واکنش بعیدی‌نژاد به تحریم‌های جدید سنای آمریکا

حمید بعیدی نژاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن روز جمعه در یادداشتی با اشاره به تصویب تحریم های جدید از سوی سنای آمریکا علیه ایران نوشت: این تحریم ها نشان‌دهنده‌ی استیصال و بغض و کینه آمریکا از شکست سیاست خود و متحدینش در منطقه است.

 در یادداشت بعیدی نژاد که در صفحات تلگرام و اینستاگرامش منتشر شده ، عنوان شده است: مجلس سنای آمریکا روز گذشته بعد از چند هفته مذاکرات فشرده با اکثریت نزدیک به اتفاق آراء لایحه تشدید تحریم‌های ایران را به تصویب رسانید. مهم‌ترین محورهای این لایحه علیه ایران عبارتند از:

١- متعهد نمودن دولت آمریکا به مسدود کردن حساب‌های بانکی و ممنوعیت سفر شخصیت های حقیقی و حقوقی که در توسعه برنامه موشکی ایران برای حمل سلاح های هسته‌ای و دیگر سلاح های کشتارجمعی طراحی می‌شوند، مشارکت دارند. ٢- متعهد کردن دولت آمریکا به تحریم اشخاص حقیقی و حقوقی که مرتکب نقض فاحش حقوق بشر در ایران می‌شوند، ٣- تحریم سپاه پاسداران و سپاه قدس که به اقدامات برهم زننده‌ی ثبات در منطقه دست می زنند و ٤- متعهد نمودن دولت آمریکا به اعمال تحریم‌های موجود در قطعنامه‌های شورای امنیت پیرامون فروش و انتقال سلاحهای متعارف پیشرفته به ایران و تحریم کسانی که این تحریم ها را نقض کنند. جدیدترین این موارد، تحریم سپاه و نیروی قدس می‌باشد که نشان‌دهنده‌ی استیصال و بغض و کینه آمریکا از شکست سیاست خود و متحدینش در منطقه می‌باشد.

سناتور کورکر به همراه برخی دیگر از سناتورهای تنظیم‌کننده‌ی این لایحه ادعا کردند که این لایحه به نحوی نوشته‌شده است که با متن برجام انطباق داشته باشد و با تعهدات آمریکا در برجام تعارضی نداشته باشد.

اما تحولاتی در آخرین روزهای منتج به تصویب این لایحه به وقوع پیوست که ابعاد جدیدی به این لایحه اضافه کرد و حتی نقطه‌ی تمرکز این لایحه را از بحث تحریم ایران به بحث تحریم روسیه تغییر داد بطوریکه موضوع تحریم ایران در این لایحه کاملا تحت‌الشعاع تحریم‌های گسترده‌ی روسیه قرار گرفت. مهم‌ترین امری که در این میان بوقوع پیوست به تفاهم رسیدن دو حزب دمکرات و جمهوری‌خواه به وارد کردن موضوع تحریم روسیه به علت اتهام دخالت‌های اخیر این کشور در کارزار انتخاباتی آمریکا در این لایحه بود. در حالی که سنا می‌توانست تحریم های روسیه را در قالب یک لایحه مستقل جدید وضع کند، فرآیند مذاکرات دو حزب بدین جا رسید که تحریم‌های روسیه نیز در همین لایحه درج شوند. مهم‌ترین دلیل این کار فشار حزب دمکرات بود که وضع تحریم‌های ایران را که مورد اشتیاق حزب جمهوری‌خواه بود به وضع تحریم‌های روسیه گره زد و اعلام کرد که اگر به حمایت دمکراتها برای تحریم ایران علاقمندند باید بموازات آن تحریم‌های روسیه نیز همزمان در همین لایحه مورد تصویب قرار بگیرند. این در حالی بود که وزیر خارجه آمریکا با حضور در سنا نگرانی جدی دولت از ورود سنا به بحث تحریم‌های روسیه را اعلام کرده بود.

دولت آمریکا صراحتا اعلام کرده بود که اقدامات سنا نباید فرآیند گفت وگو میان آمریکا و روسیه برای رفع اختلافات را تضعیف کند. اما این دقیقا کاری است که این لایحه انجام می‌دهد. این لایحه با شدیدترین عبارت بندیها اقدامات روسیه در انتخابات آمریکا، در اوکراین و منطقه خاورمیانه را محکوم نموده و تحریم‌های بسیار سنگینی را به‌ویژه علیه بخش انرژی روسیه تحمیل می کند که به گفته‌ی کارشناسان، پروژه‌های بسیار مهم مد نظر روسیه در کشف ذخایر جدید انرژی در مناطق ویژه ی یخبندان و همچنین تولید نفت شیل در این کشور را که قرار بود با سرمایه گزاری هنگفت و فن آوریهای مدرن کمپانیهای بزرگ نفتی غربی انجام شوند را تا سال های سال به عقب می‌اندازد. ضمن آنکه وضع تحریم‌های سنگین علیه روسیه در بخش سرمایه‌گذاری در بخش انرژی دارای تاثیرات فرا ملی نیز هست و مشخصاً این تحریم ها شرکت های اروپایی را هم در برمی‌گیرد.

بر این اساس لایحه سنا با وارد شدن بحث تحریم روسیه عملا به لایحه‌ای ضد ترامپ تبدیل شد. در اقدامی مقابله‌جویانه با ترامپ، سنا حتی تصمیم به لغو تحریم‌های علیه روسیه در این لایحه در آینده را نیز از اختیار رئیس جمهور خارج نموده و این تصمیم را به سنای آمریکا محول کرده است. با این بند و با توجه به روند تحولات سیاسی آمریکا امکان لغو تحریم‌ها علیه روسیه عملا بسیار ضعیف خواهد شد. 

اقدام دیگری که باز جهت‌گیری مقابله‌جویانه‌ی این مصوبه سنا با دولت ترامپ را نشان می دهد، حمایت قاطع سنا با یک‌صد رأی تمامی سناتورها از اضافه کردن اصلاحیه پیشنهادی دیگری در این لایحه در خصوص اعلام حمایت آمریکا از اصل بنیادین ناتو در حمایت‌های متقابل نظامی در میان اعضای ناتو می‌باشد که ناظر بر این است که حمله به یک کشور عضو ناتو حمله به دیگر اعضای ناتو تلقی شود. این اصلاحیه در پاسخ به سیاست مبهم ترامپ اتخاذ گردید که در اقدامی نادر در اجلاس اخیر سران ناتو از بیان تعهد دوباره آمریکا به دفاع دسته جمعی اعضای ناتو از یکدیگر در برابر حمله خارجی طفره رفته بود.

حال ترامپ با شرایط بسیار دشواری مواجه شده است. شکی نیست که اجرای این لایحه به همین شکل که تصویب ‌شده است روابط ناپایدار فعلی آمریکا و روسیه را وارد یک دوره‌ی تنش می سازد. روسیه پس از تصویب این لایحه اعلام نمود که در صورت تبدیل‌شدن این لایحه به قانون، قطعا اقدامات متقابلی را علیه آمریکا وضع خواهد نمود.

بر این اساس اگر ترامپ موفق به مدیریت این شرایط نشود، روابط آمریکا با روسیه به سطح تنش آمیزی خواهد رسید و دولت او را با بحرانی جدی مواجه خواهد کرد. اما بدون شک این اقدام سنا پاسخی به شرایط سیاسی داخلی آمریکاست و می توان آنرا به تلاش مجلس سنا جهت پیگیری پرونده‌ی اتهام ارتباط نظام‌یافته‌ی مقامات وابسته به ترامپ با روسیه نیز مرتبط دانست.

حال لایحه سنا برای تصویب باید به مجلس نمایندگان برود که در صورت تصویب باید به امضای رئیس جمهوری آمریکا نیز برسد. رئیس جمهوری البته در صورت مخالفت می تواند لایحه را وتو کند. اما از همین الان اعضای سنا ترامپ را از وتوی این لایحه بر حذر داشته اند و با توجه به حمایت بالایی که این لایحه در میان سناتورها دارد تهدید کرده اند که سنا از قدرت کافی برای نقض وتوی رئیس جمهور برخوردار است و حتما هم این کار را خواهد کرد.

با وضعیتی که به وجود آمده است، رئیس جمهوری آمریکا در برابر بسیار دشواری قرارگرفته است و قطعا امضای لایحه توسط او نیز وی را از این شرایط سختی نجات نخواهد داد، چرا که با دست خود روابط آمریکا با روسیه را به بحرانی فرو می برد که باعث خواهد شد این کشور را در مسیری تقابلی با روسیه قرار دهد و شرایط بسیار بغرنجی را در سیاست خارجی آمریکا به‌ویژه در مباحث منطقه‌ای برای این کشور رقم بزند.