محمدرضا ایزدی
مهمترین نهاد شهری که بر طبق اصل یکصدم قانون اساسی حق دخالت در اداره امور شهر و نظارت بر حسن انجام کارمسئولین شهری را دارد ، شورای اسلامی شهر است که اعضای آن به عنوان نمایندگان افکارعمومی با رأی مستقیم مردم انتخاب می شوند
اگرمطالعه ای درسابقه مدیریت شهری و حقوق شهروندی درتاریخ کشورمان داشته باشیم به این مهم پی خواهیم برد که یکی از طولانی ترین سوابق شهرنشینی درمقایسه با سایرکشورهای جهان راداشته ایم واین بیانگرسطح بالای فرهنگ شهروندی و تجربه مدیریت شهری درایران بوده است.
متأسفانه علی رغم این پیشینه تاریخی ، شرایط موجود درمدیریت شهری ، نمایی نامناسب ونامتعادل رانشان می دهد که علی رغم تغییرات بوجودآمده درشرایط عموی زندگی مردم ، پیچیده شدن مسائل شهری و گسترش آن ، درشرح وظایف شهرداری ها هیچ تغییری بوجود نیامده وکماکان تابع قانون مصوب 1334 به عنوان قانون اصلی درشرح وظایف شهرداری ها تلقی محسوب می شود .
ازدیگرمواردی که درمدیریت شهری به عنوان عناصر مؤثرنقش ایفا می کند شهرداری است که مهمترین عنصر مدیریت شهری ، در نظام سازمانهای اداری کشور است اما ازنظرحقوقی و اداری، جزء مؤسسات عمومی بشمار می رود .
یعنی شهرداری به عنوان یک نهاد عمومی وغیر دولتی قلمداد وبشمارمی رود ومشروعیت ، قدرت و رسمیت آن بواسطه رأی غیرمستقیم مردم به دست می آید بنابراین شهرداری به عنوان نمایندگان مردم وظایف خود را درچهارچوب قانون اعمال وبه صورت مستقل به وظایف خود عمل می کند .
برخی از وظایف شورای شهر که می تواند درمطالبه گری مردم ودرتعیین سرنوشت آنان درزمینه های فرهنگی ، اجتماعی ، تفریحی وورزشی واقتصادی تاثیرگذارباشد به شرح زیرمی باشد .
1- انتخاب شهردار به مدت 4 سال
2- تصویب آئین نامه های پیشنهادی شهرداری
3- تصویب اساسنامه مؤسسه ها و شرکت های وابسته به شهرداری
4- تصویب بودجه ، اصلاح و متمم بودجه سالانه شهرداری و شرکت های وابسته به آن.
5- تصویب لوایح و برقرای یا لغوعوارض شهر و تغییر نوع و میزان آن
6- تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته.
7- وضع مقررات و نظارت بر حفر مجاری و مسیرهای تأسیسات شهری.
8- تصویب نرخ کرایه وسائط نقلیه درون شهری.
9- نظارت بر اجرای طرحهای مربوط به ایجاد و توسعه معابر ، خیابانها و میادین و فضای سبز و تأسیسات عمومی شهر.
10- تصویب نامگذاری معابر ، خیابانها ، کوچه ها ...
11- بررسی و شناخت کمبودها ، نیازها و نارسائی های حوزه انتخابیه و تهیه طرحها و پیشنهادات اصلاحی و ارائه به مقامات مسئول ذیربط.
12- همکاری با شهرداری جهت تصویب طرح حدود شهر با تأیید وزارت کشور و مسکن و شهرسازی .
البته بسیاری از این مواردتابع قوانین کشوری و سیاستهای دولت می باشد که از سوی وزارت کشور اعلام می شود.