قاسم منصور آل كثیر: با اینکه مدیرکل دامپزشکی استان خوزستان در اسفند ماه گذشته اعلام کرد باید تا پایان سال ۹۴ بیماری تب برفکی را در استان خنثی کنیم اما همچنان شاهد درو شدن دام های بسیاری از روستاییان شمال خوزستان هستیم .
مدیرکل دامپزشکی خوزستان می گوید: از شهریور ماه پارسال پیش بینی بیماری تب برفکی و هشدار لازم به دامداران و دستگاههای ذیربط داده شده بود اما با ورود دام های عشایر از استان های شمالی، ایمنی استان شکست خورد و بخش اعظمی از دام های خوزستان تلف شدند که بدون تردید تبعات این اتفاق را امسال در بازار گوشت استان می بینیم.
سوالات دامداران
دامداران می گویند چرا دولت نسبت به سرنوشت تولید و تولیدکننده تا این حد بی تفاوت است؟ دامداران اعم از صنعتی و سنتی و مولد شیر و یا مولد گوشت همگی در چند سال گذشته و به ویژه در سال ۱۳۹۴ در سراشیبی سقوط و زیاندهی شدید غوطه ور شدند.
آنها معتقدند بهره بانکی ۲۱ درصد به بالا، قطع یارانه دام، نرخ شیر پایین تر از حتی نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار، کاهش نرخ گوشت و بهای تصاعدی دارو و واکسنها، دامداران خوزستان را درمانده کرده است که در آیندهای نزدیک دسته جمعی به خیل بیکاران بدهکار خواهند پیوست.
بعضی دامداران ضمن ابراز نگرانی می گویند دامپزشکی الزاما میبایست کل گله دامی کشور را واکسینه میکرد اما دامپزشکی اعلام کرده که فقط ۱۸ میلیون دام ایران را در ۶ ماه اخیر واکسینه تب برفکی چند سویه کرده است. بنابراین باید دامهایی که واکسینه نشده و تلفات دادهاند و نیز دامهایی که به رغم واکسینه شدن به صورت خفیف درگیر بیماری شده و متحمل تلفات و خسارات شدهاند، مشمول دریافت خسارت شوند.
روند مایه کوبی تب برفکی تا پایان فروردین
پیرو مشکل شیوع تب برفکی در کشور و خصوصا استان خوزستان معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور روز چهارشنبه، ۱۱ فروردین ماه جاری اعلامیه ای منتشر کرد که در آن بر لزوم واکسیناسیون علیه تب برفکی تا پایان فروردین ماه تاکید شد.
بر اساس این اعلامیه از ابتدای دی ماه ۹۴ بیش از ۲۷ میلیون راس دام در کشور واکسیناسیون شدند. دکتر جمال الدین جاویدی معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور اعلام کرد: روند مایه کوبی تب برفکی در جمعیت دامی با اولویت دامهای عشایری تا پایان فروردین ماه تداوم خواهد داشت.
جمال الدین جاویدی معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور در ۱۱ فروردین ماه با اعلام این خبر افزود: از ابتدای دی ماه ۹۴ تاکنون بیش از ۲۴ میلیون و ۴۰۰ هزار راس گوسفند و بز مناطق عشایری و مناطق روستایی دارای تراکم بالای دام واقع در بیش از ۱۳ هزار واحد اپیدمیولوژیک و همچنین حدود دو میلیون و ۹۰۰ هزار راس گاو و گوساله در نواحی پر خطر و اطراف کانونهای بیماری موجود در ۱۸ هزار واحد اپیدمیولوژیک گاوی، تحت پوشش مایه کوبی قرار گرفته است.
معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور تصریح کرد: با توجه به ضرورت برنامه ریزی به منظور اجرای فاز بهاره واکسیناسیون تب برفکی و لزوم جمع بندی عملیات در جمعیت دامی حساس مایه کوبی شده و در حال مایه کوبی، روند مایه کوبی تب برفکی در جمعیت دامی با اولویت دامهای عشایری تا پایان فروردین ماه تداوم خواهد داشت. لذا از تمامی ادارات و شبکه های دامپزشکی، مراکز مایه کوبی بخش خصوصی و دولتی و ... درخواست می شود تا پایان فروردین ماه سال جاری نسبت به اتمام برنامه واکسیناسیون در مناطق و نواحی حساس و پرخطر اقدام كنند.
دامداری که سکته کرد
اهالی روستاهای شمال استان در خصوص نبود واکسن برای دام ها ابراز نگرانی می کنند. یکی از این دامداران از روستای عین شهرستان شوش در گفتگو با خبرنگار مهر می گوید: طی این هفته حدود ۲۰ راس دام در این روستا تلف شد و هر بار از مسئولان مربوطه در شوش درخواست واکسن می کنیم كه می گویند، نداریم در حالی كه همین واکسن در بازار آزاد دزفول به قیمت های گران، فروش می رود.
یکی دیگر از اهالی روستای بیت اسماعیل غانم از بخش شاوور گفت: تعدادی از دام های دامداران روستایمان تلف شدند و این اتفاق باعث شد تا یکی از دامداران از شدت ناراحتی سکته کند و هم اکنون در بیمارستان بستری است.
ابوعلی به واسطه دامداری ارتزاق می کند و منبع درآمدش از طریق دام هایش است. دام هایی که روزانه بیش از نیمی از وقتش را برای آنها صرف می کند و به قول خودش همچون فرزندانش آنها را دوست دارد. صبح یک روز وقتی ابوعلی به سمت دام هایش می رود تا به آنها علوفه بدهد با صحنه دلخراشی مواجه می شود، او لاشه حیواناتش را می بیند. تب برفکی همه دام های ابوعلی را تلف کرد. پس از چند روز اهالی روستا با خبر می شوند که ابوعلی از شدت ناراحتی سکته کرده و در بیمارستان بستری شده است.
سرازیری تب برفکی از شمال به جنوب
روند شیوع بیماری تب برفکی که به گفته مسئولان تنها در شمال خوزستان بود به دام های دشت آزادگان نیز رسید. ر
ئیس اداره دامپزشکی دشت آزادگان در گفتگو با خبرنگار مهر از واکسیناسیون ۷۸ هزار و ۱۶۳ رأس دام سبک و سنگین علیه بیماری تب برفکی طی سال ۱۳۹۴ در آن شهرستان خبر داد.
ناصر عساکره اظهار كرد: بیماری تب برفکی یک بیماری ویروسی واگیردار و مسری در جمعیت دامی است و باعث ایجاد تلفات در دام های جوان و کاهش تولید در دام های بالغ و خسارت اقتصادی زیاد برای دامداران می شود.
وی افزود: در راستای پیشگیری و کنترل بیماری تب برفکی، اداره دامپزشکی دشت آزادگان علاوه بر برگزاری کلاس های آموزشی برای دامداران و آموزش اصول بهداشتی و قرنطینه ای لازم برای جلوگیری از سرایت و انتشار بیماری، اقدام به واکسیناسیون بخش عمده ای از جمعیت دامی شهرستان طی سال ۱۳۹۴ كرد.
رئیس اداره دامپزشکی دشت آزادگان با تأکید بر رعایت اصول بهداشتی و قرنطینهای حمل و نقل دام و خودداری دامداران از تردد غیر مجاز دام، اعلام کرد: واکسیناسیون توام با اقدامات بهداشتی می تواند در پیشگیری از بیماری موثر باشد.
اسماعیل جلیلی نماینده مردم مسجدسلیمان در مجلس و سید شکر خدا موسوی نماینده مردم اهواز نیز در مجلس شورای اسلامی قبل از تعطیلات طی تذکری به وزیر جهاد کشاورزی از او خواستند تا به مسئله تب برفکی دامها رسیدگی کند.
کاهش شدید تولید واکسن
مصطفی کنارکوهی مدیرکل دامپزشکی استان خوزستان نبز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه یکی از مهمترین راه های پیشگیری از این بیماری واکسیناسیون است، گفت: استان خوزستان برای مایه کوبی دامهای هدف خود نیاز به ۴/۵ میلیون دوز واکسن و برای پاکسازی دامهای خوزستان نیاز به حدود ۹ میلیارد ریال اعتبار دارد.
وی افزود: با توجه به بررسی های اپیدمیولوژیک به عمل آمده در استان از شهریور ماه پارسال پیش بینی بیماری تب برفکی و هشدار لازم به دامداران و دستگاههای ذیربط داده شده بود. همچنین درصدی از واکسن مورد نیاز با همکاری استانی و بخش دیگر از طریق سازمان دامپزشکی کشور تامین شد و انجام واکسیناسیون دامها بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته، به همین دلیل توانسته ایم تا حدودی از شیوع بیشتر بیماری در استان جلوگیری کنیم.
مدیرکل دامپزشکی خوزستان عنوان كرد: ما تامین کننده و تولیدکننده واکسن نیستیم بلکه فقط یک اداره خدماتی هستیم که میبایست مواد اولیه خدمات رسانی در اختیارمان قرار گیرد تا آن را به نحو مقتضی و از راه مناسب به دست دامدار و در نهایت به بدن دام برسانیم تا بتوانیم بخشی از مایحتاج دامداران برای تولید پایدار را تامین کنیم.
كناركوهی بیان كرد: از پارسال، ارگان تامین کننده واکسن به هر دلیلی که به خودشان مربوط است، میزان تولید واکسن را به حداقل رساند اما این امر به این معنا نخواهد بود که سازمان دامپزشکی دست روی دست گذاشته و با توجه به وظیفه حرفهای خود، شاهد تلفات است. بر همین اساس راههای مختلفی بررسی شده و در نهایت در سازمان دامپزشکی به این نتیجه رسیده شد که به دلیل کاهش تولید در کشور و اینکه مشکل خاصی به وجود نیاید اقدام به واردات واکسن و دادن مجوز واحدهای تولید واکسن در کشور کردند.
وی ادامه داد: تنها راه مقابله با تب برفکی واکسن نیست و دامداران باید دو نکته اساسی را در این زمینه رعایت کنند. مورد اول استفاده درست از مواد ضدعفونی کننده و شست و شو دهنده محلهای زخمها و اماکن دامی است و مورد دوم موضوع تردد دامها است، به هر میزانی که تردد دام که شامل خرید و فروش میشود، حتی یک راس دام کمتر صورت گیرد، کنترل بهتری میتوانیم بر بیماری اعمال کنیم . البته توصیههای جانبی دیگری نیز وجود دارد که دامداران باید دامهای خود را حتما بیمه کنند.
پس از شیوع تب برفکی، هیچ کدام از مسئولان حاضر به دادن آمار نبودند. اما شواهد و سخنان مسئولان در خصوص افزایش شیوع تب برفکی در شمال استان نشان از تلفات بالای دام در این مناطق دارد.
مدیر جهاد کشاورزی شوش نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد تلفات دام های شوش گفت: تاکنون بسیاری از دام ها در خطر ابتلا به تب برفکی بودند و این بیماری توسط دام عشایر منتقل شد.
علیرضا ملک زاده افزود: به دلیل اینکه شرایط شهرستان شوش ویژه بود، از اکیپ های بخش خصوصی نیز در واکسینه کردن کمک گرفتیم و حدود هشت اکیپ شبانه روزی در شهرستان فعالیت کردند و هم اکنون تقریبا شیوع این بیماری کنترل شده است.
وی توضیح داد: تمام شهرستان درگیر این بیماری بود که بیشترین تلفات را در بخش فتح المبین داشتیم. اغلب دام های تازه متولد شده، کم سن و سال و سبک در تیررس این بیماری هستند.
مدیرکل دامپزشکی استان خوزستان در گفتگو با خبرنگار مهر به دلایل شیوع تب برفکی پرداخت و توضیح داد: هجوم شدید عشایر از شمال استان یکی از اصلی ترین دلایل شیوع این بیماری در استان است. البته واکسینه نکردن دام ها در استان های مبدا و بارندگی های اخیر نیز به شیوع بیماری در استانمان دامن زد.
مصطفی کنارکوهی افزود: ما پیش بینی کرده بودیم که احتمال ورود بیماری تب برفکی در استان وجود داشته باشد اما متاسفانه سد ایمنی مان شکست و نتوانستیم آن را مهار کنیم.
وی در پاسخ به اینکه آمار تلفات دام ها در شهرستان شوش بیش از یک هزار و ۱۰۰ راس دام است، توضیح داد: این آمار را نه رد می کنم و نه تائید می کنم اما متاسفانه قطعا تلفات داشتیم و فعلا توانستیم تا حدودی آن را کنترل کنیم.
مدیرکل دامپزشکی استان خوزستان با بیان اینکه مدیریت برنامه ریزی استان نیز وارد عمل شده است، افزود: دام هایی که بیمه هستند مشکلی ندارند اما مدیریت برنامه ریزی استان حتما برای دامهای تلف شده ای که بیمه نبودند برنامه ای برای جبران این تلفات در نظر میگیرد.
هم اکنون ۲۵ کانون تب برفکی که بیشتر در شمال استان هستند، شناسایی و برای بهبود وضعیت موجود ۹ میلیارد ریال اعتبار تخمین زده شده است. منابع غیر رسمی از تلف شدن بیش از یک هزار و ۱۰۰ دام در شهرستان شوش خبر می دهند .