نیز صاحب سهم هستند. کارخانه جات اصلی که در تهران و البرز هستند، سایپا شمال در مازندران، ایران خودرو فارس در فارس، سایپا کاشان در استان اصفهان و تراکم قطعه سازان در آذربایجان شرقی. البته باید به این ها نام کرمان خودرو را هم اضافه نمود.

3-  همان گونه که مشاهده می شود در حوزه درآمدزا و اشتغال آفرین تولید خودرو و در میان مشتریان اصلی تنها سر خوزستان بی کلاه مانده است. این در حالی است که به واسطه شرایط خاص آب و هوایی ( گرما و رطوبت بالا) استهلاک خودرو در خوزستان به مراتب از استان های صدرالاشاره بیشتر است. این مساله از یک سو عمر مفید خودرو را در خوزستان کم کرده و از سوی دیگر مصرف لوازم یدکی را در این استان نسبت به استان های دیگر بیشتر می کند. این عوامل سبب می شود قیمت واقعی تمام شده خودرو برای یک فرد خوزستانی با احتساب هزینه هایی که گفته شد به مراتب بیشتر از قیمت همان خودرو برای ساکنین سایر استان های کشور باشد.

4-  اقدام اصولی و ارزشمند استانداری خوزستان در آزاد سازی تردد خودرو¬های منطقه آزاد اروند از همان ابتدا با مخالفت خودرو سازان و دولتمردان مرتبط با حوزه صنعت خودرو همراه بوده است. این گروه مخالف و البته منتفع از این مخالفت، همه تلاش خود را در جهت لغو مصوبه استانداری خوزستان و یا حداقل ایجاد تردید در بین متقاضیان خرید خودرو به کار گرفته اند. این سنگ اندازی و مخالفت ها بی دلیل نبوده زیرا از دست دادن بهترین بازار خودروهای داخلی و پر مصرف ترین بازار لوازم یدکی کشور، هیچگاه مطلوب خودروسازان نبوده و نخواهد بود.

5-  خوزستان به واسطه داشتن صنایعی که می توانند مواد اولیه برای قطعه سازان خودرو تولید کنند، نزدیکی به بازار اصلی صادرات خودروهای ایرانی-کشور عراق-  و همچنین به خاطر اینکه خود این استان یکی از بازارهای اصلی خودرو و لوازم یدکی است؛ بهترین توجیه صنعتی و اقتصادی را برای استقرار صنایع خودروسازی دارا می باشد. اگر تاکنون تاسیس کارخانه های خودروسازی در خوزستان در دستور کار قرار نگرفته یقینا بواسطه دلایل علمی، فنی و یا اقتصادی نبوده؛ بلکه توسعه رانت بنیان و رابطه محور صنعت خودرو این فرصت کم نظیر را از خوزستان و ایران گرفته است. الان هم خیلی دیر نشده و اگر خودرو سازان و متولیان وزارت صنعت، معدن، تجارت در حل این مساله صادق هستند؛ خط تولید یکی از خودرو¬های خود را به خوزستان منتقل کنند و مطمئن باشند اگر خوزستانی¬ها معاش فرزندان خود-که یکی از استان های با بیشترین درصد بیکاری است- را در چرخیدن چرخ آن کارخانه بدانند، بدون نیاز به ابطال هیچ مصوبه ای، خود اجازه ورود و تردد این خودروها را نخواهند داد.

6-  دیوان عدالت اداری اخیرا در خصوص بخشنامه اولیه استاندار خوزستان حکم ابطال صادر نموده و استانداری خوزستان هم پاسخی در این زمینه ارایه داده است. این نوشته قصد ورود به این دعوای حقوقی  را ندارد، اما به حق باید گفت که دیوان عدالت اداری یکی از کارآمدترین و سالم ترین نهادهای حاکمیتی کشور بوده که همیشه با کمترین حاشیه و با قاطعیت و سلامت تمام کار خود را انجام داده است. شاید اگر ما در کنار این دیوان، دیوان عدالت توسعه صنعتی، دیوان عدالت توزیع امکانات، دیوان عدالت توزیع مدیریت¬های مهم و دیوان عدالت توزیع منابع آب هم می¬داشتیم شاهد این همه تبعیض و احساس تبعیض در بین استان های کشور نبودیم.

7-  با توجه با اینکه ناقوس مرگ نفت چند صباحی است به صدا درآمده- هرچند مسولین پنبه در گوش و سر در برف به این مساله بی اعتنا هستند- خوزستان نیازمند ایجاد جذابیت برای سرمایه گذاری است تا با رهایی از اقتصاد تک محصولی ویرانگر در جهت کاهش فقر روزافزون و بیکاری دامنه دار حرکتی شتابان را آغاز نماید. اقدامی که در خصوص خودروهای اروندی انجام شد اقدامی بسیار کوچک در جهت ایجاد جذابیت است و شایسته آن است که همه پشتیبان این تصمیم درست استانداری خوزستان باشیم اگر می خواهیم در فردای بدون نفت  در این استان زندگی کنیم.