معاون فرهنگی دانشگاه تهران گفت: یکی از مشکلاتی که در فرهنگ جامعه داریم، پرهیز از اظهارنظرهای واقعی است.
مجید سرسنگی (معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران) با اشاره به برگزاری کرسیهای آزاد اندیشی که از دغدغههای رهبر معظم انقلاب است، به خبرنگار ایلنا گفت: کرسیهای آزاداندیشی نام خود را با خودش میآورد. یعنی امکانی برای آزاد اندیشیدن و آزادانه نظر دادن است. تا زمانی که بستری برای ارائه آزادانه نظر افراد درباره موضوعات مختلف فراهم نشود، نمیتوان امیدوار بود خروجی چنین کرسیهایی موفقیتآمیز باشد.
وی گفت: اعتراضات و کرسیهای آزاداندیشی دو مبحث متفاوت از هم است. اعتراضات یک بحث کلی است که باید درباره موضوعات مختلف آن با جزئیات صحبت کرد و باید دید اعتراضات نسبت به چه موضوعی است. امکان دارد دانشجویی بیاید و درباره مسائل آموزشی و پژوهشی اعتراض داشته باشد و عدهای نسبت به وضعیت خوابگاهها معترض باشند. بنابراین باید نسبت به هر کدام از آنها جداگانه صحبت کرد. ضمن اینکه هر کدام از این اعتراضات مربوط به یک بخشی از سیستم مدیریتی دانشگاه است.
سرسنگی افزود: به عنوان مثال اگر درباره پرداخت هزینه واحدهای جبرانی باشد، این اعتراض مربوط به واحد آموزش است و یا اگر درباره کیفیت غذا و تعداد زیاد افراد در یک اتاق خوابگاه باشد، مربوط به بخش رفاهی دانشگاه است. بنابراین درباره مسائل فرهنگی که مربوط به حوزه مسئولیت من است می توان به تفصیل درباره آن صحبت کرد و نوع اعتراضات را به صورت جداگانه بررسی کرد.
وی در ادامه با اشاره به برگزاری کرسیهای آزاداندیشی گفت: این یک مبحث فراگیر است و در ردههای بالاتری نسبت به اعتراضات باید آن را بررسی کرد. کرسی آزاداندیشی به این معنا است که ما یک فضایی را ایجاد کنیم تا اساتید و دانشجویان راجع به مسائل مهم کشور و دانشگاه در یک محیطی با یکدیگر بحث کنند تا بتوان از دل این بحثها راهکارهایی را برای استفاده سیاستمداران و دولتمردان ایجاد کرد یا خروجی این بحثها منجر به اصلاح ناهنجاریهایی باشد که در جامعه وجود دارد.
سرسنگی با بیان اینکه دانشگاه تهران برای ایجاد کرسیهای آزاداندیشی چه تلاشهایی کرده است گفت: ما در طول این سالها خیلی تلاش کردیم که این کرسیها را برگزار کنیم. ولی کرسی آزاد اندیشی را نمیتوان گلخانهای برگزار کرد. گلخانهای به این معنا که ما به عنوان مسئولان دانشگاه شرایطی را فراهم کنیم تا یک کرسی برگزار شود. در واقع با برگزاری یک کرسی سفارشی و ایجاد یک بستر نمایشی نمیتوان به خروجی مطلوب در این زمینه دست پیدا کرد. کرسی آزاداندیشی باید به صورت طبیعی شکل بگیرد و افراد نظرات حقیقی خود را بیان کنند. ما یکی از مشکلاتی که در فرهنگ جامعه داریم این است که افراد از اظهارنظرهای واقعی پرهیز میکنند.
وی با ابراز تاسف از ریشههای چنین فرهنگی گفت: به عنوان مثال اگر ما بخواهیم امروز درباره مسائل مختلف نظیر حجاب، موفقیت و یا عدم موفقیت دولت و یا درباره مدیریت دانشگاه کرسی آزاد اندیشی برگزار کنیم؛ این کرسی زمانی نتیجه میدهد که افراد بیایند و آزادانه نظرات خود را بیان کنند و الا اگر افراد بخواهند طوری صحبت کنند که به کسی بر نخورد و جانب احتیاط را در صحبتهای خود رعایت کنند تا کسی ناراحت نشود خروجی این کرسی آزاد اندیشی موفقیت آمیز نخواهد بود. کرسی آزاد اندیشی اسمش و معنی اش را با خودش می آورد. یعنی اندیشیدن آزاد. اگر ما این کرسیها را گلخانهای کنیم و افرادی را بیاوریم که اندیشه واقعی خود را ابراز نمیکنند نتیجه این کرسیها به درد نمیخورد.
وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری در برگزاری کرسیهای آزاداندیشی گفت: من فکر میکنم آنچه که ایشان به دنبال آن هستند کرسیهای آزاد اندیشی به معنای واقعی کلمه است تا افراد بیایند و آزادانه نظرات خود را بگویند. اینکه چرا اساتید و دانشجویان حاضر نیستند از یک تریبون رسمی نقطه نظرات واقعی خود را بگویند بحثی است که میتوان ساعتها راجع به ریشههای آن صحبت کرد.
وی با اشاره به برنامههای دانشگاه تهران برای سال تحصیلی جدید گفت: ما تلاش خود را برای سال تحصیلی جدید در جهت ایجاد کرسیهای آزاداندیشی میکنیم. در حال حاضر همکاران من محورها و عنوانهایی را آماده میکنند که بتوانیم در موضوعات متعددی کرسیهای آزاد اندیشی را برگزار کنیم و در این مسیر تلاش میکنیم استادان و اعضای هیات علمی و صاحب نظران را نسبت به حضور در این کرسی ها تشویق و ترغیب کنیم.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران در ادامه افزود: یکی از شروط اصلی هم این است که موضوعات طوری انتخاب شود که وقتی افراد در کرسیها شرکت میکنند بتوانند آزادانه و بدون نگرانی در مورد موضوع بحث کنند و بعد از ابراز نظر خود نگران عواقب بعدی نباشند. در واقع دانشجو نباید نگران این باشد که اگر به عنوان مثال به مدیریت دانشگاه تهران انتقاد کرد عواقبی در انتظارش است.
سرسنگی با بیان اینکه تلاش دانشگاه تهران در جهت ایجاد امنیت محیط کرسیهای آزاداندیشی است، گفت: میخواهیم محیط امن را در جهت ابراز نظر افراد فراهم کنیم تا بدون لکنت و بدون ترس بتوانند نظرات خود را در موضوعات مورد بحث مطرح کنند. به همین دلیل فکر میکنم، برای ایجاد چنین کرسیهایی باید ابتدا به ساکن محمل آن را به وجود بیاوریم. تمامی ارگانهای فرهنگی، انتظامی، امنیتی، مدیریتی و سیاسی باید به یک توافق برسند که افراد در کرسیهای آزاداندیشی اجازه اظهار نظر بدون ترس و نگرانی را داشته باشند و از طرفی بتوانند بعد از اظهار نظر جواب قانع کننده هم دریافت کنند.
وی با اشاره به اینکه در تجربههای مشابه نتیجههای خوبی از ایجاد چنین جلسههایی گرفته شده است، گفت: به عنوان مثال چند وقت پیش مناظرهای میان آقای زاکانی و آقای تاجزاده پیرامون حوادث کوی دانشگاه برگزار شد که با استقبال بسیار زیادی روبرو شد. به دلیل اینکه دو نفر که در جریان واقعه کوی دانشگاه بودند از دو طیف فکری و سیاسی متفاوت روبروی یکدیگر نشستند و حرفهایشان را راحت بیان کردند و چیزی را سانسور نکردند. بنابراین من فکر میکنم ما میتوانیم کرسی آزاد اندیشی خوب و ثمر بخش داشته باشیم که افراد خودشان را سانسور نکنند و افراد اجازه داشته باشند در چارچوب مشخص شده حرفهایشان را بزنند.
سرسنگی در پایان یادآور شد: طبیعی است که چارچوب همواره باید مشخص باشد و نسبت به ایجاد این چارچوب باید بسترسازی مناسب صورت بگیرد و تلاش مجموعه معاونت فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران این است که بتواند این بستر را فراهم کند. این بستر زمانی فراهم میشود که میان نهادهای فرهنگی، انتظامی، امنیتی و سیاسی تفاهمی در ایجاد محیط امن و بدون نگرانی برای دانشجویان و استادان وجود داشته باشد. ما باید این اطمینان را بدهیم که اگر فردا روزی کسی از فلان وزارتخانه انتقاد کرد در لیست سیاه آن وزارتخانه قرار نگیرد و دستگاههای مختلف سعه صدر بیشتری در برابر نظرات ولو مخالف داشته باشند.