در دیدگاه اسلامی، مال و دارایی مۆمن و گاهی اموال دیگران محترم است ومصونیت دارد و اتلاف و تجاوز در آن مجاز نیست. بنابراین، اگر كسی از راه ربا، رشوه، فریبكاری، سرقت و بالاخره هرگونه تصرف نامشروع، مالی را از كسی خورده باشد، باید به تحصیل رضایت صاحب مال و یا باز پس دادن آن مال اقدام نماید.

شاید با توجه به تعریف بالا، اکثر ما خود را مصون از عدم احترام به مال مردم بدانیم. ولی واقعآ این گونه است؟! دیروز در جاده ساحلی شهید فهمیده برای رفتن به منزل حاج لفته منصوری با ترافیک سنگینی مواجه شدم بطوریکه 200 متر از مسیر را در مدت 15 دقیقه طی کردم.علت ترافیک نه سانحه رانندگی بود و نه عبور و مرور عابر پیاده. فقط و فقط پارک یک خودروی پژو 405 دودی در گلوگاه مسیر و زیر تابلوی پارک ممنوع بود. خوشبختانه یا متأسفانه صاحب خودرو ، مأمور راهنمایی و رانندگی و جرثقیل حمل خوردرو هر سه در محل حضور داشتند و مأمور اصرار بر انتقال خودرو به پارکینگ راهنمایی و رانندگی داشت. از طرفی صاحب خودرو در محل حضور داشت و به هر دلیل واهی برای پارک خود در محل پارک مطلقآ ممنوع حق را بر جانب خود میدانست.

طبق قانون نیز در صورت حضور راننده خودرو، مآمور حق حمل خودرو را ندارد. این رفتار راننده پژو بی احترامی به حداقل 150 خودرویی است که در ترافیک حضور داشتند. 150 خودرویی که باید با حداقل سوخت این مسیر را حداکثر در مدت 3 دقیقه طی میکردند، در مدت 15 دقیقه طی کردند و چون حرکت خودروها فقط با دنده یک بود، و اگر بطور متوسط هر ماشین یک لیتر سوخت مازاد مصرف کرده باشد و هر ماشین بطور متوسط 2 سرنشین داشته باشد، 150 لیتر بنزین و یا گاز و 3600 دقیقه زمان هدر رفته در ترافیک، صرف تصمیم غلط یک نفر شده است. آیا این عین تجاوز به حق الناس نیست؟! این فقط یک مثال عینی است که بنده به مدت 15 دقیقه درگیر آن بودم و بدان فکر میکردم.

متأسفانه در صنایع مختلف نیز همین گونه بحرانی است. خیلی از تصمیمات مدیران و رؤسا، صدمات ، خسارات و هزینه های سنگینی به بار می آورد که باعث هدر رفت انرژی و در کل سرمایه های ملی می شود که همگی آنها حق الناس است که دارد پایمال می شود.

2- احترام به جان مردم:

جان مسلمان از نظر اسلام حرمت خاصی دارد بنابراین هیچ كس نمی‌تواند به جان مسلمان، لطمه‌ای از قبیل ضرب و جرح وارد آورد یا با دادن غذای فاسد و مسموم و یا اعتیاد به مواد مخدر و یا هر چیز دیگری، سلامتی كسی را به خطر اندازد. بنابراین احترام به جان و بدن و سلامتی افراد، تا آن حدّ مورد اهمیت و مۆاخذه است كه حتی خداوند هم از آن صرف نظر نمی‌كند! امام علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: خداوند می‌فرماید: «به عزّت و جلال خودم سوگند، از ظلم هیچ ظالمی نخواهم گذشت، اگر چه به اندازه دست بر دست زدنی باشد، ‌یا با فشار دادن دستی از روی ستم، محقق شده باشد». (علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 6، ص 29 )

علاوه بر احترام و حرمت جسم و بدن دیگران، انسان نمی‌تواند با ترساندن و اندوهگین ساختن، آزردن و خلاصه هر گونه ضربه به اعصاب و روان دیگران موجبات ناراحتی آنان را فراهم نماید، ‌درغیر این صورت باید همه ضربه‌ها و خسارت‌های وارده را جبران نماید. و اگر چنین نكند، در دنیا و آخرت كیفر كردار ناروای خویش را خواهد دید.

با خبر شدیم به تازگی چهار نفر از هم استانی های ما در بیمارستان سینای اهواز، زیر دستگاه همودیالیز جان خود را از دست دادند و چهار خانواده را داغدار کردند. چندی پیش یک مورد مشابه در بیمارستان گلستان اهواز رخ داد. مدتی پیش در شرکت گروه ملی فولاد ایران نیز یک نفر به کام مرگ کشیده شد.چندین سال پیش در صنایع فولاد خوزستان بر اثر واژگونی پاتیل مذاب کارگری کشته شد، در فولاد کاویان نیز دو کارگر خدمات بر اثر گاز گرفتگی در چاه فاضلاب خفه شدند و خانواده هایشان دغدار عزیزانشان شدند. این حوادث همه نمونه هایی از حق الناس است که بر ذمه ارگان ها، شرکت ها و صاحبان صنایع و مشاغل است.

کسی که در پمپ بنزین سیگار روشن میکند و جان همگان را به خطر می اندازد و یا مسئولی که نیروی زیردستش را بدون هیچ گونه ایمنی در معرض خطر قرار می دهد و... همگی از مصادیق بی احترامی به جان مردم است. در کل میتوان گفت تخطی از قانون، تضییع حق الناس را به دنبال دارد.

3- حفظ آبروی دیگران و احترام به آن:

عرض و آبروی افراد هم، دارای حرمت و مصونیت فوق العاده‌ای است و از موارد حق الناس به شمار می‌آید. بنابراین انسان نمی‌تواند به وسیله غیبت، تهمت، افشاگری و هرگونه رفتار دیگری، به آبرو و حیثیت دیگری ضربه و آسیبی وارد نماید، زیرا در غیر این صورت مرتكب ظلم بزرگی در حق او شده كه باید به جبران آن بپردازد. چنان كه امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرماید: «مَن كسَرَ مۆمِناً فَعلَیْه جَبْرُهُ؛ هر كس حیثیت مۆمنی را بشكند، بر او واجب است كه آن را جبران نماید.» (علامه مجلسی، بحار الانوار، ج 22، ص 351 )

متاسفانه این روزها در شبکه های اجتماعی شاهد شایعات، فرافکنی ها، تهمت ها و... درباره چهره های علمی، فرهنگی و سیاسی هستیم که ناخواسته ما نیز درگیر آنها شده و بدان دامن زده و موجب تضییع حق الناس میشویم. پس بهتر است بر اعمال ، رفتار و کردار خود بیشتر دقت نظر به خرج دهیم تاحق الناسی در توشه آخرتمان سنگینی نکند چرا که حضرت امیرالمؤمنین علی (ع) می فرمایند: «جَعلَ الله سُبحانه حُقوقُ عبادِهِ مُقدّمةً علَی حُقُوقهِ فَمنْ قامَ بِحقُوقُ عبادالله كانَ ذلك مۆدّیاً الی القیامِ بِحقوقِ الله؛ خداوند حقوق بندگانش را مقدم بر حقوق خود قرار داده و كسی كه حقوق بندگانش را رعایت كند حقوق الهی را نیز رعایت خواهد كرد». (محمدی ری شهری، میزان الحكمة، ج 2، ص 480 )

این پیشامد ساده که هر روز ما با آن مواجه هستیم و به سادگی از کنار آن عبور میکنیم، موجب مطالعه و نگارش این مطلب شد تا شاید سقلمه ای باشد برای کسانی که دوست ندارند حق الناسی گردنشان بماند.

منابع:

1. اكبری، محمود، نگاهی به حق الناس، چاپ اول، قم، كتاب آشنا، 1368.

2. مكارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 3، چاپ بیستم، (بی‌جا)، دار الكتب الاسلامیه، 1371.

سایت اینترنتی porseman.org

سایت اینترنتی beytoote.com

برچسب ها: محمدرضا نجار ، حق الناس

X Share

Stumble Upon Delicious Cloob

Digg

نظرات بینندگان

غیر قابل انتشار: ۴

انتشار یافته: ۲

رضا

۰۰:۵۹ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۷

پاسخ

بسیار عالی.
لذت بردم.

کوثر منصوری

۱۸:۰۰ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۷

پاسخ

متأسفانه همه ی اینها مسائلی است که در جامعه ی امروز ما وجود دارد و به این دلیل که گفته و تکرار می شود که جامعه ی ما،جامعه ای اسلامی است،توسط اکثریت ناآگاه این معضلات به اسلام نسبت داده شده و به تدریج به عام جامعه تعمیم می یابد، لذا امید است مسئولین تنها درک درست از حق الناس نداشته باشند بلکه بدان عمل کنند و مراقب باشند حقی از مردم پایمال نشود چرا که حق الله را خدا می بخشد اما حق الناس را نه!!

تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شوشان است و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.

طراحی و تولید: ایران سامانه