نابودی سوریه در طول پنج سال جنگ برابر با تمام جنگهای داخلی است که طی یک سده گذشته رخ داده است؛ تمامی شهرهای کوچک با خاک یکسان شدهاند، جادهها و خطوط آب رسانی قطع شدهاند، مدارس و بیمارستانها رو به ویرانیاند، میلیونها تن کشته و آواره شدهاند و یک اقتصاد 60 میلیارد دلاری از بین رفته است.
به گزارش ایسنا، نشریه اینترنتی ایندیپندنت در گزارشی به میزان تخریبی پرداخته است که سوریه طی این جنگ داخلی متحمل شده است و حالا ثروتمندان این کشور در سایر کشورهای جهان جنگ را به انتظار پایان نشستهاند تا به وطن برگردند و آن را از نو بسازند. در این گزارش آمده است: هنوز با وجود ادامه جنگ در ششمین سالش و بمباران مناطق تحت کنترل مخالفان که حالا جایشان را به بمباران مناطق تحت کنترل دولت دادهاند، چشمانداز بازسازی کشور از رویای ولید زعبی، سرمایهگذار مسکن سوری پاک نشده است.
زعبی 51 ساله در حالی که در کافه هتلی در دبی نشسته است، میگوید: زمانی که ثبات داشته باشید همه چیز آسان است.
او به مذاکرات ژنو که بخشی از آن بوده است اشاره میکند و آن را یک "فیلم" توصیف میکند: زمانی که رشد از سر گرفته شود و مردم شروع به کار کنند شما در مسیر درست قرار گرفتهاید.
این در حالی است که تنها خوشبینترین سیاستمداران برای جنگ سوریه پایانی صلحآمیز پیشبینی میکنند. اما اگر این اتفاق بیفتد، این کشور به ثروتمندان خود نیاز دارد تا اقدامات بازسازی و اقتصادی را پیش از سرمایهگذاری شرکتهای خارجی پیش ببرند. بر اساس برآوردها حدود 200 میلیارد دلار برای بازسازی اقتصاد سوریه به سطح پیش از جنگ، لازم است.
برای بازسازی اقتصاد سوریه چندین تن از فوق ثروتمندان سوری هستند که میتوانند در این امر نقشی را ایفا کنند.
زعبی، یکی از اعضای کمیته عالی مذاکرات با سازمان ملل است که با بشار اسد، رییسجمهور سوریه مخالف است.
علاوه بر زعبی، ایمن اسفاری 57 ساله هم از سوریهایی است که برای بازسازی این کشور میتوان روی کمک او حساب کرد. اسفاری مدیر عامل یک شرکت خدمات نفتی در لندن است. پس از او نیز میتوان از انبیل کوزبری 79 ساله که مدیر یک شرکت تولیدکننده کاغذ در وین است به عنوان یکی از گزینههای کمک رسانی برای بازسازی سوریه یاد کرد.
اسفاری نیز یکی از مخالفان دولت بشار است و اما کوزبری زمانی با خاندان حاکم اسد روابط تجاری داشته است. اسفاری ترجیح داده است تا درباره احتمال حضورش در بازسازی سوریه اظهارنظر نکند اما کوزبری میگوید، آماده است تا در جنبههای بشردوستانه به بازسازی کشورش کمک کند.
سامر عبود، استاد مطالعات تاریخ و سیاست در دانشگاه آرکادیا درباره این کمکها میگوید: این سرمایهگذاران به روند بازسازی مشروعیت بی حد و حصری میدهند.
ثروت و تاثیر احتمالی این افراد ذهن را به یاد رفیق حریری، نخستوزیر فقید میلیاردر لبنان میاندازد که پس از 15 سال از پایان جنگ داخلی در این کشور بازسازی بیروت و بقیه کشور را آغاز کرد.
از زمان آغاز درگیریها در سوریه تاکنون دست کم 280 هزار تن کشته شدهاند، نیمی از جمعیت سوریه از خانههای خود گریختهاند و حدود 80 میلیارد دلار از ثروت این کشور از بین رفته است. در این میان دسترسی به توافق صلح پیش از ضربالاجلهای مختلف در بحران این کشور هر روز غیرممکنتر به نظر میآید. اما همواره نشانهای از احتمال برقراری آرامش وجود داد که مذاکرات را به بزرگترین اقدام مورد نیاز برای حل این بحران تبدیل کرده است.
اسفاری معتقد است، تنها راه حل بحران سوریه دوران بلندمدت انتقال قدرت است. وی در مصاحبه ماه دسامبر خود با شبکه خبری بیبیسی کشورش را " بیماری " توصیف کرده بود که خونریزی میکند و در حال مرگ است و اگر مردم یک دوران انتقالی قابل اعتماد را پیش پای خود ببینند شاید بتوان گفت که هنوز تا پایان راهی مانده است.
وی تاکید کرده بود که نه دولت و نه مخالفان دیگر مشروعیت لازم سیاسی را ندارند. اما نمیتوان گفت که با رفتن اسد سوریه بهشت میشود.
اسفاری همچنین از سوریهایی چون خودش یاد کرده بود که اکنون در خارج از کشورشان به سرمیبرند و برای سرمایهگذاری حاضرند به کشورشان بازگردند.
کوزبری که در دوران پیش از جنگ با خانواده اسد همکاری تجاری داشته اما نسبت به اسفاری موضعی بیطرفانهتر دارد. او میگوید، سوریه به کارآفرینان پیشگام و نترسی نیاز دارد که تمایل دارند مخاطرات محاسبه شده بازسازی کشور را به گردن بگیرند.
زعبی، مهندس عمرانی که در دهه 80 کشورش را برای کاری در دبی ترک کرده بود اما میگوید، پایان جنگ برای بازگشت سوریها به کشورشان کافی نیست بلکه باید دولتی شفاف و متعهد به قانون روی کار بیاید که آنها برای بازگشت خود اطمینان یابند.
وی توضیح میدهد: پس از آن اولویت ساخت مدارس و موسسات پزشکی و بهداشتی برای میلیونها کودکی است که بدون مدرسه ماندهاند و جنگ تاثیرات متعددی در تواناییهای آنها داشته است.
زعبی میگوید: آنهایی که زمان آغاز جنگ 10 ساله بودند اکنون 15 سال دارند و برخی از آنها غیر از کشتار و خون در اطراف خود ندیدهاند. ما چه توقعی میتوانیم از آنها داشته باشیم؟ چگونه با آنها برخورد خواهیم کرد؟