پای هیچ سرمایه‌گذاری به خوزستان باز نشد !

امروز در حالی همایش معرفی فرصت های سرمایه گذاری در خوزستان آغاز به کار می‌کند که با نگاهی گذرا به دو همایش پرطمطراق قبلی می‌توان به این نتیجه رسید که این همایش به غیر از صرف هزینه‌های کلان از جیب بیت‌المال، هیچ دستاورد مثبتی برای استان نداشته است.

به گزارش خبرنگار مهر، همایش معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری در خوزستان امروز با حضور معاون اول رئیس جمهور و برخی سرمایه گذاران با هدف معرفی  فرصت‌های سرمایه گذاری ایرانی و خارجی آغاز به کار کرد این در حالی است که در چهار سال اخیر دو همایش معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری در خوزستان برگزار شد که نتایج مثبتی به همراه نداشته است.

اولین انتقادی که به این همایش می‌شود این است که برگزاری این همایش پرهزینه در این موقع که دولت فعلی تا یک ماه دیگر قرار است انجام امور اجرایی کشور را به دولت حسن روحانی بدهد اوج کج سلیقگی متولیان آن است زیرا دولت فعلی که باید تعهدهای لازم را به سرمایه گذاران بدهد؛ عمر کاریش تا یک ماه آینده به پایان می رسد؛ در این شرایط هیچ سرمایه گذاری حاضر به تحمل چنین ریسکی نیست.

در حالیکه که هم اکنون بازارهای مسکن، خودرو و ارز منتظر حضور دولت جدید برای نشان دادن واکنش جدی به این امر هستند، هیچ سرمایه گذاری در این شرایط اقدام به انجام سرمایه گذاری کلان در دولتی که عمرش به پایان رسیده نمی کند به همین دلیل از هم اکنون می توان نتیجه گرفت که این همایش هیچ دستاوردی ندارد.

اولین همایش در سال 1389

اولین همایش سرمیاه گذاری به صورت گسترده و با حضور شرکت‌کنندگان بی‌شماری روز 26 فروردین ماه سال 1389 در شهرک نفت اهواز برگزار شد که همان موقع بسیاری از مسئولان دعا می کردند که گرد و غبار شدید آن روزهای خوزستان مانع از انجام آن نشود که خوشبختانه در آن روز گرد و غبار به حدی نبود که مانع از لغو پروازها شود و همایش به حضور همه سرمایه گذاران برگزار شد.

دبیر همایش بین‌المللی معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در خوزستان هدف از برگزاری آن همایش را تقویت فعالیت‌های بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری در استان دانست و اظهار داشت: خوزستان با ویژگی‌های خاص خود فرصت‌های متعددی را برای پذیرش سرمایه‌گذاری دارد.

سعید ممبینی عنوان کرده بود: از 400 پروژه‌ای که دارای ظرفیت مناسب برای سرمایه‌گذاری در استان بودند و در این مدت به دبیرخانه همایش ارائه شدند، 117 پروژه انتخاب و به اطلاع سرمایه‌گذاران مختلف رسیدند.

همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان خوزستان با حضور سرمایه‌گذاران بخش خصوصی کشورهای آلمان، آفریقای جنوبی، عمارات، بحرین، پاکستان، ترکیه، چین، روسیه، مجارستان، هند، کویت، مالزی، عراق، قطر، تاجیکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و آذربایجان از قاره‌های اروپا، آسیا و آفریقا در شهرستان اهواز با هدف معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری خوزستان برگزار شد به گونه ای که بیش از 330 سرمایه‌گذار داخلی و خارجی در این همایش شرکت می‌کنند که 74 سرمایه‌گذار خارجی و 262 سرمایه‌گذار داخلی بودند.

استاندار خوزستان چند روز بعد از این همایش و در مراسم تقدیر از برگزارکنندگان آن گفت: معاون اول رئیس جمهور که میهمان این همایش بود چند روز قبل در تماس تلفنی ضمن تقدیر از کیفیت بالای برگزاری همایش معرفی فرصت های سرمایه گذاری در استان تاکید کرد هیچ یک از استان های دیگر همانند استان فارس که چنین همایشی را برگزار کردند موفق به تکرار موفقیت استان خوزستان نشدند.

در حالیکه انعکاس اخبار گسترده این همایش، بارقه‌های امید را در دل مردم خوزستان و بیکاران بی‌شمار آن ایجاد کرده بود زیرا در هر صورت وجود این سرمایه‌گذاری ها، حداقل مردم به غیر از توسعه استان خوزستان از قبل از اجرای آنها می‌توانستند شاهد باشند که حداقل جوانان بیکار آنها می توانستند صاحب شغلی مناسب شوند.

اکنون که بیش از سه سال از آن همایش می‌گذرد می‌توان به راحتی نتیجه گرفت که حتی به تعداد انگشت شماری از آن طرح‌هایی که با آب و تاب برای سرمایه گذاران شرح داده شد رنگ اجرا و جذب سرمایه را به خود ندیده اند.

همایش ماهشهر و عدم حضور سرمایه گذاران

اسفندماه سال 1389 نیز همایش بین‌المللی معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری در صنایع پائین دستی پتروشیمی در خوزستان بازهم به صورت بین‌المللی ولی بدون حضور حتی یک سرمایه گذار خارجی برگزار شد ولی این بار دعای مسئولان جواب نداد و به علت گرد و غبار شدید امکان نشستن هواپیماها در فرودگاه مهیا نشد و این همایش بین‌المللی با حضور تعدادی از مسئولان استانی و تهرانی برگزار شد تا تمامی تلاش‌ها و هزینه‌ها هدر برود.

در آن همایش که این بار در شهرستان ماهشهر و به میزبانی منطقه ویژه پتروشیمی برگزار به علت گرد و غبار حدود 100 نفر از سرمایه گذاران داخلی و خارجی که قصد حضور در این همایش را داشتند موفق به این کار نشدند تا همایشی که لقب بین‌المللی را یدک می‌کشید بدون حضور چهره های خارجی برگزار شود.

به هر حال این همایش نیز قرار بود با احیای صنایع پائین دستی در ماهشهر قدمی جدیدی برای توسعه اشتغال در خوزستان برداشته شود ولی آمار اخراج کارگران در این صنایع در سال‌های اخیر نشان می‌دهد نه تنها سرمایه گذاری در این بخش جذب نشده که فرصت‌های موجود به علت برخی موانع در معرض تهدید قرار گرفته‌اند.

استاندار خوزستان یک سال بعد از همایش فرصت‌های سرمایه گذاری در صنایع میان دستی و پائین دستی پتروشیمی در جلسه‌ای در استانداری عنوان کرد: بلافاصله بعد از این همایش کارگروه مربوط به آن به ریاست معاون اول رئیس جمهور و عضویت استانداران خوزستان و بوشهر تشکیل شد. در این کارگروه 75 طرح مطرح شده در همایش به تصویب رسید و اعتباری بالغ بر2.6 میلیارد دلار به این طرح ها اختصاص یافت.

این در حالی بود که قرار بود طرح های معرفی شده برای سرمایه گذاران داخلی و خارجی باشد نه اینکه دولت برای آنها اعتبار اختصاص دهد و همانند سایر طرح های دیگر که قرار بود با اعتبارات دولتی اجرایی شوند همچنان نیمه کار باشند. ضمن اینکه اگر قرار بود دولت برای اجرای این طرح‌ها سرمایه گذاری کند دیگر نیازی به برگزاری همایش های پرهزینه نبود.

خوزستان همچنان در حسرت کارخانه خودرو سازی

یک سال بعد از برگزاری همایش معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری یعنی در فروردین سال 1390، استاندار خوزستان از آغاز ساخت اولین کارخانه خودروسازی استان در سال جاری خبر داد و اظهار داشت: آخرین توافقات اجرای این طرح به امضا رسیده و به زودی کار ساخت این کارخانه آغاز خواهد شد. برای احداث این کارخانه 300 هکتار زمین در 20 کیلومتری شهر اهواز و در نزدیکی بزرگراه اختصاص یافته است.

حجازی تصریح کرد: این کارخانه توانایی ساخت پلت فرم پنج خودرو را خواهد داشت. احداث این کارخانه با 240 میلیاردتومان سرمایه گذاری بخش خصوصی و 200 میلیارد تومان تسهیلات وزارت صنایع انجام خواهد شد و چهار هزار شغل مستقیم را ایجاد خواهد کرد.

حجازی با اشاره به امکان رشد صنایع قطعه‌سازی خودرو در حاشیه این کارخانه و تکمیل زنجیره تولید خودرو را از قابلیتهای اجرای این طرح عنوان کرده، سرمایه گذاری را یکی از راه های ایجاد اشتغال پایدار دانست و اظهار امیدواری کرد که 137 هزار شغل سهمیه استان در سال 90 با اجرای این طرح ها و نیز کمک سایر منابع ممکن محقق شود.

اکنون بعد از گذشت بیش از دو سال از این وعده سرمایه گذاری، هنوز حتی یک آجر هم برای راه اندازی این کارخانه جایی گذشته نشده است تا شعارهای دولتمردان خوزستانی برای ساخت کارخانه ای قابل اعتنا در هشت سال گذشته همچنان رنگ واقعیت به خود نگیرد.

طرح‌های نیمه کار مانده دولت های نهم و دهم

اما در حالی به آخرین روزهای عمر دولت دهم می‌رسیم که طرح های بزرگی در خوزستان قرار بود اجرایی شود تا این استان به جایگاه بالاتری در صنایع دست پیدا کنند که اکنون اغلب آنها یا آغاز نشده یا اینکه به صورت نیمه کاره به عنوان یک میراث شوم باید به دولت بعدی برسد آن هم با کلی مطالبات معوق و بدهی به کارگر و پیمانکار کارخانه فولاد خرمشهر، کارخانه فولاد شادگان، پالایشگاه دوم آبادان، پتروشیمی مسجدسلیمان و شرکت آلومینیوم مسجدسلیمان و چندین طرح دیگر پروژه هایی هستند که در دولت های نهم و دهم تصویب شدند و اکنون با گذشت سالها هنوز به بهره برداری نرسیده اند.

استاندار خوزستان نیز در جذب سرمایه گذار برای آنها در این مدت عاجز ماند این در حالیکه در آمارهای ارائه شده از سوی مسئولانی استانی همواره از رشد و توسعه سرمایه گذاری در خوزستان سخن به میان آمده ولی در عمل و در زندگی عادی مردم و توسعه استان هیچ قدم مثبتی دیده نشده است.

این در حالی است که به گفته خود استاندار، امتیازات فراوانی که برای اجرای طرح‌های سرمایه‌گذاری در این استان وجود دارد در هیچ استانی از کشور به این مشکل منحصربه فرد وجود ندارد.

حجازی می‌گوید:‌ در سال‌های اخیر با توجه به رشد زیرساختهایی مثل راه، آب، گاز و دیگر زیرساخت ها، وجود منابع خوب آب و خاک و دسترسی استان به مرز خاکی با عراق و نیز آب های آزاد، امتیازاتی در استان برای سرمایه گذاری فراهم شده که به صورت مجموع در هیچ استانی وجود ندارد.

استاندار خوزستان با اشاره به قابلیت‌های خوزستان در زمینه اقتصادی، فرهنگی، اقلیمی، کشاورزی، گردشگری، نفت، گاز و فولاد و منابع طبیعی تصریح کرد: خوزستان با تولید 3 میلیون و 300 هزار بشکه نفت یعنی معادل 86 درصد کل نفت کشور دارای رتبه نخست، با تولید 12 میلیون تن محصولات کشاورزی رتبه نخست، با 29 میلیون و 500 هزار تن حمل و جابه‌جایی رتبه دوم و با 19 تا 23 درصد صادرات رتبه نخست کشور را دارد.

حجازی با بیان اینکه فولاد خوزستان جزو 10 کارخانه بزرگ دنیاست و هفت میلیون و 800 هزار تن فولاد شامل شمش فولادی، ورق فولادی و تیرآهن تولید می‌کند، دیگر قابلیت‌های استان را تولید پنج میلیون تن سیمان در سال و صادرات آن به کشورهای همسایه، تولید 14 میلیون و 500 هزار تن مواد پتروشیمی توسط واحدهای پتروشیمی استان و... دانست.

موانع سرمایه گذاری

اما موانع سرمایه گذاری در خوزستان چه موادری هستند که برگزاری همایش‌های بزرگ نیز نتوانسته قفل بسته سرمایه‌گذاری در خوزستان به عنوان بهشت سرمایه گذاری ایران و منطقه را باز کند و جذب سرمایه گذار داخلی و خارجی تاکنون در حد حرف مانده یا برای صنعت بین المللی نفت بوده که برای همه مشخص است استان نقشی در جذب آنها نداشته و اصولا توسعه فعالیت های صنعت نفت در خوزستان هیچ دستاوردی برای مردم این استان به همراه ندارد.

سال قبل، سید ابوالحسن حسن‌زاده امام جمعه موقت اهواز در مراسم تجلیل از صنعتگران خوزستان در خصوص موانع سرمایه گذاری در خوزستان گفت: موانع موجود بر سر راه مشارکت بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در خوزستان بیشتر از سایر استان های کشور است و این موانع باید برداشته شوند.

وی با بیان اینکه جاذبه های سرمایه گذاری در بخش های مختلف استان زیاد است و استعداد و پتانسیل مناسبی وجود دارد، افزود: با وجود این موانع سرمایه گذاری در خوزستان بیش از استان‌های دیگر است که لازم است مسئولان در رفع این موانع اقدامات تاثیرگذاری داشته باشند.

حسن زاده تصریح کرد: در استان خوزستان برای سرمایه گذاران بخش خصوصی زمینه فراهم ایجاد نشده است و سرمایه گذاران علاوه بر شرایط آب و هوایی بد با موانع و مشکلات دست و پا گیر زیادی مواجه هستند.

محمد حسین نظری رئیس سازمان صنعت، معدن و تجاری استان خوزستان نیز چندی قبل گفته بود: وضعیت آب و هوایی، بروز پدیده گرد و خاک و گرمای هوا سرمایه گذاران بخش خصوصی را بی انگیزه کرده است که برای برون رفت از این معضل توجه و حمایت دولت ضروری است.

وی با اشاره به اینکه جنگ تحمیلی استان خوزستان را به مدت 12 سال از سرمایه گذاری صنعتی عقب انداخت، افزود: فرآیند سرمایه گذاری در این استان دیر آغاز شد و بسیاری از فرصت ها از استان گرفته شد.

نظری با تاکید بر اینکه مسئولان باید نگاه ویژه ای به استان خوزستان داشته باشند، گفت: اگرچه طرح های بزرگ و خوبی در استان در حال اجرا است اما نگاه ویژه و حمایت مسئولان برای سرعت بخشیدن به این طرح ها ضروری است.

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان خوزستان با تاکید بر اینکه در استان خوزستان سرمایه گذاری خوبی صورت گرفته اما همه سرمایه گذاری ها دولتی بودند، اظهار کرد: به عنوان مثال در صنعت پتروشیمی تاکنون نگاه به صورت ملی بوده به طوری که کل گردش نقدینگی این شرکت بزرگ در خارج از استان انجام می شود و این در حالی است که گردش مالی این شرکت در خوزستان می تواند نسبت به سرعت دهی در توسعه و پیشرفت استان تاثیر به سزایی داشته باشد.

بروکراسی مانع سرمایه گذاری

در همین زمینه نماینده مردم اهواز در مجلس گفت: وضعیت موجود بوروکراسی و موانع اداری و همچنین شرایط آب و هوایی استان از جمله گرد و غبار مانع سرمایه‌گذاری و ورود سرمایه گذاران خارجی در خوزستان است.

سید شکرخدا موسوی اظهار کرد: استان خوزستان به لحاظ پتانسیل ها و ظرفیت های سرمایه گذاری بسیار مطلوب است اما زمینه‌های سرمایه‌گذاری در این استان با توجه به این پتانسیل ها هنوز به نحو مطلوب فراهم نشده است. بر این اساس دولت باید توجه بیشتری به استان خوزستان داشته باشد و این عقب ماندگی را با تخصیص بودجه و اعتبارات و حمایت در بخش های مختلف جبران کند.

موسوی تصریح کرد: پائین بودن رشد سرمایه گذاری در خوزستان در مقایسه با استان های همسطح، از مهمترین عوامل عقب ماندگی استان است که ضروری است در این راستا مسئولان گام های موثری بردارند.

تسلط دولت بر اقتصاد از موانع توسعه خوزستان است

معاون برنامه‌ریزی استانداری خوزستان نیز در این خصوص مهمترین مانع توسعه و پیشرفت این استان را تسلط دولت بر اقتصاد این استان و عدم حضور مطلوب بخش خصوصی عنوان کرد و گفت: نگاه به استان خوزستان باید عوض شود و راه هموارتری برای بخش خصوصی فراهم کنیم.

وی با بیان اینکه مراحل طولی گرفتن مجوزها و بوروکراسی‌های اداری از اعتراضات سرمایه گذاران خوزستانی است، اظهار کرد: به منظور تسهیل در ارایه مجوز سرمایه گذاری به سرمایه گذاران مرکز سرمایه گذاری در منطقه کیانپارس اهواز ایجاد شده است تا امر رسیدگی به سرمایه داران بهتر انجام شود.

رحیمی مسئول همیشه حاضر در همایش‌ها

یکی از نکات مثبت این سه همایش حضور محمد رضا رحیمی معاون اول رئیس جمهوری بود به خصوص شوخی ها و انتقادات معاون اول رئیس جمهور با بهروز علیشیری معاون سرمایه‌گذاری خارجی وزیر اقتصاد و دارایی از نکات جالب این همایش بود جایی که رحیمی در اعتراض به عملکرد علیشیری در دعوت از سرمایه گذار خارجی برای همایش گفت: انتظار داشتیم آقای علیشیری از تمام  دنیا برای این همایش سرمایه گذار دعوت کند ولی وی به هیچ وجه موفق عمل نکرد. وی همچنین گفت: من به آقای علیشیری ارادت دارم ولی وی در این همایش از جانب من تحریم است. اگر تا سال آینده سه میلیارد دلار برای خوزستان سرمایه خارجی جذب کند به وی مدال لیاقت اعطا می کند.

فراری دادن سرمایه گذاران

یکی از مواردی که همیشه فعالان اقتصادی استان از آن گلایه دارند برخورد نامناسب با سرمایه گذاران به خصوص از نوع خارجی آن است. حتی در همین زمینه هدایت‌الله ممبینی عضو شورای شهر اهواز می‌گوید: تا وقتی نتوانیم سرمایه‌گذار برای شهر اهواز جذب کنیم نمی‌توانیم امیدوار به اجرای پروژه‌های بزرگ و چشمگیر در اهواز باشیم.

ممبینی افزود: متاسفانه اراده‌ای در اهواز وجود دارد که امکان حضور سرمایه گذاران را نمی دهد. خودم شاهد بودم یک سرمایه گذار از یک کشور اروپایی برای انجام برخی پروژه های بزرگ به اهواز آمد ولی آنقدر به وی سخت گذشت که همان روز ورودش به اهواز به تهران برگشت زیرا آنقدر شرایط عجیب جلو پای وی گذاشتند که طرف فرار را بر قرار ترجیح داد در حالیکه می توانیم با چراغ سبز نشان دادن به سرمایه گذاران، اهواز را به جایگاه مناسبی برسانیم.

--------------------------

گزارش: علی نواصر