شوشان ـ سمیه غافلی :
همیشه با این سئوال سخت روبرو بوده ایم که نگاه دولت به مسأله عدم توسعه یافته گی خوزستان چیست و قراره چگونه با آن برخورد کند؟
در این یادداشت به چالشها، آسیبها و در عین حال راهکارهای عبور از مشکلات خوزستان پرداخته شده تا چهار سال بعد، با اهتمام و عملکرد دولت پزشکیان و خروجی آن برای استان، شاید مشارکت خوزستانیها در انتخابات ریاست جمهوری رقم فاجعه آمیز ۲۹ درصدی را دیگر تجربه نکنیم.
اگر چه دولتی ها به موضوعات محلی، آنچه که باید و شاید توجه نمی کنند اما موقعیت جغرافیای خوزستان و اقتصاد آن،از رئیس جمهور و تیم او می طلبد که نگاهی ملی به رفع مشکلات خوزستان داشته باشند.
*مشکلات خوزستان و بسترهای توسعه نیافته آن*
عدم توسعه پایدار، عدم سرمایهگذاری مولد، عدم ایجاد اشتغال پایدار، عدم حل مسائل زیست محیطی، نگاه شهروند درجه دو به نیروهای محلی، عدم به کارگیری نیروهای نخبه در مدیریت استان و عدم توزیع عادلانه فرصتهای مدیریتی ، اقتصادی و آموزشی از زخم ها و دردهای خوزستان بوده که با نگاه کم توجهی مرکز به آن روبرو هستیم.
نکته بعدی، حاشیهنشینی گسترده خوزستان با ۱میلیون و اهواز با ۴۰۰ هزار نفر، بزرگترین استان و کلانشهر دارای حاشیه نشین است، فلذا باید سیاست توانمندسازی حاشیهنشینها برقرار شود.
بازسازی ناتمام و ناقص خرابیهای جنگ نکته دیگر است؛ باید نهضت ایجاد زیرساختهای عمرانی در خوزستان برای تأسیس زیرساخت فاضلاب بهداشتی، آب شرب سالم و تأمین سرانههای فرهنگی، عمران، رفاهی، درمانی و آموزشی ایجاد شود.
نرخ بیکاری مشکل دیگر خوزستان بوده که با ایجاد شهرکهای صنایع تکمیلی و پاییندستی و حمایت جدی از کارآفرینی و اهتمام به اشتغال بومی در صنایع بزرگ، قابل حل است.
توجه به فنی و حرفهای ،آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص در خوزستان بسیار ضروری است.
ضعف عمران شهری و عدم توزیع امکانات بر اساس شاخصها و نیازها از مشکلات جدی خوزستان است.
رفع تبعیض به عنوان عامل مهم نارضایتی در خوزستان باید یکی دیگر از مولفه های مورد توجه دولت پزشکیان قرار گیرد.
توجه به امنیت به عنوان پیشنیاز هر گونه توسعه از جمله جذب سرمایهگذاری و تشویق سرمایهگذاران برای حضور در استان خوزستان ضرورتی انکار ناپذیر است.
وحدت عمل؛ نیاز اصلی نرمافزاری استان خوزستان است برای عبور از تفرقه و چند دستگی!
تغییر نگاه مرکز پیرامونی در کشور که موجب ایجاد تبعیض میان نوار مرزی شهرها و استانهای مرکزی در بهرهمندی از امکانات و بودجهها شده، نیز واجب است.
ایجاد و استقرار سامانه عدالت توزیعی که امکانات را بر اساس آمایشهای جمعیتی ، سرزمینی و اقلیمی تقسیم میکند.
شجاعت در برخورد با پروندهها و مسالههای سخت که موجب کندی روند اجرایی استان شده نظیر حضور خصولتیها در اقتصاد هم از پیشنهادات دیگر به رئیسجمهور کشورمان است.
تحمیل مسئولیت اجتماعی به شرکتهای نفتی و کارتلهای مادر تخصصی، استفاده از ظرفیتهای جامعه متکثر ایرانی به ویژه اقوام، تغیر نگاه ویژه سخت افزاری (امنیتی) به توسعه مناطق مرزی و همکاریهای منطقهای، فراکشوری و ورا مرزی برای رونق مناطق و استانهای دارای مزیت مرزنشینی، مانند مناطق آزاد و بازارچههای مرزی میتواند به عنوان راهبرد رئیسجمهور در توسعه خوزستان موثر واقع گردد.
از دیگر مولفههای نقشه راه رئیسجمهور ؛ تغییر نگاه توزیعی به خوزستان و جایگزینی آن با نگاه توسعهای، توجه به جامعه روستایی خوزستان و بیش از ۴ هزار روستای آن به عنوان هدف تولید درونزای ملی، توجه ویژه به تورسیم و گردشگری در خوزستان که گهواره تمدن دنیاست.
توصیه می شود؛ رئیسجمهور چهاردهم؛ راهاندازی خوشههای کارآفرینی و صنایع پاییندستی نفت و گاز و پتروشیمی و توجه ویژه به شیلات و آبزیان به عنوان زیست اقلیمی خوزستان ، صنایع هایتک، نانو و هوش مصنوعی در خوزستان و استفاده از ظرفیت نخبگان خوزستانی در عرصههای مدیریتی کشور را سرلوحه کارهای خود قرار دهد.
و در پایان باید بگوییم که بومیگزینی مدیریتی و گردش نخبگان، توجه به دانشگاههای مادر در خوزستان، توجه به ظرفیتهای بنادر استان در توسعه پیرامون آن، احیاء این خطه به عنوان انبار غله ایران و خاورمیانه، توجه به توریسم درمانی و تبدیل خوزستان به قطب پزشکی و درمانی منطقه، استفاده از ظرفیت زبان عربی و اشتراکات عربهای ایرانی جهت ارتباطات و سیاست همسایگی، پرداخت به کارون به عنوان محرک توسعه شهری در خوزستان از دیگر راهکارهایی است که میتواند نقش کلیدی رئیسجمهور برای نجات خوزستان باشد.