منش دشمنی نظام جمهوری اسلامی ایران با نظام سلطه جهانی آن هم در دوران دو قطبی فضای سیاسی آن روزها ، از ابتدا با شعار نه شرقی و نه غربی بر همگان مشخص بود؛ با این وجود پس از استقرار نظام جمهوری اسلامی هنوز روابط دیپلماتیک ضعیفی میان این کشور و ابرقدرت سلطه گر ، باقی مانده بود.
به گزارش ایسنا، این نوع از رابطه میان ایران_آمریکا هم وجود داشت که پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان جوان انقلابی منسوب به دانشجویان پیرو خط امام(ره)، در آبان ماه سال1385 به طور کامل قطع شد. امام خمینی از تسخیر لانهی جاسوسی به عنوان انقلاب دوم ، پس از پیروزی جمهوری اسلامی مقابل نظام شاهنشاهی ، یاد کرد.
پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در ایران مسئولین وقت، کارمندان ساختمان موسوم به سفارت آمریکا در ایران را که بعد ها مشخص شد جاسوسان آمریکایی در خاک ایران بودند، دستگیر و زندانی کردند.
با همین اتفاق مسئولین ایرانی به اسناد جاسوسی آمریکایی ها و افکار براندازانهی آن ها علیه نظام نوپای جمهوری اسلامی دست یافتند. مشخص است که با لو رفتن این اسناد، نقشه های بلند مدت آمریکایییها و همرزمانشان نقش بر آب شد . پس از این حادثه آمریکایی ها که برای پیشبرد اهداف خود و آزادی دیپلماتهایشان نتوانسته بودند از طریق دیپلماسی زور و تهدید ، کاری انجام دهند، قصد کردند تا با حرکتی نظامی به مقصود خود برسند.
پنجم اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۹، شش ماه پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا، ارتش مردان آمریکایی به دستور رئیس جمهور وقت و حمایت سازمان های جاسوسی این کشور در عملیاتی به نام «دلتا» با هدف آزاد کردن 56 گروگان و ضربه زدن به پیکر نظام جمهوری اسلامی به سوی صحرای طبس حرکت کردند.
بعدها که جزئیات عملیات دلتا فاش شد، معلوم گشت قرار بوده است نظامیان آمریکایی با هلیکوپتر به سوی تهران حرکت کرده و در ورزشگاه امجدیه (شهید شیرودی) فرود آیند و سپس با لباس مبدل، به لانه جاسوسی آمریکا در تهران حمله کرده و گروگانها را آزاد کرده و از همین راه به طبس رفته و از آنجا با هواپیما از ایران خارج شوند.
۱۳۲ نظامی آمریکایی ، ماه ها برای این عملیات تمرین کرده بودند و عملیات های مشابهی را انجام دادند تا مطمئن شوند می توانند عملیات« دلتا» را با موفقیت به پایان برسانند. آنها قصد داشتند تا این عملیات را با هشت هلیکوپتر و سه هواپیمای باربری هرکولس 130C انجام دهند که تمامی این وسایل به دلایل گوناگونی از بین رفت.
در ابتدای ورود به حریم هوایی ایران یکی از هلیکوپترها در ۱۲۰ کیلومتری شهر "راور کرمان" دچار نقص فنی شد و فرود آمد. نظامیان سوار بر آن، به هلیکوپتر دیگری منتقل شدند که آن هم دچار نقص فنی شد. در ادامه ۶ هواپیما و ۶ هلیکوپتر دیگر به طبس می آیند که در حال سوختگیری یکی دیگر از شش هلیکوپتر باقی مانده هم دچار نقص فنی می شود .
با وجود این اتفاق ها، کارتر رئیس جمهور وقت دستور بازگشت نیروهای نظامی را صادر می کند؛ اما هنگام برخاستن هواپیماها و هلیکوپترها طوفان شن در طبس آغاز می شود و یکی از هواپیماهای سی۱۳۰ و یک هلیکوپتر سیاچ-۵۳ به هم بر خورد کرده و هر دو آتش میگیرند. در این حادثه ۸ نفر از نیروهای آمریکایی در آتش سوختند و باقیمانده نیروها خود را به ناو «نیمیتز» رساندند. در حالی طوفان شن در طبس آغاز شد که سازمان هواشناسی آمریکا به ارتشیان متجاوز اطمینان داده بود که هوای ایران در آن روزها بویژه در طبس هوایی صاف و آفتابی است.
روزنامه کیهان در روز ششم اردیبهشت ۵۹ ضمن چاپ اسامی هشت کماندوی کشته شده ارتش آمریکا به نقل از آیتالله مهدوی کنی، سرپرست وزارت کشور نوشت: آنچه مسلم است گروگانگیری شخصیتهای ایرانی در راس برنامه تفنگداران متجاوز نیروی دریایی آمریکا بوده و سپس آنها قصد داشتند نسبت به آزاد کردن گروگانها اقدام کنند. پس از انتشار این خبر ایرانیان این شکست آمریکایی را امری الهی در راه شکست ظلم بر حق خواندند.
با انتشاراین خبر رسانه های جهانی علیه حملهی تجاوزگرانهی امریکایی ها موضع گرفتند و تا ماها به دنبال فاش کردن جزئیات دیگری از این حادثه بودند. شوروی قطب مقابل آمریکا در آن دوران هم این حمله را محکوم کرد و حتی برخی سیاستمداران همچون رهبر لیبی اخراج آمریکا از سازمان ملل متحد را خواستار شدند.
حامیان آمریکایی از کهنه بودن وسیله های هوایی استفاده شده در این عملیات انتقاد می کردند و عقیده داشتند که اگر در این عملیات از وسایل جدیدتر و امن تری استفاده می کردند این جریان با شکست رو به رو نمی شد.
در ادامه آمریکایی ها مدعی شدند که کاخ سفید همان زمان برای توقف عملیات، از سوی کرملین تحت فشار بود.ادعا شده است که کارتر رییسجمهور، هارولد براون وزیر دفاع، هامیلتون جردن رییس ستاد کاخ سفید و برژینسکی مشاور امنیت ملی تنها کسانی بودند که در آمریکا از این عملیات خبر داشتند. که جیمی کارتر، رییسجمهوری آمریکا شکست این عملیات مداخلهجویانه را اعلام کرد و وزیر امور خارجه آمریکا که از ابتدا با عملیات «دلتا» مخالفت کرده بود از سمت خود استعفا داد.حتی در روز هفتم اردیبهشت، روزنامه کیهان از قول سرلشکر امیربهمن باقری، فرمانده نیروی هوایی جمهوری اسلامی از شرکت گروهی از افسران فراری ارتش شاهنشاهی در حمله نظامی آمریکا خبر داد.
حضرت آیت الله خامنهای در خطبههای نماز جمعه تهران آن سال ، از مسألهی شکست آمریکا در تجاوز به خاک ایران در صحرای طبس به عنوان نمونهای از تحقق سنت الهی «از بین رفتن امپراتوریهای ظالم» یادکردند و با تشریح نمونههای تاریخی دیگر از تحقق این سنت الهی، فرمودند: ملت ایران باطل را به دست حق و به بازوی نیرومند حق در خواهد کوبید.