مصاحبه اختصاصی شوشان با معاون اجرایی مؤسسه جهاد نصر/بومی سازی ساخت ماشین آلات تخصصی در طرح 550 هزار هکتاری/ تخصیص اعتبار 5/1 میلیارد دلاری موجب سرعت بخشیدن به طرح 550 هزار هکتاری شده است/ بحث مهندسی ارزش و کاهش عمق زهکش ها موجب کاهش خروجی زه آب های طرح 550 هزار هکتاری / جایگزینی کانالت به جای کانال های درجا موجب صرفه جویی 12 هزار هکتار خاک در طرح 550 هزار هکتاری / 238 هزار هکتار از فاز دوم طرح 550 هزار هکتاری تخصیص آب داده شده است / اجرای طرح 550 هزار هکتاری نیازمند 1/3 میلیارد دلار می باشد / امکان ایجاد صنایع تبدیلی و جانبی و احداث کارخانجاتی از قبیل کارخانه تولید شکر بعد از اتمام طرح 550 هزار هکتاری/
علاقه بند گفت: اگر به صنایع جانبی در اراضی 550 هزار هکتاری توجه شود، میتوان از واردات 500 هزار تن شکر به درون کشور جلوگیری و با احداث 8 یا 9 کارخانه چغندرقند در استان...
به گزارش شوشان حسن علاقه بند معاون اجرایی مؤسسه جهاد نصر به بیان اقدامات و دستاوردهای صورت گرفته طرح 550 هزار هکتاری در سال های اخیر اشاره کرد و گفت: استان خوزستان با وسعت 4/6 میلیون هکتار دارای دشت های حاصلخیز و موقعیت جغرافیایی مناسب و دسترسی به آبهای آزاد و وجود بنادر مختلف، خطوط هوایی، زمینی، ریلی و شرایط سه فصل کشت برای انواع محصولات کشاورزی و با توجه به ظرفیت های موجود از جمله خاک مناسب (وجود 2/2 میلیون هکتار اراضی قابل کشت) و شرایط مناسب آب و هوایی جایگاه استان را در تامین محصولات کشاورزی ممتاز نموده است.
وی گفت: اولین مرحله عملیاتی طرح 550 هزار هکتاری سال 1387 در قالب 9 طرح در حوزه های مختلف در سطحی حدود 232 هزار هکتار انجام شده است و به منظور تسریع در اجرای طرح و با توجه به ظرفیت و امکانات موسسه جهاد نصر در اواخر سال 1388 به این مؤسسه واگذار شد.
علاقه بند در ادامه گفت: مشکلات تخصیص بودجه و کم توجهی به طرح 550 هزار هکتاری در بین سال های 1388 الی 1392 موجب تعطیلی این طرح در خوزستان شده بود و حدود 200 میلیارد تومان به پیمانکاران بدهکار بودیم اما در سال 1392 با سفر رئیس جمهور به خوزستان و حمایت همه جانبه ایشان از طرح همه تلاش خود را برای سرعت بخشیدن به طرح 550 هزار هکتاری انجام دادند که با پیگیری های انجام شده و عنایت رهبر معظم انقلاب اعتباری به میزان 5/1 میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی به طرح اختصاص یافت.
علاقه بند یادآور شد: از سال 1387 الی 1392 اعتباری بالغ بر 700 میلیارد تومان به طرح 550 هزار هکتاری تخصیص داده شده بود و سال 92 با تزریق 1/5 میلیارد دلار معادل دوهزار و صدمیلیارد تومان تاکنون 2/800/000 میلیارد تومان به طرح 550 هزار هکتاری اختصاص یافته است.
وی اعتبار اختصاص یافته به طرح 550 هزار هکتاری را موجب پیشرفت قابل ملاحظه در طرح عنوان کرد و افزود: قبل از تخصیص اعتبار 1/5 میلیارد دلار به طرح 550 هزار هکتاری تا پایان سال 1392 فقط 66 هزار هکتار آماده بهره برداری شده بود اما از سال 1392 الی 1395 با تزریق اعتبار تاکنون 208 هزار هکتار عملیات اجرایی آن به اتمام رسیده که با رشد قابل توجهی روبرو بوده است.
وی افزود: یکی از کارهای مهم انجام شده در این مؤسسه در بحث مهندسی ارزش، کاهش عمق زهکش ها در مناطق اجرای طرح بوده است، به گونهای که قبل از اجرای طرح، زهکشها در عمق حدود 180 تا 220 سانتیمتری زمین قرار داشتند اما اکنون حدود 60 سانتیمتر عمق زهکشها را بعد از اجرای طرح بالا آوردهایم.
علاقه بند تصریح کرد: این اقدام در راستای کاهش خروجی زه آب های طرح است زیرا در گذشته زهکشها، آب های تحت اراضی را تخلیه میکردند، اما این اقدام مؤسسه جهاد نصر باعث شده تا حجم زهآب خروجی از زمین های طرح کاهش پیدا کند.
وی گفت: با کاهش عمق قرارگیری زهکش ها در زمین حدود 20 درصد در خروج آب از طریق زهکشیها صرفه جویی میشود و همچنین آب خروجی از طریق زهکشها حدود 30 درصد است که اگر بهرهبرداری آب در اراضی طرح به خوبی مدیریت شود، زه آب طرح بیش از 10 تا 15 درصد نخواهد بود.
معاون اجرایی مؤسسه جهاد نصر به اجرای طرح احداث شبکه های فرعی، آبیاری، زهکشی، تجهیز و نوسازی اراضی در سطح 550 هزار هکتاری اشاره کرد و بیان داشت: این طرح شامل شبکه های فرعی آبیاری به وسعت حدود 550 هزار هکتار، زهکشی زیر زمینی به وسعت 412 هزار هکتار و تجهیز و نوسازی اراضی به وسعت 516 هزار هکتار می باشد.
علاقه بند ادامه داد: با بکارگیری تجارب گذشته به مساله مهم جایگزینی کانالت به جای کانال های درجا توجه شد و احداث 10 کارخانه ساخت کانالت کمک چشمگیری به اشتغال استان داشته که بحث مهندسی ارزش یکی از راهبردهای اصلی طرح 550 هزار هکتاری است.
وی با بیان اینکه وزارت نیرو طرح 550 هزار هکتاری را برای آبیاری سدی طراحی کرده بود، اظهار کرد: باید از روش های بهینه آبیاری سدی استفاده کرد و برای آبیاری سدی در برخی مناطق نیز روش آبیاری کم فشار و پرفشار به کار گرفته شود.
علاقه مند افزود: در این طرح 26 درصد آبیاری از طریق آبیاری تحت فشار، 31 درصد آبیاری کم فشار و 32 درصد از طریق آبیاری سطحی با استفاده از کانالت انجام میگیرد و تنها 11 درصد از اراضی با کانال و به روش سنتی آبیاری میشوند که شاهد صرفه جویی 25 درصدی مصرف آب بوده ایم.
وی تصریح کرد: با جایگزین کردن کانالت به جای کانال های درجا، حدود 13 میلیون مترمکعب خاکی که باید برای احداث کانال درجا استفاده میشد، دست نخورده باقی میماند و کمک شایانی به بحث محیط زیست و عمران استان خواهد کرد و میتوان این خاک در سایر بخشهای عمرانی و ساخت مسکن و راه به کار برد.
علاقه بند اضافه کرد: جایگزینی کانالت به جای کانال های درجا موجب صرفه جویی 12 هزار هکتار خاک در طرح 550 هزار هکتاری شده است.
معاون اجرایی مؤسسه جهاد نصر اقداماتی که در زمینه زهکشهای طرح انجام شده، از نظر فنی هیچ مشکلی ندارد و اقدامات در راستای کاهش حجم زهآب اراضی طرح 550 هزار هکتاری بوده است.
وی با بیان این نکته که بحث مهندسی ارزش به عنوان یکی از ضرورتهای اجرای طرح 550 هزار هکتاری در دستور کار قرار دارد، عنوان کرد: یکی دیگر از اقدامات در راستای بحث مهندسی ارزش علاوه بر تغییر عمق زهکشها، بکارگیری فیلتر مصنوعی به جای فیلتر طبیعی بوده که با استفاده از الیافهایی که پسماند کارخانه های نساجی بوده، انجام شده است.
علاقه بند ادامه داد: به جای آنکه از 10 میلیون مترمکعب شن و ماسه برای اجرای فیلتر طبیعی استفاده و به محیط زیست آسیب وارد کنیم از جایگزین آن یعنی فیلتر مصنوعی استفاده کرده ایم.
وی با بیان اینکه مؤسسه جهاد نصر به مسائل زیست محیطی بی تفاوت نیست، تصریح کرد: برای آنکه مشکلی در خصوص زهکشها و مسائل زیست محیطی به وجود نیاید باید آب وارد شده به اراضی و زه آب خارج شده از آن مدیریت شود تا شاهد بروز مشکلاتی از این دسته نباشیم.
معاون اجرایی مؤسسه جهاد نصر آموزش کشاورزان برای مدیریت آب و زه آب ها را بسیار برشمرد و گفت: باید به کشاورزان آموزش درست برای استفاده از زمین های اماده شده در طرح 550 هزار هکتاری را به انها بدهیم تا از امکانات استفاده شده در طرح مراقبت و درست استفاده کنند همچنین مصرف آب و زه آب های کشاورزی را مدیریت کنند.
وی وضعیت فعلی عملکرد طرح 550 هزار هکتاری را تشریح کرد و گفت: تاکنون از 550 هزار اراضی تحت پوشش شبکه فرعی به میزان 312 هزار هکتار (فاز اول) شبکه ها احداث شده و تخصیص آب مورد نیاز توسط وزارت نیرو داده شده است.
همچنین 238 هزار هکتار در فاز 2 طرح می باشد که شبکه های اصلی آن احداث نشده اما تخصیص آب مورد نیاز داده شده است و برای احداث شبکه های اصلی و فرعی در فاز 2 طرح 550 هزار هکتاری اعتباری بالغ بر 1/3 میلیارد دلار احتیاج است که انتظار می رود از محل صندوق توسعه ملی و فاینانس خارجی تامین شود.
علاقه بند اضافه کرد: طرح 550 هزار هکتاری تا پایان مرداد ماه 1395 مجموعا حدود 208 هزار هکتار از 312 هزار هکتار در فاز اول طرح انجام شده که حدود 67 درصد طرح بوده است و نسبت به طرح کلی 550 هزار هکتاری 38 درصد طرح انجام شده است.
وی از دستاوردهای طرح 550 هزار هکتاری در بخش کشاورزی به افزایش 5/9 میلیون تنی محصولات کشاورزی در خوزستان و ایلام، افزایش درآمد 21 هزار میلیارد ریالی (2100 میلیارد تومانی)، ایجاد 300 هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم، ساماندهی و جلوگیری از مهاجرت های روستایی و کاهش حاشیه نشینی شهرها اشاره کرد.
البته بعد از تکمیل طرح نیاز به ایجاد صنایع تبدیلی و جانبی و احداث کارخانجاتی از قبیل کارخانه تولید شکر هستیم زیرا طبق پیش بینی صورت گرفته در 54 هزار و 800 هکتار از طرح 550 هزار هکتاری امکان کشت چغندرقند وجود دارد، زیرا کشت چغندرقند در این سطح از اراضی میتواند 4 میلیون و 100 هزار تن تولیدات استان را افزایش دهد که این مسأله به سرمایهگذار بخش خصوصی نیازمند است.
معاون اجرایی مؤسسه جهاد نصر گفت: اگر به صنایع جانبی در اراضی 550 هزار هکتاری توجه شود، میتوان از واردات 500 هزار تن شکر به درون کشور جلوگیری و با احداث 8 تا 9 کارخانه چغندرقند در استان به حل مشکل اشتغال جوانان استان کمک شایانی کرد، این مسأله باید با پیگیریها و مکاتبات مردم و مسئولین قابل اجرا خواهد بود.
علاقه بند گفت: در حال حاضر پروژه های در حال اجرای در طرح 550 هزار هکتاری را 71 پروژه عنوان کرد و افزود: حدود 8500 نفر هم اکنون در کارگاه ها مشغول به کار هستند و بیش از 3500 دستگاه ماشین آلات سنگین، نیمه سنگین و سبک کار میکنند و از این تعداد 686 دستگاه ماشین آلات تخصصی (ترنچر و اسکیپر) می باشد.
در پایان علاقه بند به بومی سازی و ساخت دستگاه اسکیپر در کشور اشاره کرد و گفت: سال های گذشته با وجود تحریم ها با مشکلات بسیاری از قبیل تهیه ماشین آلات تخصصی در طرح 550 هزار هکتاری روبرو بودیم اما خوشبختانه توانستیم با استفاده از توان داخلی در راستای اقتصاد مقاومتی دستگاه اسکیپر که یکی از تخصصی ترین دستگاه ها در اجرای طرح 550 هزار هکتاری بشمار می رود را در کشور و بسیار کارامد تر از نمونه خارجی در کشور و خوزستان (دزفول) تولید کنیم.