شوشان - شهاب زمانی:
عاقبت جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید برکنار شد تا یکی از موانع جدی در دولت دونالد ترامپ برای بهبود فضای بین ایران و ایالات متحده برداشته شود.
شاید جان بولتون از معدود سیاستمداران دوره جرج بوش پدر بود که همچنان طرفدار حمله نظامی به ایران و فشار حداکثری به این کشور به شمار می رفت که توانسته بود در دولت جدید ایالات متحده به جایگاه مهم مشاور امنیت ملی دست یابد.
با این حال سیاست دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده ، ازچنان شدتی برخوردار نبود که بتواند رضایت بولتون را برای ورود ایالات متحده به یک درگیری نظامی با ایران راضی نماید. از دیگر سو نیز ترامپ هیچ علاقه ای به ورود ایالات متحده به یک درگیری نظامی دیگر پس از افغانستان و عراق با کشوری چون ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای نداشت زیرا هرگونه درگیری نظامی با ایران می تواند اوضاع نه چندان آرام خاورمیانه را نه تنها پیچیده تر ، بلکه به سوی یک بحران جهانی کنترل نشده سوق دهد.
شکست سیاست تحمیل خواسته های غیر منطقی ایالات متحده و نفوذ بیش از پیش ایران در منطقه ، برکناری جان بولتون به عنوان تئوریسین فشار حداکثری بر ایران را قابل پیش بینی کرده بود، زیرا رئیس جمهور آمریکا در صدد است با اعمال فشارهای اقتصادی به اهداف خود در قبال ایران دست یابد و نه شعله ور نمودن آتشی که مد نظر مشاور امنیت ملی او یعنی بولتون بود.راهبردی که ، هزینه ای برای ایالات متحده در بر نخواهد داشت بلکه هزینه های تحمیل شده ای به ایران و رقبای ایالات متحده ازجمله چین ، روسیه و اتحادیه اروپا خواهد داشت.
به نظر می رسد این اقدام ترامپ را می توان نشانه ای از نرمش رئیس جمهور ایالات متحده نسبت به ایران و شاید باز شدن پنجره ای بسوی فضایی متفاوت در آینده در نظر داشت که می تواند جبرانی برای سیاست های گذشته این کشور در برابر کشوری باشد که پتانسیل های ژئوپولیتیکش از گذشته تا کنون ، همچنان نقطه قوتی برای ملتش محسوب می شود.
از سویی دیگر فشار های اقتصادی ایالات متحده را باید فعلا به عنوان یک امر ثابت در نظر گرفت که جهت محدود نمودن دایره عمل ایران در منطقه و به نوعی ممانعت از گسترش نفوذ این کشور در عرصه بین المللی است ، هرچند که این سیاست تاکنون تبعاتی را برای ایران داشته و مشکلاتی را در حوزه های مختلف گریبانگیر این کشور نموده است ولی نتوانسته ایران را بسوی خواسته ها و شروط غیر منطقی دولت آمریکا سوق دهد.
با این وجود و علی رغم لفاظی های صورت گرفته شده توسط مقامات ایالات متحده ، برکناری جان بولتون سیگنالی روشن برای جمهوری اسلامی ایران از سوی رئیس جمهورآمریکاست تا نسبت به مذاکرات احتمالی در آینده ، نرمش بیشتری به خرج دهند.
هرچند با توجه به خروج ایالات متحده از برجام و بدگمانی نسبت به عملکرد کاخ سفید ، نمی توان راهبرد مصالحه جویانه ای را فی الفور از سوی ایالات متحده نسبت به ایران مد نظر گرفت ، با این حال نباید برکناری بولتون را بی دلیل و بی ارتباط با ایران دانست زیرا این جان بولتون بود که در ایجاد فضای ضد ایرانی در کابینه ترامپ نقشی بی بدیلی داشته و و در اجرای سیاست های تنش زا و مخالفت با هرگونه مصالحه دولت ایالات متحده و با ایران را پایه ریزی نموده بود ، سیاستی که با اخراجش از کاخ سفید ، پایه هایش نیز متزلزل شده و تداوم شکست کامل آن ، بی ارتباط با سیاست های هوشمندانه بعدی جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.