جهان ِ زیادی‌ها

در رمان تهوع اثر ژان پل سارتر ،  شخصیت اول داستان، یعنی روکانتَن، از زیادی‌بودنِ چیزها تهوع  می گیرد. او به اطراف‌اش نگاه می‌کند و می‌بینید که هر آن‌چه که هست دلیلی برای هستن‌اش نیست،  می‌شد نباشد و از خودش می پرسد، چرا هست؟ هستن یک چیز یا یک ماجرا آن‌هنگام می‌تواند چندان موجب آزار نگردد که آن را ضروری انگاریم، اما آن‌هنگام که به هستنِ آن چیز یا رویداد به نحوی بنگریم که گویی می‌توانست نباشد آن‌گاه آن را زیادی می‌بینیم. این‌سان است که روکانتن در جهانی از زیادی‌ها زندگی می کند، در جهانی از پوچی – چراکه هستیِ بی‌دلیل چیزها یعنی پوچی آن‌ها، البته از نگاه روکانتن.

 

 خوزستان هم  جهان ِ زیادی هاست. اقلیم انسان هایی که  وجودشان توجیه ندارد. در این استان، هستنده گان غیر ضروری، موجب تهوع روکانتن ها شده اند.روکانتن ها می پرسند چرا این موجوداتی که زیادی اند و جز مشکلات امنیتی ،حاصلی ندارند و می توانستند نباشند، هستند؟ ضروری نبودن وجود این هستنده گان سمج ، روکانتن ها را می آزارد. 

هوا گرم است.گرما حتی سایه ها راهم  بی تاثیر و خجل کرده است. خیابان ها خلوت است .گرما، تک عابر خیابان ها ی تفتیده است. درِ آزمایشگاه اش را می بندد و سلانه سلانه و بی قید می رود به سمت تئاتر شهر. سانس اختصاصی ست.تماشاگران ،کیپ تا کیپ نشسته اند .تخمه می خورند ، ذکر می گویند و به ریش های مرتب شان نوازشگرانه دست می کشند. لحظاتی بعد پرده کنار می رود .صحنه ی یک تاسیسات نفتی ست. تعدادی مخزن با فونداسیون بتنی و تعدادی پمپ و تجیهیزات و مجموعه ای از  خطوط لوله با قطرهای مختلف  که به تاسیسات مختلف وصل شده اند.کمی دورتر نمایه ی یک فلر است که گازهای همراه نفت را می سوزاند.  میزانسن ای آشنا. از گوشه ی صحنه، شخصیتی با یونیفورم پرسنل حراست تاسیسات ظاهر می شود. با گام های سنگین و سری خمیده می رود به سمت تاسیسات .دنیایی از یاس و تردید است. تماشاگران اگر لحظه ای از تخمه شکاندن و ذکر مدام فارغ می شدند براحتی می توانستند اثر ژرف رنجوری را بر چهره آفتاب سوخته ی این بازیگر ببینند.ناشناخته است. کسی به رسم معمول، ورودش به صحنه را با کف و سوت همراهی نمی کند. شال بزرگ نخی را از گوشه ی صحنه بر می دارد و به یک میله فلزی در بالاترین نقطه حفاظ تجهیزات می بندد. درست کنار مخزن نفت.از چهارچوب فلزی کنار پمپ ها بالا می رود.تسلیم شده و بی نصیب آخرین لحظات حیات را از لباسهایش  می تکاند و گردن نحیفش را  در حلقه ای که  فرشته ی مرگ در انتهای شال انداخته است، می گذارد. آخرین حلقه ی حیات. قلبش تیر می کشد . لرزه ای خفیف از سینه اش می گذرد و موجی از برق شوک دهنده  مهره های کمرش را کرخت می کند.فشرده ی  زندگی ِ سراسر تلخی اش را بصورتی سریع مرور می کند و تصمیم اش را نهایی می کند. پلک هایش را  برآخرین پلان از تصویر کودکان تکیده و نزار و گرسنه اش با تانی و وداع آمیز می بندد و پاهایش را از محل ایستادن رها می کند و میان آسمان مشتعل و زمین تفتیده آونگ می شود.عصاره ی جان اش، قطره قطره،  از آوند شالِ گره خورده می گذرد و در جام حیات ازلی می ریزد.تصویر کودکان حسرت کشیده اش کم کم تار می شود و زندگی پلان به پلان از یاخته هایش عقب نشینی می کند.در آخرین لحظه از خاطرش می گذرد به محض رسیدن به سرزمین عدالت باید از کرونا و پیمانکار به خدا شکایت کنم. این دو نگذاشتند کودکانم امسال عید داشته باشند. یکی از بیرون رفتن محروم شان کرد و دیگری نگذاشت با داشتن لباس نو حتی  در منزل جشن بگیرند. از جان که تخلیه شد. پلک هایش مثل درب سنگین قلعه ای سنگی بر هم فرود آمد. مشت هایش گره خورد و پاهایش با خاطره آخرین راه رفته ، در هوا خشکید. پرده آرام آرام خزید و صحنه را از دید سرد تماشاگران تخمه شکن پنهان کرد.از صندلی ها که بلند شدند احساس کردند حس تهوع شان کمی بهتر شده است. چرا که یکی از هستنده گان غیر ضروری از جهان زیادی ها کم شده بود. یکی گفت چقدر طبیعی. انگار واقعا خودکشی کرد. دومی گفت تئاتر ابزورد بود. دیگری که ریشش بلند تر بود و ذکرش مدام تر و در ردیف جلو نشسته بود گفت ابزورد؟! و به خودش گفت یادم باشد در اینترنت جستجو کنم و ببینم آیا این کلمه اصطلاحی مخل امنیت نیست. پشت پرده اما صدای گریه می آمد. یکی با گریه ای بغض آلود می گفت پنج ماه حقوق نگرفته بود. پونصد هزار تومان علی الحساب می خواست. آن هم ندادند. لا اله الا الله. لباس عید بچه هاش. چی می خوان جواب خدا بدهند....

کمی آنطرفتر در شهر همه چیز آرام بود. نوجوانی ذرت مکزیکی سفارش می داد. زنی میانسال انگشتری طلا را از پشت ویترین به شوهرش نشان می داد .جوشکاری پنجره ای را جوشکاری می کرد .لوکوموتیو رانی با خیال سفر سوت زنان از پله های لوکوموتیوی در ایستگاه اهواز بالا می آمد کودکی با لبخندی شیرین به مرغ مینایی که قفس را نغمه باران کرده بود خیره شده بود و ....

کارون هم علیرغم کم آبی در جریان بود. همه چیز عادی بود. جهان ِ زیادی ها موجی برداشت اما خیلی زود دوباره آرام شد. 

توضیحات: 

ابزورد ( absurd) نوعی تئاتر است به معنای تئاتر پوچ یا عبث یا تئاتر معنا باخته.این نوع تئاتر در قرن بیستم در فرانسه رواج زیادی داشت.