رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان اینکه منشأ علم پزشکی در جهان به ایران اسلامی باز میگردد، گفت: باید به میراث معنوی خود اهتمام ویژه داشته باشیم و با خودباوری هویت خود را دوباره زنده کنیم.
دکتر اسماعیل ایدنی در مراسم افتتاحیه اولین کنگره ملی حکمت و خرد جندیشاپور و بزرگداشت حکیم علی بن عباس اهوازی که امروز، 28 اردیبهشتماه در تالار شهدای دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز برگزار شد، اظهار کرد: اگر امروز در عرصه فرهنگ به شرایط جهانی نگاهی کنیم میبینیم پس از پایان عصر دو قطبی، گفتمان جدیدی به نام جهانیشدن (Globalization) مطرح شده است که با نفی هویت ملی و فرهنگی هر حوزه، یک دهکده جهانی را مطرح کرد.
وی با بیان اینکه امروزه پس از گذشته 20 سال از این گفتمان بازگشت به هویتهای ملی و منطقهای بیش از پیش روشن شده است، گفت: شاید بخشی از واکنشهای تندی که در فرهنگهای مختلف جهان به شکل غربستیزی میبینیم، مقابلهای با این گفتمان بوده است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز با اشاره به اینکه ایران پیشینه فرهنگی ارزشمندی دارد، افزود: میراث فرهنگی در 2 بخش عمده مادی و ملموس و معنوی و غیرملموس تعریف میشوند. هنگامی که درباره میراث ایران صحبت میشود صحبت ما اغلب معطوف به میراث ملموس است و کمتر به میراث ناملموس توجه شده است.
ایدنی ادامه داد: ما گنجینه گهرباری از میراث ناملموس داریم؛ از خصوصیات فرهنگی، آداب تا تاریخ علم میراث ناملموس فرهنگی ما را تشکیل میدهند که باید اهتمام ویژهای به این بخشها داشته باشیم. تاریخ جندیشاپور بهعنوان نمودی از میراث ناملموس نشان میدهد که سرمایه گرانقدری وجود دارد که میتواند منشأ هویتیابی و اعلام استقلال معنوی و فرهنگی ما در مقابل این موج سهمگین فرهنگی ناآشنا با خصوصیات ملت ما باشد که بسیاری از آسیبهای اجتماعی کشورهای در حال توسعه ناشی از آن است.
وی با بیان اینکه هدف از این کنگره ایجاد بستری برای بازگشت به هویت اصلی و آگاهی از این سرچشمه تاریخ ایرانیاسلامی علم است، عنوان کرد: نباید در این خصوص دچار خودباختگی شویم؛ با نگاهی به بیمارستان جندیشاپور و ... ویژگیهای خاصی را میبینیم که نشان میدهد چه گنجینههایی در اختیار داریم درحالیکه امروز در کشور افرادی هستند که در علوم جدید دچار خودباختگی شدهاند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز گفت: اولین ویژگی بیمارستان باستانی جندیشاپور دادوستد علم بود؛ مرزهای تبادل علمی در جهان باید بهگونهای باشد که امکان تبادل دانش را فراهم کند چراکه نمیتوان از یک جامعه بسته انتظار تعالی علم را داشت. یکی از ویژگیهای فرهنگی ما این است که تعامل و دادوستد علمی و فرهنگی را با جهان انجام میدهیم در عین اینکه میتوانیم هویت فرهنگی خود را حفظ کنیم؛ باید بر این موضوع تأکید ویژهای شود.
ایدنی تصریح کرد: یکی از ویژگیهای افرادی مانند علی بن عباس اهوازی، ابن سینا و رازی نگاه تجربهگرایانه به یافتههایی است که برخاسته از آیات است. آیاتی که ما را به بررسی پدیدهها سفارش میکنند و تنها کسانی از عهده این کار بر میآیند که صاحبنظر هستند. توصیه دانشمندان مراجعه به هستی و پدیدههای طبیعی است. رازی معیار خطرپذیری در گفتمان نظری را بسیار بیشتر از مسائل تجربی میبیند و معتقد است که هیچ مطلبی نزد ما مورد اطمینان نخواهد بود مگر با تجربه و آزمایش.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندیشاپور اهواز ادامه داد: از این منظر سدی که در طول تاریخ ناشی از بینش ارسطویی برای سالیان متمادی بر اروپا ایجاد شده بود، مانع از پیشرفت علمی اروپا میشد؛ هنگامی که تفکراتی برخاسته از فرهنگ و تمدن اسلامی به غرب ورود پیدا کرد، منشأ تحولات بسیاری در تولید علم شد.
ایدنی گفت: نگاهی دیگر علمآفرینی است که در تاریخ پزشکی ما وجود دارد و سالیان سال کتب ابن سینا و علی بن عباس اهوازی در دانشکدههای پزشکی دنیا مورد تدریس قرار میگرفت. امروز باید تلاش کنیم که از قافله تولید علم عقب نمانیم. تحقیقات نشان دادهاند در خاورمیانه شرقی ایران کشوری پیشرو در زمینهی تولید علم و علوم پزشکی است و این در حالی است که ایران همواره درگیر تهدیدات بوده است.
وی بیان کرد: این کنگره فرصتی است برای کسانی که در زمینهی تاریخ پزشکی و علم دغدغه بازآفرینی هویت پزشکی را دارند تا نشان دهند که منشأ علم پزشکی در جهان به ما باز میگردد؛ ما باید به خودباروی برسیم که میتوانیم این هویت را دوباره زنده کنیم.