امام علی (ع): كسى كه دانشى را زنده كند هرگز نميرد.
در سال 1366 / 1987، بقایای زنی جوان متعلق به عصر برنز در آچاوانیچ واقع در شمال اسکاتلند کشف شد. باستانشناسان، قدمت استخوانهای حفاری شده را 3700 سال تخمین زدند.
اکنون پژوهشگران توانستهاند چهره این زن را که با نام آوا شناخته میشود، بازسازی کنند. شواهد نشان میدهد این زن از تمدن بیکر بوده است. بیکر به فرهنگی باستانی اطلاق میشود که در اواسط همین دوره در اروپا فراگیر شد. مردمان بیکر را به دلیل مهارت در فلزکاری و سبک خاص سفالینههایشان میشناسند. به همراه بقایای آوا، یک جام و تعدادی دست ساخته دیگر نیز کشف شد. باستانشناسان در کمال شگفتی مشاهده کردند جسد این زن در یک گودال سنگی دفن شده بود، در حالی که طبق فرهنگ بیکر، دفن اجساد اغلب در گودالهای خاکی صورت میگرفته و روی مزار از سنگ قبر استفاده میشده است.
به دلیل سنگی بودن محل دفن، خارج کردن استخوانها مدت زیادی طول کشید. پژوهشگران معتقدند علت مرگ آوا نمیتواند ناگهانی بوده باشد، زیرا حفر گور سنگی در مدت کوتاه امکانپذیر نیست. از این رو، گمان میرود اطرفیان آوا، زمان تقریبی مرگش را میدانستند و از مدتی قبل، حفر گور سنگی را آغاز کرده بودند، اما پژوهشگران هنوز نمیدانند چرا این زن جوان در چنین گور ویژهای دفن شده است.
بازسازی چهره
بازسازی چهره آوا به دست هیو موریسون انجام شد. به دلیل این که تمام استخوانهای آرواره در دسترس نبود، موریسون بسختی توانست ابعاد آرواره را محاسبه کند. وی از طریق محاسبه حجم مینای دندان به اندازه ضخامت لبها رسید و سپس توانست عمق سایر بافتهای صورت را محاسبه کند. براساس طول درشتنی یا همان استخوان قلم پا، قد آوا حدود 167 سانتیمتر تخمین زده شد که نزدیک به میانگین قد زنان دوران مدرن است.
انجام مطالعات دقیق روی استخوانها و دندانها نشان داد آوا در زمان مرگ 18 تا 22 ساله بوده است، اما علت مرگ مشخص نشد. جالب است بدانید اغلب مردمان تمدن بیکر به براکیسفالی جزئی مبتلا بودند و جمجمههای گرد و کوتاه داشتند. در جمجمه آوا نیز ناهنجاریهایی دیده میشود که پژوهشگران ادعا میکنند در زمان تدفین به صورت عمدی ایجاد شدهاند. قسمت فوقانی و تحتانی جمجمه وی مسطح بوده و در قسمت پسِ سر مربعی شکل است. پژوهشگران هنوز نمیدانند چرا چنین تغییراتی در جمجمه اعمال شدهاند، اما با توجه به رسوم غیرمعمولی که در عصر برنز در جریان بوده است، هیچ یک از این علامت سوالها عجیب به نظر نمیرسد.
منبع: جام جم آنلاین