جلوی مرگ محیط زیست خوزستان را بگیریم

با شروع موج جدید ریز گرد ها که این بار چندین برابر حد مجاز اعلام شد٬ حتی دستگاه های سنجش آلودگی نیز قادر به سنجش دقیق میزان آلودگی نبودند.با نگاهی به اتفاقات گذشته وبررسی سو مدیریت در استان که همگی زمینه ساز این پدیده هستن٬.در می یابیم که شفاف سازی  حق شهروندان استان  وامری لازم و حیاتی است.

ابتدا از مسئله سد سازی در استان آغاز می کنیم در دو دهه گذشته چندین سد بر مسیر رود کارون احداث شد. سد هایی با عظمت بسیار که از سرشاخه های کارون تا نزدیکی شهر های  گتوند و مسجد سلیمان ادامه دارند.علی رغم اینکه احداث سد بر روی رودخانه اکوسیستم محیطی را دچار تغییر می سازد و باعث از بین رفتن گونه های زیستی  الی الخصوص گونه های آبی می شود.کاهش آب در پایین دست موجبات از بین رفتن گونه های سبز٬ جانوران و تغییر اکولوژیک منطقه شده است. لذا اصرار مدیران وقت سازمان آب و برق استان و در راس امور وزارت نیرو که یک طرف اصلی معضلات امروز است  بخودی خود جای سوال دارد. اینکه سد های استان چه میزان از نیرو کشور را تامین می کند بماند واینکه چه میزان از در آمد حاصله از بهره برداری و یا فروش آن به استان تعلق می گیرد نیز بماند.اما نکته قابل تامل و تعمق میزان آسیب های  وارده از لحاظ محیط زیستی و آثار مخرب بر شهروندان استان است که هیچ گاه درنظرگرفته نشدند.وحتی اقدامی در جهت کاهش آثار مخرب آنها نیز دیده نشده است.

ازموضوع ناراحت کننده اول که بگذریم٬ بحث مهم تر وزارت نفت و شرکت مناطق نفت خیز جنوب است که مهم ترین عامل معضلات محیط زیستی امروزِ نه تنها خوزستان بلکه جنوب وجنوب غرب کشور است. استخراج خارج از برنامه و کارشناسی نشده نفت از زمین های استان نه تنها عایده ای برای مردم استان نداشته  که نرخ بیکاری و کوچ شهروندان خوزستان گواه این موضوع است. شرکت مناطق نفت خیز قدمی در قبال مالچ پاشی بیابان های اطراف استان بر نداشته است. تا قبل از٬ از بین رفتن حزب بعث عراق٬ بهانه صدام بود اما در دهه گذشته رابطه با کشور عراق بهترین فرصت برای بیابان زدایی بوده وهست.ولی از آنجاییکه در روز های گذشته آسمان اکثر استان های کشور عراق کاملا صاف بود ٬ منشا این پدیده کاملاداخلی ایست .لذا در این باره نیز ابراز نظر را به کارشناسان می سپارم و به جهت مختصر نمودن بحث به موضوع بعد می پردازم.

سالانه ۶۵۰ هزار تن نیشکر از مزارع استان برداشت می شود که این رقم ۷۰ درصد تولید کشور است.اینکه کشت وصنعت های هفت تپه و کارون وصنابع نیشکر به چه میزان توانسته اند در اقتصاد استان مفید باشند آنچنان مشخص نیست ودر زمینه اشتغال زایی هم آنچنان مسمر ثمر واقع نشده اند.

حتی اگر مفید هم بوده اند به میزان بیشتر معضلات تنفسی و آلایندگی محیطی داشته اند.با سوزاندن تفاله  باگاس ولاس ٬ گاز متان حاصله که شباهت عجیبی به بوی زباله دارد انتشار می یابد و دردسر های همیشگی برای شهروندان استان ایجادمیکند.درصورتی که در تمام دنیا از استحصال این گاز نیز درآمد زایی می کنند. علاوه بر بوی غیر قابل تحمل٬ زه آب این صنایع معضلات تکان دهنده ای داشته و دارد. آنچنانکه زمین های اطراف این صنایع همگی خشک و بی آب و علف شده اند.مدیران این صنایع با حرکتی غیر اصولی و عجیب اقدام به رها سازی زه آب حاصل از آبیاری  نیشکر به تالاب های استان نموده اند و عجیب تر از آن ٬ توجیه حرکت خود٬ با عنوان احیا تالاب های استان٬ توسط یکی از مدیران ارشد این صنایع در ماه های قبل بوده است که عکس العمل فعالین محیط زیست استان را با خود به دنبال داشت. پراکنش بوی حاصل از تولید الکل کارخانجات وابسته به نیشکر خود مزید بر علت هستند. علاوه بر این صنایع که  ماده اولیه همگی آنها آب است کارخانجات تولید فولاد٬ گروه ملی٬ لوله سازی نیز در لیست عریض و طویل مسببان حال وروز امروز استان قرار دارند.کارخانه فولاد سازی استان با تولید سالانه ۶ ملیون تن گندله و ۴ میلیون تن آهن اسفنجی علاوه بر دیگر تولیدات داخلی استان رکورد تولید را در سال گذشته کسب نموده است.

شرکت هایی همچون ملی حفاری وکارخانجات وصنایع وابسته به نفت نیز چندان بی تقصیر نیستند آنچنان که پلایشگاه های بی شمار استان که در جای جای استان قرار دارند٬ نقش مهمی در آلودگی ومهمتر از آن موضوع اصلی بحث یعنی ریز گرد ها دارند.به تمام موضوعات فوق مسئله مهم انتقال آب را هم اضافه کنید که در جای خود نیاز به واکاوی عمیق و گسترده ای دارد. خوزستان امروز کودکی یتیم در دست مادر و پدری ناتنی و بی توجه است اگر کمی دل سوزی داشته باشیم می بایست در این راه قدمی برداریم. انتظار از فعالین محیط زیست دو چندان است تا از شرکت های آلاینده بخواهیم علاوه بر کاهش تولیدات خود٬ در جهت رفع این معضلات قدم برداشته واقداماتی همچون افزایش سرانه فضای سبز٬ استفاده از فیلتر های مدرن٬ کاهش میزان آب مصرفی٬ تصفیه آلاینده ها و اقدامات پیشگیرانه را بکار گیرند.بنده بعنوان نگارنده این مقاله از فعالین رسانه عاجزانه درخواست دارم علاوه بر نشر این مطالب در این زمینه کوشا باشند تا شاید بتوانیم مفید واقع شویم.