چرا هزینه تولید آب معدنی در ایران گران است؟

 محمد حسین ادیب، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه اصفهان در برنامه تلویزیونی روزآمد که از شبکه پنج سیما پخش می شود در رابطه با پایین بودن کارایی اقتصاد ایران در بخش دولتی و خصوصی توضیح داد.

به گزارش تابناک ادیب در تحلیلی به بررسی وضعیت درآمدهای نفتی پرداخت و گفت:« درآمد نفت تفاوت چندانی نکرده اما چه اتفاقی افتاده است؟ قطعا مشکل در سقوط قیمت نفت نیست. 1000 متر مکعب گاز معادل شش بشکه نفت ارزش حرارتی دارد. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که روزانه 7 میلیون بشکه نفت و گاز تولید می شود و اگر این مقدار را ضرب در قیمت 110 دلاری 18 ماه قبل کنیم که نفت سقوط نکرده بود سالی 240 میلیارد دلار درآمد نفتی داشتیم. بنابراین 240 میلیارد دلار ارزش انرژی بود که در کشور تولید شد. از سوی دیگر سازمان تجارت جهانی آماری منتشر کرده که بر اساس آن سود صادرات 10 درصد است. بنابراین چین که اعلام کرد سال گذشته2 هزار و 300 میلیارد دلار داشته، سود صادرات آن 230 میلیارد دلار است. ایران هم در یک دوره طولانی معادل ارزش افزوده صادرات چین از محل درآمدهای نفت و گاز درآمد داشت.»

او ادامه داد:« چطور ممکن است کشوری که معادل ارزش افزوده صادرات چین، ارزش نفت و گاز تولیدی دارد بگویم مشکل تجارت داریم؟ مشکل در سقوط قیمت نفت نیست. مشکل اینجاست که از این 7 میلیون بشکه یک میلیون آن را صادر کردیم و قسمت عمده 6 میلیون بشکه مابقی را دود کردیم. بهره وری در ایران پایین است. اساس بنده حرف من این است. مشکل کشور ما پایین بودن بهره وری است. مشکل بخش خصوصی و دولتی یکی است.»

این تحلیل گر مسائل اقتصادی در رابطه با راه حل این شرایط نیز به ناکارآمدی اقتصادی در دو بخش دولتی و خصوصی اشاره کرد و چنین وضعیتی را اینگونه تشریح کرد:« راه حل بسیار ساده است و بهره وری باید افزایش پیدا کند. تعداد پرسنل دولتی 4 میلیون نفر است و تعداد بازنشستگان 4 و نیم میلیون نفر هستند. بنابراین  8 و نیم میلیون نفر آخر ماه از دولت حقوق می گیرند. از آن 4 میلیون نفری که سر کار هستند معادل یک میلیون نفر کار می کنند. یعنی ما ابتدای هر ماه به 8 و نیم میلیون نفر حقوق می دهیم که به اندازه یک میلیون نفر کار می کنند. یعنی بهره وری در نهاد دولت پایین است. ممکن است بگوییم بخش خصوصی مان کارآمد است منتها می خواهم بگویم بخش خصوصی مان هم بهره وری و کارآمدی آن بیشتر از دولت نیست. به طور مثال در بخش کشاورزی، کشاورز ما سه برابر عرف دنیا آب مصرف می کند و محصولی که به دست می آورد یک چهارم عرف دنیاست. یعنی بازدهی یک دوازدهم است. کشاورز مان هم بهره وری آن در حد دولت است. ممکن است بگویید تولید مان کارآمد است. 80 درصد صنایع دنیا تکنولوژی موج سومی دارند و 20 درصد موج تکنولوژی چهارم دارند. 90 درصد تکنولوژی در ایران موج دومی است. موج دومی چه کار می کند؟ مواد اولیه ای که صنایع موج سوم استفاده می کنند 50 درصد از صنایع موج دومی کمتر است.»

ادیب افزود:« این بطری های آب معدنی که استفاده می کنیم در ایران وزنی معادل 17 گرم دارد اما در ترکیه با تکنولوژی موج سوم ده گرم تولید می شود. 90 درصد صنایع ما مصرف مواد شان اینطور است. راه حل خیلی روشن است. راه حل کلان این است که بهره وری بالا برود. در حوزه تولید راه حل این است که تکنولوژی به روز شود. اگر نوسازی تکنولوژی در ایران در دستور کار قرار نگیرد قوی ترین مدیریت عالم را که داشته باشیم نمی توانیم جنسی را بیشتر از 50 درصد مواد تولید کنیم و بتوانیم از نظر قیمتی رقابت کنیم.»