استاد دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه عدهای اصرار دارند مشکلات خوزستان را به جنگ نسبت دهند، به تشریح دلایل عدم رشد و توسعه اقتصادی خوزستان که ریشه استانی و فرا استانی دارند پرداخت.
استاد دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه عدهای اصرار دارند مشکلات خوزستان را به جنگ نسبت دهند، به تشریح دلایل عدم رشد و توسعه اقتصادی خوزستان که ریشه استانی و فرا استانی دارند پرداخت.
سید مرتضی افقه در خصوص عدم رشد و توسعه اقتصادی استان اظهار کرد: خوزستان به عنوان اقتصادی ترین و استراتژیک ترین استان به پر اهمیت ترین منطقه برای کشور تبدیل شده، ولی به دلیل بی توجهی بخصوص از طرف دولت مرکزی از یک سو و رفتارهای نپخته و نسنجیده نخبگان استان، دچار عقب ماندگی مزمن شده است.
عدم پیشرفت خوزستان با گذشت سه دهه از جنگ
وی با بیان اینکه سوالی همیشگی در ذهن خوزستانیها قرار دارد که چرا با این همه منابع و امکانات، شاخص های اجتماعی و اقتصادی خوزستان مانند استان های محروم کشور است؟، افزود: یکی از مشکلات اساسی، پاسخ های اشتباه به این سوال است و همین موضوع باعث می شود اقدامات اشتباهی نیز صورت بگیرد و ماحصل آن عدم تغییر این استان با گذشت سه دهه از جنگ تحمیلی نسبت به قبل از انقلاب است.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز، گفت: خوزستان جزو معدود استان هایی است که مردم حسرت دوران قبل انقلاب آن را می خورند، در صورتی که بسیاری از استان های کشور نسبت به قبل از انقلاب وضعیت بهتری دارند.
وی با اشاره به اینکه عدهای اصرار دارند بگویند که مشکلات خوزستان ریشه در جنگ دارد، اضافه کرد: از زمان جنگ تاکنون بیش از ۳۰ سال گذشته، کشوری مانند مالزی ظرف ۲۰ سال از کشوری فقیر به کشوری پیشرفته تبدیل شده بنابراین اگر کسی مشکلات را به جنگ نسبت دهد یا ناآگاه بوده و یا درصدد توجیه بی کفایتی و بی تدبیری نقش خود در وضع موجود است.
افقه ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات اساسی این است که واحدهای بزرگ و ملی که نقشی حیاتی برای اقتصاد کشور دارند، مستقیم و به وسیله مسئولین مرکز نشین به بهترین شیوه اداره می شوند. از این واحدها می توان به شرکت نفت، بنادر، نیشکر، فولاد، پتروشیمیها و نظایر آن اشاره کرد که به صورت جزایر جداگانه در استان حضور دارند بدون آنکه با سایر بخش های اقتصادی و اجتماعی استان ارتباط داشته و یا تأثیر مثبت بر آن ها داشته باشند. بنابراین، این شیوه اداره واحدهای اقتصادی ملی در استان باعث شده که منافعشان به خارج استان منتقل شده و مشکلاتشان در اینجا رسوب کند.
اداره استان توسط مدیران ضعیف
وی بیان کرد: برخلاف واحدهای اقتصادی ملی مستقر در استان که توسط مدیران و کارکنان مجرب و متخصص و با امکانات کم نظیر اداره می شوند، اکثر ادارات و دستگاه های دولتی استان توسط ضعیفترین مدیران اداره میشوند. بسیاری از مسئولین در طول دهه های گذشته در حد و اندازه مدیریت استان مهم و استراتژیکی مثل خوزستان نبوده اند. شاید یکی از دلایل انتخاب مدیران ضعیف و گاهی بسیار ضعیف برای مدیریت کلان استان، تمرکز عده ای از افراد با نفوذ بر گرایشات قومی و قبیله ای و فامیلی به جای شایستگی ها، در زمان تغییر استاندار و سایر مدیران استان بوده است.
وی ادامه داد: بخشی دیگر از مشکلات، مربوط به خودِ مردم و نخبگان است که سطح توقعات محدودی دارند. این ویژگی مانع از آن می شود که شرایط بهتر و مطلوب تر را در خود ایجاد کنند. همین ویژگی مانع از پیشرفت استان شده اما بسیاری از مدیران و نخبگان، عقب ماندگی خوزستان نسبت به برخی استان های دیگر که برخوردارترند را به تخصیص بیشتر بودجه به آن استان ها نسبت می دهند در صورتی که طبق آمارهای موجود، در بسیاری از سال های گذشته بیشترین بودجه ها به خوزستان رسیده ولی به دلیل ضعف مدیران این بودجه ها تلف شده است.
بی تدبیری خوزستانی های با نفوذ در قدرت
افقه عنوان کرد: بسیاری از مشکلات موجود استان ناشی از بی تدبیری و بی اعتنائی خوزستانیهای بانفوذی است که در تهران مستقرند. این افراد با وجود تصدی پست های مهم کشوری، متاسفانه اراده یا توانایی لازم برای استفاده از موقعیت خود برای پیشرفت استان را نداشته اند. با این اوصاف بسیاری از خوزستانی ها تصور می کنند که پیشرفت برخی استان های کشور به دلیل وجود افراد با نفوذ آن استان ها در مراکز تصمیم گیری کشوری است.
وی تصریح کرد: صدها سال اقوام مختلف خوزستانی در کنار هم زندگی می کنند، ولی بی تدبیری های حاکم بر تصمیمات استان باعث شده که بجای همگرایی بین اقوام، واگرایی، تضاد و اختلاف ایجاد شود که همانگونه که ذکر شد یکی از نتایج آن تعیین ضعیف ترین مدیران برای استان بوده است.
وی با اشاره وجود صنایع آب بر در بعضی استانهای کویری، گفت: این از رِندی بعضی مسئولین استانهای دیگر است که چنین صنایعی را در این مناطق جایابی کرده اند در حالیکه این صنایع باید در سواحل خلیج فارس تاسیس می شد ولی با نفوذ و لابیگری به استانهای مرکزی منتقل گردید و در این شرایط بی آبی، از سرشاخههای کارون برای صنایع استفاده می کنند که به طور حتم تأثیرات مخربی بر اقتصاد و معیشت ساکنین استان خوزستان داشته و دارد.
وی گفت: البته این را هم باید اضافه کنم که ما خودمان نیز با آب های جاری استان رفتار درستی نداریم، ۵ رودخانه در استان وجود دارد ولی اینکه چقدر از آنها استفاده بهینه شده جای سوال دارد، اگر سرمایه گذاریهای گردشگری در این بخش انجام می شد می توانست تأثیرات بسیار مثبتی بر اقتصاد و معیشت مردم مناطق محروم استان در اطراف این رودخانه ها داشته باشد.
وی در ادامه مطلب فوق، اضافه کرد: سال هاست که فاضلاب های صنعتی، خانگی و بیمارستانی وارد کارون می شود و از نعمتهای خدادادی آن استفاده نکرده ایم.
وی در پایان از عدم استفاده مسئولین استانی از اساتید دانشگاهی و نخبگان اقتصادی برای رشد و توسعه استان انتقاد کرد.