شوشان تولبار
آخرین اخبار
شوشان تولبار
کد خبر: ۴۶۸۶۷
تاریخ انتشار: ۲۷ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۲:۱۵
نوشتاری از محمد مالی / مرزهایی فراتر از تصورات امروزی و تقسیمات کشوری
باید این نام بزرگ به عنوان نشانه ای از سرمایه فعال اجتماعی مردم این دیار به خاطر سپرده شود....
  شوشان/ محمد مالی


این نوشتار، خروجیِ داخلی دارد؛ تا وقتی گذرِ شهروندان اهوازی در انتخاب مسیرهای خود به طولانی ترین شریان عبور درون شهری استان خوزستان، یعنی اتوبان آیت الله بهبهانی رسید، با افتخار برانند و یادشان باشد؛ نام این خیابان، فخری است برای آن ها که در ساحت این سرزمین می زیند و بر سفره تارک این دیار می نشینند.

آری؛ دامنه جغرافیای اهوازِ فرهنگی ـ بی هیچ شک و تردیدی ـ مرزهایی فراتر از تصورات امروزی و تقسیمات کشوری دارد. سحرِ صنعت و جادوی نفت، چنان غباری بر سرمایه های غنی و لایتناهی انسانی در این دیار افشانده که تو گویی گوهر اهوازی فقط اما زیر این شهر است؛ لاجرم باید کاوید تا به جوهره آن دست یازید؛ حال آن که چه بسیار قلّه هایی بر دشت علم، فرهنگ و هنر ایران زمین درخشیده اند که آب این دیار چشیده اند و رنج این خاک تفتیده کشیده اند.

هیهات! از صدقِ ناتمام این تلخ حدیث که آیا «سرّ دلبران» تنها باید اما در «حدیثِ دیگران» ثبت آید تا قدر و ارزش راستین خود بیابد! و مگر نه این که «کوه» بلند است، ایستاده و ستبر است ولیکن بنشسته در یک «گوشه» و تو باید تنها بصیر باشی و از دامن گاه دامنه و قعر دره، به سوی بالا؛ پله های ملاقات را یک به یک طی کنی و این همان «شدن» است؛ اعلاء رتبه ای که «آدمی» با مَرکَبِ آن از «جای» به «گاهی» رهنمون می شود.

سخن از «فرید زمان» و «وحید دوران» است: «میر سید علی بهبهانی».


کافی است؛ تنها در وصف او بگوییم: شاگرد «آخوند ملا محمد کاظم خراسانی» مولف «کفایه الاصول»، شاگرد «آیت الله سید محمد کاظم یزدی» مولف «عروه الوثقی».
هم او که هر وقت از نجف به ایران باز می گشت، مرحوم «آقا ضیاء الدین عراقی» می گفت: «علم از نجف رفت».

عالمی که «شیخ علی لاری» در بیان مقام علمی او چنین می گفت: «مباحثی که در نجف باز کرد به سوالات 50 ساله ما در درس شیخ علی کاظمینی که استاد بزرگ نجف بود، پاسخ گفت».

به فرموده امام راحل که در استخدام تعابیر و الفاظ به دقتِ وافر مشهور بود؛ «سیّد العلما».

راستی! چرا وجوه سیاسی این مجتهد متجزی؛ عامدانه نادیده گرفته می شود؟ او که وقتی از حضور برادران شاه در مجلسی به مناسبت وفات آیت الله بروجردی با خبر می شود و علاقه ایشان جهت ملاقات با خود را هم می داند، چنان امتنا می ورزد که «نجم الملک» به اجبار و از سرِ حیرت لب باز می کند که؛ «عالم به این می گویند؛ ما را آدم حساب نکرد»؛ آیا اعلامیه شجاعانه سال 42 او در اهواز منتشر نشد که؛ «مگر آیت الله خمینی چه عملی انجام داده‌؟ جز این‌که می‌خواسته است از حریم مقدس دین پشتیبانی نماید»؛ آیا خانه این مبارز نستوه، میعادگاه مدافعان حریّت در غوغای ضد استکباری سال های 40 تا 42 نبود؟ سخنان او در ستیزه با توحش صهیونیست ها در فلسطین مظلوم مگر از یاد می رود؟ آیا این او نبود که در واکنش به حمله ددمنشانه به فیضیه، خروشید و آرام نگرفت؟ آیا متن اعتراض او به تصویب نامه تشکیل انجمن‌های ایالتی و ولایتی در آبان 41، نمونه ای بُرّان از بیداری یک عالم آگاه نیست؟ مگر اثر درخشان «مصباح الهدایه فی اثبات الولایه»؛ جز انگاره ای در قالب استراتژی دفاع از حریم ولایت ارزیابی می توان کرد؟

به راستی! او تنها عالمی محصور در ابواب فقه، اصول و نحو و مباحثه نبود. معاش و دردِ مردم را از یاد نمی برد و گواه این سخن؛ مدارس، بیمارستان ها و مراکز آموزشی عام المنفعه ای است که در جای جای استان های جنوبی و مرکزی قابل رصد هستند. و این یعنی دینداری تجربه اندیشانه در کنار زهدی عارفانه و اندیشه ای حکیمانه.

حالا این اوست که در یکی از هجره های «درالعلم» غنوده است، گویی عالم وارسته ما می بایست در میانه کتاب ها و در نقطه کانونیِ میدان مباحثات می آرمید تا حقّ مطلب در باب این مداد مجسّم ادا می شد.

پرسش اساسی اما این است؛ آیا شاگردان این عالم عامل؛رسالتی که در برابر استاد خویش داشته اند به انجام رسانیده اند؟ آیا توصیه مرحوم «علی دوانی» در میان علمای اکبار اهوازی خریدار داشته است که؛ «بسیار به جاست که حضرات؛ درس خارج فقه و اصول خود را به صورت جدی تر در دارالعلم ادامه دهند»؛ آیا مردم شهر ستاره های ماندگار، اهواز سرافراز که از برکت وجود مزار مقدس ایشان نافع هستند، بر آستان او، چنان چه باید گذر کرده و بیش؛ این که او را شناخته و درک کرده اند؟

آری! تکرار می کنیم در اهواز اتوبانی به نام آیت الله بهبهانی وجود دارد. و این تنها یک نام گذاری ساده نیست. یک یادآوری و تذکر همیشگی است. باید این نام بزرگ به عنوان نشانه ای از سرمایه فعال اجتماعی مردم این دیار به خاطر سپرده شود. سرمایه ای که می تواند شعله ای نامیرا در چرخه تولید اندیشه و فکر ذیل گفتمان و هویت اهوازی و حتی مکتب اهواز بیافروزد. تا دیگر بیش از این شاهد غربتِ تلخِ سیّد العلما نباشیم.

نام:
ایمیل:
* نظر:
شوشان تولبار